ثبت نام و دریافت هدیه
آیا تا به‌حال با دیدن یک نقاشی یا مجسمه از خود پرسیده‌اید «این اثر چه می‌خواهد بگوید؟» درک هنر همیشه آسان نیست؛ اما اگر کسی آن را برایمان ترجمه کند، دنیای تازه‌ای پیش چشمانمان باز میشود. یکی از کسانی که این کار را برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان انجام داد، ارنست گامبریچ است — یا همان ارنست هانس گامبریچ که نامش در میان بزرگ‌ترین مورخان هنر قرن بیستم می‌درخشد.
او در کتاب‌هایی مانند تاریخ هنر ارنست گامبریچ و هنر و توهم ارنست گامبریچ، نگاهی علمی و در عین حال ساده‌فهم به هنر و تاریخ آن ارائه کرد. اگر می‌خواهید بدانید ارنست گامبریچ کیست، در این مقاله از مجله بوکاپو با زندگی، آثار و اندیشه‌های او همراه شوید.
کودکی و نوجوانی ارنست گامبریچ
ارنست گامبریچ (Ernest Gombrich) با نام کامل ارنست هانس جوزف گامبریچ در ۳۰ مارس ۱۹۰۹ در وین، پایتخت امپراتوری اتریش–مجارستان متولد شد. خانواده‌اش فرهنگی و هنردوست بودند؛ پدرش وکیل و مادرش پیانیست بود. این فضای پر از موسیقی و گفت‌وگوهای روشنفکرانه، از همان کودکی او را به سمت تاریخ، هنر و تفکر سوق داد.
دوران نوجوانی ارنست اچ گامبریچ مصادف با بحران‌های پس از جنگ جهانی اول بود. او در همان دوران به موزه‌ها و گالری‌ها علاقهمند شد و مطالعه درباره تمدن‌ها، نقاشی‌ها و مجسمه‌ها را آغاز کرد. بسیاری از زندگی‌نامه‌نویسان معتقدند که همین علاقه زودهنگام، پایه شکل‌گیری ذهن منظم و نگاه تحلیلی او به تاریخ هنر شد.
دوران تحصیل در دانشگاه و علاقه‌مندی گامبریچ به تاریخ
ارنست گامبریچ در دانشگاه وین به تحصیل در رشته تاریخ هنر پرداخت. او شاگرد یولیوس فون شلوسر، یکی از نامدارترین تاریخ‌دانان هنر اروپا بود. پایان‌نامه‌اش درباره «جولیو رومانو» و تأثیر هنر رنسانس بر معماری ایتالیا بود.
در این دوران، گامبریچ با ترکیب مطالعات روانشناسی، فلسفه و زیبایی‌شناسی، دیدگاهی میان‌رشته‌ای به هنر پیدا کرد. برخلاف بسیاری از پژوهشگران هم‌عصرش، هدف او تنها تحلیل تخصصی آثار نبود، بلکه می‌خواست تاریخ هنر را برای همه مردم قابل‌فهم کند. همین هدف بعدها الهام‌بخش نگارش کتاب مشهورش، تاریخ هنر شد.
همسر ارنست گامبریچ که بود؟
ارنست کامبریج در سال ۱۹۳۶ با ایلزه هلر، پیانیستی اتریشی ازدواج کرد. ازدواجی که نه‌تنها بر پایه عشق، بلکه بر پایه درک مشترک از هنر و موسیقی بنا شده بود. حاصل این ازدواج، پسری به نام ریچارد گامبریچ بود که بعدها به یکی از برجسته‌ترین ایران‌شناسان جهان تبدیل شد و در دانشگاه آکسفورد به تدریس پرداخت.
همسر گامبریچ نقشی مهم در زندگی و آرامش فکری او داشت. گفته میشود بسیاری از ایده‌های اولیه کتاب‌های ارنست گامبریچ در گفت‌وگوهای شبانه آن‌ها شکل گرفته است.
دوران تاریخی‌ای که گامبریچ در آن زندگی کرد
ارنست گامبریج در یکی از پرآشوب‌ترین دوران‌های تاریخ جهان زیست. او شاهد دو جنگ جهانی، ظهور و سقوط نازیسم و تحولات عظیم فرهنگی قرن بیستم بود. با قدرت گرفتن نازی‌ها و افزایش فشار بر یهودیان، گامبریچ در سال ۱۹۳۶ به لندن مهاجرت کرد و فعالیت خود را در مؤسسه «واربورگ» آغاز نمود.
در طول جنگ جهانی دوم، او به عنوان تحلیلگر فرهنگی برای بخش اروپایی BBC کار می‌کرد و در ترجمه و تحلیل متون آلمانی نقش داشت. پس از جنگ، با بازگشت به مؤسسه واربورگ، یکی از ستون‌های اصلی آن شد و در سال ۱۹۵۹ به ریاست مؤسسه رسید.
در این سال‌ها، او شاهد بازسازی فکری و هنری اروپا بود؛ همین تجربه باعث شد در کتاب‌هایش مانند تاریخ هنر گامبریچ و تاریخ جهان گامبریچ، نگاهی انسانی‌تر و فلسفی‌تر به تحولات فرهنگی ارائه دهد.
