ثبت نام و دریافت هدیه
برخی حکومت‌ها می‌توانند مردم را به عروسک‌های خیمه‌شب‌بازی خود تبدیل کنند. آنها این کار را از طریق رسانه‌ها و به کمک پروپاگاندا (Propaganda) انجام می‌دهند. به این ترتیب، فکر و اندیشه مردم را هدایت می‌کنند و حتی نحوهٔ عمل و رفتار آنها را تعیین می‌کنند.
آیا تابه‌حال به این فکر کرده‌اید که شاید شما هم به یک عروسک خیمه‌شب‌بازی تبدیل شده‌اید؟ آیا دوست دارید بتوانید رشته‌های نخی را که حکومت‌ها به شما متصل می‌کنند، پاره کنید؟ با این مقاله از مجله بوکاپو همراه باشید تا راه آن را به شما یاد دهیم.
آشنایی با مفهوم پروپاگاندا
پروپاگاندا شکلی از ارتباطات است که برای انتشار اطلاعات و ترویج یک دیدگاه خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اطلاعات به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند تا مردم یک مسئله به‌خصوص را باور کنند یا احساس خاصی در آنها شکل بگیرد. همچنین می‌تواند روی نظر افراد اثر بگذارد و رفتار آنها را کنترل کند.
این اطلاعات اکثراً سیاسی است و تشخیص درست یا غلط‌بودن آن کار پیچیده‌ای است. این اطلاعات می‌تواند به‌شکل‌های گوناگون مثل پوستر، تبلیغات تلویزیونی، فیلم و اطلاعیه‌های رادیویی منتشر شود.
در چه زمان‌هایی از آن استفاده میشود؟
از این مفهوم بیشتر در زمان جنگ استفاده میشود. مثلاً دولتمردان به مردم خود می‌گویند که کشورشان به‌خوبی در حال جنگیدن است یا ممکن است کاری کند تا مردم از دشمن متنفر شوند. با استفاده از این تکنیک حتی می‌توان کاری کرد که مردم دشمن خود را موجوداتی غیرانسانی تصور کنند.
از طرف دیگر، این تکنیک می‌تواند برای دشمنان نیز مورد استفاده قرار گیرد و این‌طور القا شود که آنها در حال شکست هستند و باید دست از جنگ بردارند. در زمان صلح نیز دولت‌ها ممکن است از این اطلاعات گمراهکننده استفاده کنند تا افکار مردم را درباره یک مسئله سیاسی تغییر دهند.
پروپاگاندا در طول تاریخ
در تمام تمدن‌های شناخته‌شده، این مفهوم به کار می‌رفته است. برای مثال در مصر باستان، رامسس دوم در بناهای تاریخی خود از تکنیک‌های آن استفاده کرد. همچنین سخنوران یونان، ژولیوس سزار و همه امپراتوران روم از این نوع اطلاعات برای به دست‌گرفتن افکار عمومی استفاده می‌کردند.
اما این تکنیک در قرن هفدهم بسیار مورد استفاده قرار گرفت. یک سازمان متشکل از کاردینال‌های کاتولیک رومی برای انجام کارهای تبلیغی در سال ۱۶۲۲ تأسیس شد (Sacra Congregatio de Propaganda Fide). این سازمان که در اکثر کشورهای اروپایی قدرت عمل داشت به‌دنبال تفتیش عقاید بود. آنها دگراندیشان را شکنجه و به سوزاندن در آتش تهدید می‌کردند تا دست از عقاید خود بردارند. هدف آنها این بود که در مسائل اعتقادی، کلیسا برتری خود را از دست ندهد.
چند قرن بعد نیز نازی‌ها و فاشیست‌ها نیز از این شیوه استفاده کردند. درواقع فعالیت حزب نازی در آلمان به یکی از معروف‌ترین نمونه‌ها برای استفاده از پروپاگاندا تبدیل شد. در همین زمینه، خلاصه کتاب فاشیسم می‌تواند اطلاعات خوبی در اختیارتان قرار بدهد.
برای رهایی از دام پروپاگاندا چه باید بکنیم؟
زمانی که صحبت از تبلیغات سیاسی حکومتی در دنیای امروز میشود، کره شمالی جزو اولین کشورهایی است که به ذهن می‌رسد. مرور خاطرات افرادی که مدتی در این کشور زندگی کرده‌اند، مو را به تن آدمیزاد سیخ می‌کند. یکی از این خاطرات را می‌توان در خلاصه کتاب رودخانه تباهی مطالعه کرد. 
بااین‌حال، فقط کره شمالی نیست که از این تکنیک استفاده می‌کند؛ بلکه اکثر حکومت‌ها حتی کشورهای دموکراتیک نیز آن را به کار می‌برند. برای همین در هر کشوری که زندگی می‌کنیم، باید همیشه هشیار باشیم تا به دام آن گرفتار نشویم.
پروپاگاندا قصد دارد تا احساسات مردم را درگیر کند تا آنها از قوهٔ منطق خود استفاده نکنند. بنابراین یکی از راه‌هایی که به شما کمک می‌کند تا در دام آن نیفتید، این است که همیشه به جذابیت‌های احساسی، نگاهی تردیدآمیز داشته باشید.
از طرف دیگر در این تکنیک، به شما اطلاعات گمراهکننده و جانب‌دارانه داده میشود، مطالب دستکاری می‌شوند و حتی ممکن است به شما دروغ گفته شود؛ برای همین سعی کنید همیشه منابع اطلاعاتی متعددی را دنبال کنید و قبل از هر تصمیمی صحت اطلاعات را حتماً بررسی کنید.
