ثبت نام و دریافت هدیه
احمد شاملو شاعر بزرگ معاصر در بخشی از شعری بلند گفته است: «انسان زاده شدن تجسّد وظیفه بود… و توان غمناک تحملِ تنهایی. تنهایی. تنهایی. تنهاییِ عریان!» تنهایی برای بیشتر افراد احساسی ناخوشایند و شاید پرتکرار است که دلشان می‌خواهد از شر آن خلاص شوند. اما به راستی چرا احساس تنهایی میکنیم؟ علت تنهایی چیست و چگونه می‌شود با آن کنار آمد؟
در این مقاله از مجله بوکاپو قصد داریم به بررسی تنهایی، این احساس قدرتمند انسانی، بپردازیم و به سوالاتی از قبیل اینکه احساس تنهایی چیست؟ منشأ آن چیست و چطور می‌توان از تنهایی لذت برد، پاسخ دهیم. با ما همراه باشید.
زندگی در عصر تنهایی: علت تنهایی چیست؟
بسیاری معتقدند بشر امروزه در «عصر تنهایی» زندگی می‌کند و گرفتار «اپیدمی تنهایی» شده است. احتمالاً همه آدم‌ها گه‌گاه احساس تنهایی کرده‌اند. کسی که هرگز احساس تنهایی نکرده باشد، احتمالاً خود به یک اختلال روانی مبتلاست!
تنهایی به شکلی معنادار ما را از دیگران جدا می‌کند اما فقط این نیست؛ تنهایی می‌تواند ما را از خودمان هم جدا کند. به این معنی که باعث می‌شود از آن جنبه‌هایی از وجودمان که فقط در ارتباط با دیگران رشد می‌کند، دور می‌کند.
انسان موجودی اجتماعی است و اگر این چنین نبود، تنهایی هم وجود نداشت. به همین دلیل است که زیستن در فضایی اجتماعی که در آن پیوندی با دیگران نداریم، به نظرمان بسیار سخت است.
تنهایی یکی از هزاران احساسات ناخوشایند و قدرتمندی است که ما تجربه میکنیم. مقاله احساس چیست؟ (آنچه باید درباره انواع احساسات خود بدانید) اطلاعات مفیدی در اختیار شما قرار می‌دهد.
پیشنهاد مطالعه: احساس چیست؟ (آنچه باید دربارهٔ انواع احساسات خود بدانید!)
تنهایی نوعی واکنش احساسی در زمانهایی است که نیاز شخص به ارتباط با دیگران، ارضا نمیشود. تنهایی را می‌توان نوعی درد اجتماعی توصیف کرد. اما چرا دچار این درد می‌شویم؟ علت تنهایی و احساسات ناخوشایند همراه با آن چیست؟
محققان علوم اجتماعی درباره تنهایی گفته‌اند که این پدیده، ناشی از حساسیت زیاد نسبت به تهدیدهای اجتماعی است. یعنی افرادی که احساس تنهایی می‌کنند، از اینکه روابط کافی با دیگران نداشته باشند هراسانند و در نتیجه دائماً دنبال نشانه‌هایی از شکست در روابطشان می‌گردند و همین امر خودش به روابطشان آسیب می‌رساند و تنهاتر می‌شود.
عواملی مختلفی باعث بروز احساس تنهایی می‌شوند که در ادامه به چند مورد اشاره میکنیم:
- مواجهه با مرگ عزیزان یا دوری طولانی‌مدت از دوستان و آشنایان
- مهاجرت به یک شهر یا کشور دیگر
- پایان دادن به یک رابطه عاطفی
- بازنشستگی یا تغییر شغل و از دست دادن ارتباطات کاری
- درون‌گرایی بیش از حد و ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران
- اختلالاتی مانند افسردگی
چگونه با احساس تنهایی کنار بیاییم؟
عموم مردم معتقدند زمانهایی که در جمع و در کنار دیگران سپری کرده‌اند، با شادی و خوشی بیشتری نسبت به زمان‌های تنهایی همراه بوده است.
اگر می‌خواهید احساس تنهایی کمتر شما را آزار دهد، علاوه بر روش‌های ذکر شده در ادامه، میتوانید از مقاله زیر هم کمک بگیرید.
پیشنهاد مطالعه: با احساس تنهایی چه کنیم؟
بهتر است بدانیم تنهایی و تنها بودن دو موضوع متفاوت هستند. معمولاً تصور میکنیم افرادی که احساس تنهایی می‌کنند، لزوماً تنهاتر هستند و افراد تنهاتر هم بیشتر احساس تنهایی می‌کنند.
اما تنهایی ربطی به تنها بودن ندارد. مهم تعداد افرادی که دوروبرمان هستند، نیست؛ بلکه احساسی است که نسبت به روابطمان با دیگران داریم.
در یک پژوهش، ۴۰۰ مقاله درباره تجربه تنهایی مورد بررسی قرار گرفتند و مشخص شد که هیچ ارتباطی میان میزان تنهایی فیزیکی و شدت احساس تنهایی وجود ندارد. به همین دلیل نمی‌توان علت تنهایی را به تعداد افراد دوروبرمان نسبت داد.