فعالیت‌های حرفه‌ای و تأثیرگذار ارنست گامبریچ
گامبریچ، تنها یک استاد دانشگاه نبود؛ او پلی میان پژوهش تخصصی و آموزش عمومی هنر بود. از زمان حضورش در مؤسسه واربورگ تا ریاست آن، پژوهش‌هایش در حوزه زیبایی‌شناسی، ادراک بصری و تاریخ کلاسیک به‌طور گسترده منتشر شد.
او در دانشگاه لندن، آکسفورد و کمبریج تدریس کرد (بله، همان ارنست کمبریج که گاهی در منابع فارسی دیده میشود، همان گامبریچ است!) در سال‌های بعد به‌عنوان استاد مهمان در کشورهای مختلف سخنرانی داشت و جوایز متعددی از جمله مدال بالزان را دریافت کرد.
یکی از مهمترین دستاوردهای او نظریه‌ای بود که در کتاب هنر و توهم ارنست گامبریچ ارائه شد: او باور داشت هنرمندان جهان را «آن‌گونه که می‌بینند» بازنمایی نمی‌کنند، بلکه از الگوهای ذهنی و فرهنگی پیشینیان خود بهره می‌گیرند. این نظریه بعدها در روانشناسی ادراک نیز تأثیرگذار شد.
آثار ارنست گامبریچ چه هستند؟
فهرست کتاب‌های ارنست گامبریچ گواهی است بر ذهن منظم و نثر روشن او. در ادامه به چند اثر شاخص او اشاره می‌کنیم:
-
تاریخ هنر (The Story of Art):
شاهکار گامبریچ که در بیش از ۳۰ زبان ترجمه شده و میلیون‌ها نسخه از آن فروخته شده است. این کتاب از دوران غارنشینی تا هنر مدرن را با زبانی ساده و تصویری روایت میکند. -
هنر و توهم (Art and Illusion):
یکی از مهمترین آثار نظری قرن بیستم در باب هنر و ادراک. گامبریچ در این کتاب توضیح میدهد که چگونه ذهن انسان با بهره‌گیری از الگوهای فرهنگی، تصاویر را «تعبیر» میکند نه صرفاً «می‌بیند». -
تاریخ جهان یا تاریخ مختصر جهان (A Little History of the World):
کتابی جذاب و ساده برای معرفی تاریخ بشر از آغاز تا قرن بیستم. این اثر بعدها با ترجمه‌های متعدد در مدارس و کتابخانه‌ها به منبعی آموزشی تبدیل شد. -
دیگر آثار مهم:
Meditations on a Hobby Horse، Symbolic Images، The Image and the Eye و The Sense of Order.
خواندن هر یک از کتاب‌های ارنست گامبریچ، به‌ویژه برای علاقهمندان به تاریخ، هنر و تفکر فلسفی، تجربه‌ای غنی و لذت‌بخش است.
داستان مرگ ارنست گامبریچ
ارنست گامبریچ در سوم نوامبر ۲۰۰۱ در لندن درگذشت. او در ۹۲ سالگی، پس از دهه‌ها پژوهش، تدریس و نگارش، جهان را ترک کرد؛ اما میراثش همچنان زنده است. دانشگاه‌ها، موزه‌ها و دانشجویان تاریخ هنر، هنوز آثار او را می‌خوانند و از نگاه دقیق و انسانی‌اش الهام می‌گیرند. درگذشت او پایانی بود بر زندگی مردی که با قلمش به میلیون‌ها نفر کمک کرد هنر را بفهمند، نه فقط ببینند.
خلاصه کتاب‌های گامبریچ را در بوکاپو بخوانید
زندگی و آثار ارنست گامبریچ یادآور این است که دانستن، دیدن را زیباتر میکند. اگر شما هم می‌خواهید با نگاهی تازه به هنر و تاریخ بنگرید، پیشنهاد می‌کنیم خلاصه کتاب‌های ارنست گامبریچ مانند تاریخ هنر و تاریخ جهان (به زودی) را در بوکاپو بخوانید.
در بوکاپو، ما خلاصه فارسی و صوتی این کتاب‌ها و بسیاری کتاب مطرح دنیا را آماده کرده‌ایم تا بتوانید هرروز یک یا چند کتاب بخوانید و با مفاهیم اصلی آن‌ها آشنا شوید.
با خرید اشتراک بوکاپو از دنیای شگفت‌انگیز کتاب‌ها بیشتر و بیشتر لذت ببرید.
بله، این فقط اشتباه نوشتاری در برخی منابع فارسی است. نام درست او ارنست گامبریچ است.
بدون شک تاریخ هنر مهمترین اثر اوست که برای علاقهمندان به هنر و تاریخ، کتابی ضروری محسوب میشود.
بله، او استاد مدعو دانشگاه کمبریج بود؛ از همینجاست که برخی منابع به اشتباه از او با عنوان ارنست کمبریج یاد کردهاند.
در این کتاب، گامبریچ مفهوم «توهم بصری» در هنر را بررسی میکند و توضیح میدهد چگونه ذهن انسان از الگوهای فرهنگی برای درک تصویر استفاده میکند.
خیر. او در زمینههای فلسفهی هنر، روانشناسی ادراک، تاریخ فرهنگ و آموزش هنر نیز پژوهشهای عمیقی انجام داد.
بله، این کتاب با زبانی ساده و داستانگونه نوشته شده و برای نوجوانان و حتی بزرگسالان علاقهمند به تاریخ جذاب است.