تکنیک‌های محبوب حکومت‌ها در پروپاگاندا
در کنار مواردی مانند صحت‌سنجی اطلاعات و هشیاری بیشتر، شما باید از تکنیک‌هایی که در این کار مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز آگاه باشید تا در دام آن نیفتید. در ادامه به برخی از این تکنیک‌ها اشاره می‌کنیم:
توسل به ترس (Appeal to fear)
ایجاد ترس در مردم برای حمایت از حکومت.
توسل به قدرتمندان (Appeal to authority)
استفاده از چهره‌های برجسته برای حمایت از یک ایده.
توسل به اکثریت (Bandwagon)
تشویق افراد به انجام کاری، به دلیل اینکه دیگران نیز آن کار را انجام می‌دهند.
شعارهای فریبنده (Glittering generalities)
استفاده از کلمات و عبارات جذاب و تأثیرگذار که مردم را گمراه می‌کند. کلماتی مثل برابری، عدالت، دموکراسی و… .
انتقال (Transfer)
استفاده از تداعی‌های مثبت برای مطلوب نشان دادن یک شخص یا یک شی. مثل استفاده از پرچم در تبلیغات نامزدهای سیاسی برای میهن‌پرست نشان‌دادن آنها.
قربانی‌کردن (Scapegoating)
سرزنش‌کردن فرد یا گروهی که واقعاً مقصر نیست. مثل کاری که نازی‌ها با یهودیان کردند و مشکلات آلمان را به یهودیان نسبت دادند. در این ارتباط می‌توانید خلاصه کتاب توتالیتاریسم را مطالعه کنید. علاوه‌بر این در این کتاب می‌توانید به نقش پروپاگاندا در به قدرت‌رسیدن جوامع توتالیتر پی ببرید.
تکرار (Ad nauseam)
تکرار بی‌وقفه و خستگی‌ناپذیر یک چیز تا جایی که به یک حقیقت غیرقابل کتمان تبدیل شود.
ساده‌سازی بیش از اندازه (Oversimplification)
استفاده از کلیات مطلوب برای ارائه پاسخ‌های ساده به مشکلات پیچیده سیاسی، اجتماعی، نظامی یا اقتصادی.
شعار (Slogans)
استفاده از عبارات کوتاه و جذاب برای خلاصه‌کردن یک ایده.
برچسب‌گذاری (Name-calling)
استفاده از کلمات تحقیرآمیز برای توصیف دشمن.
دستکاری اطلاعات (Manipulating Information)
تحریف حقایق برای اثرگذاری روی مردم.
هرچه آگاهی سیاسی شما بیشتر باشد، بهتر می‌توانید از چنگال تیز حکومت‌ها برای کنترل افکارتان در امان بمانید. یکی از بهترین کارها برای افزایش آگاهی سیاسی مطالعه کتاب‌هایی است که در این زمینه نوشته شده است. برای آشنایی با چند نمونه از این کتاب‌ها می‌توانید مقاله زیر را درباره بهترین آثار این حوزه مطالعه کنید.
پیشنهاد مطالعه: بهترین کتاب های دنیا که آگاهی سیاسی شما را افزایش خواهند داد
پروپاگاندا با تبلیغات چه تفاوتی دارد؟
شاید شما هم متوجه شده باشید که در تبلیغات از برخی از تکنیک‌های ذکر شده در بالا استفاده میشود. مثل تکنیک توسل به اکثریت که شما را متقاعد می‌کند تا محصولی را بخرید. اما این دو مقوله شباهت‌ها و تفاوت‌های دیگری نیز دارند.
وجه اشتراک این تکنیک با تبلیغات در این است که هر دو از رسانه‌های جمعی برای انتشار استفاده می‌کنند؛ اما تفاوت آنها در این است که:
- تبلیغات برای فروش یک وسیله یا یک خدمت به کار میرود؛ حال آن که تبلیغات حکومتی با ایدهها سروکار دارد.
- تبلیغات توسط شرکتهای خصوصی و پروپاگاندا توسط احزاب به کار گرفته میشود.
سخن آخر
برای اینکه بتوانید رشته‌های متصل به خود را بگسلید و دیگر مثل عروسک‌های خیمه‌شب‌بازی در دست حکومت‌ها نباشید، باید بدانید هر حکومتی چطور از این تکنیک‌ها برای کنترل رفتار و تفکر شما استفاد می‌کند.
آیا شما تاکنون این رشته‌ها را دیده بودید و تابه‌حال برای گسستن آنها اقدامی انجام داده‌اید؟ به نظر شما برای رهایی از آن، افزایش آگاهی مهم‌ترین روش مقابله با این حربه نیست؟ بیایید با مراجعه به مجموعه خلاصه ۱۰ کتاب برای آگاهی سیاسی بیشتر بوکاپو، اطلاعات خود و اطرافیانمان را بالا ببریم تا در دام پروپاگاندا نیفتیم.
بوکاپو ارزشمندترین آثار در زمینه‌های مختلف از جمله تاریخ و جامعه‌شناسی و فرهنگ را برای شما خلاصه کرده است تا بتوانید در کمترین زمان، مهم‌ترین نکات آنها را به صورت صوتی و متنی در وبسایت و اپلیکیشن بوکاپو مرور کنید.
به اطلاعات گمراهکننده و مغرضانهای گفته میشود که برای تحتتأثیر قراردادن مردم منتشر میشود تا فکر و اعمال آنها را کنترل کنند.
پروپاگاندا توسط احزاب به کار میرود و با ایدهها سروکار دارد؛ ولی تبلیغات برای فروش یک محصول یا خدمت است و توسط شرکتهای خصوصی استفاده میشود.