برای اینکه با احساسات خود در خصوص تنهایی بهتر کنار بیایید:
- در فعالیتهای اجتماعی مرتبط با کار و تحصیل خود شرکت کنید. با تورهای گردشگری سفر بروید و از فرصت معاشرت با دیگران بهره ببرید.
- از احساسات خود با دوستان نزدیک یا اعضای خانواده‌تان صحبت کنید.
- در شبکههای اجتماعی فعالیت کنید و با کسانی که مشکلاتی مانند شما دارند هم‌صحبت شوید.
- از نوشتن روزانه احساسات و افکارتان غافل نشوید. یک دفترچه یادداشت می‌تواند دوست خوبی برای شما باشد.
- احساساتتان را با یک تراپیست یا مشاور در میان بگذارید.
- احساسات خود را بپذیرید و بابت تجربه احساس تنهایی خود را سرزنش نکنید.
چند روش برای لذت بردن از تنهایی
همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد، بسیاری از افراد وقتی با دیگران هستند احساس بهتری دارند اما باز هم نظرات بسیار گوناگونی در این خصوص وجود دارد. فارغ از اینکه علت تنهایی چه باشد؛ تنها بودن به خودی‌خود نه مثبت است و نه منفی. همه چیز بستگی به نحوه تنها بودن دارد.
تنها بودن موقعیتی است که می‌تواند هم بهترین لحظات زندگی را شکل بدهد و هم بدترین‌هایشان را. بنابراین راه‌هایی وجود دارد که میتوانید با بهره‌گیری از آنها به جای فرار کردن از تنهایی از آن لذت ببرید.
- برای اینکه در تنهایی خود شاد باشید، دست از مقایسه کردن خود با دیگران بردارید. اینکه تعداد دوستانتان چقدر است مهم نیست؛ بلکه برایند احساسات اجتماعی شما مهم است.
- در استفاده از شبکههای اجتماعی افراط نکنید. بسیاری از اوقات آنچه فضای مجازی در اختیار ما می‌گذارد تصویری به شدت بی‌نقص و شاد از زندگی است در حالی که این همه داستان نیست! بنابراین اگر فضای مجازی شما را نگران می‌کند یا باعث می‌شود احساس افسردگی کنید از آن فاصله بگیرید.
- از مراقبه و تمرکز بهره بگیرید. سعی کنید با استفاده از این تکنیک‌ها ذهنتان را آرام و شفاف سازید.
- از فعالیتهای ورزشی غافل نشوید.
- فعالیتهای موردعلاقه‌تان را شروع کنید. در تنهایی خود میتوانید با تمرکزی بیش از پیش به کارهایی که همیشه دوست داشتید، مانند نقاشی، یادگیری یک زبان جدید یا آشپزی بپردازید.
کتاب‌هایی درباره علت تنهایی و کنار آمدن با آن
یکی از کتاب‌های بسیار نام‌آشنا در خصوص تنهایی، کتاب فلسفه تنهایی اثر لارس اسوندسن است. این کتاب ابعاد مختلف تنهایی در زندگی انسان را بررسی می‌کند و با بهره‌گیری از تحقیقات روانشناسی و جامعه‌شناسی درباره چیستی احساس تنهایی، تنهایی در جامعه مدرن و ارتباط تنهایی با عشق، دوستی، اعتماد و مسئولیت‌پذیری توضیح می‌دهد.
این کتاب نوشته آنتونی استور به شما کمک می‌کند از تنهایی خود لذت ببرید و آن را یک فرصت مغتنم بدانید. در واقع این کتاب به شما می‌گویید تنهایی برای شکوفایی استعدادهای درونی و خلاقیت شما ضروری است و نباید از آن فرار کنید.
سارا میتلند نویسنده این کتاب نشان می‌دهد تنهایی به هیچ وجه منفی و ترسناک نیست و شما میتوانید از تنهایی برای شناخت خودتان و کشف وجودتان استفاده کنید.
سخن آخر
تنهایی یک احساس قوی و ناخوشایند است که بسیاری از ما آن را تجربه کرده‌ایم. علت تنهایی و ریشه آن در عوامل بسیاری دارد. اما در عین حال می‌توان با بهره‌گیری از راه‌های مختلف با ابعاد ناخوشایند تنهایی کنار آمد و از مواهب و فواید آن نیز بهره برد.
احساس تنهایی نوعی واکنش احساسی در زمانهایی است که نیاز شخص به در ارتباط بودن با دیگران، ارضا نمیشود. عوامل مختلفی مانند مواجهه با مرگ عزیزان و سوگ ناشی از آن، مهاجرت، تغییرات مهم در زندگی، افسردگی و پایان دادن به یک رابطه عاطفی از دلایل احساس تنهایی است.
با کمک گرفتن از تمرینات مراقبه و تمرکز، استفاده کنترلشده از شبکههای اجتماعی، انجام فعالیتهای موردعلاقه، ورزش و مطالعه میتوانید اوقات تنهایی خود را بهتر سپری کنید.
