قبل از آن که دیر شود با سنجش رضایت شغلی در شرکت، از وضعیت رضایت کارمندان خود آگاه شوید. رضایت شغلی یا Job Satisfaction کارمندان، تاثیر بهسزایی در بهرهوری کسبوکار یا سازمان شما دارد.
در صورت غفلت، ممکن است یک روز به خود بیایید و ببینید که شرکت شبیه به کاروانسرا شده است. کارمندان به جای این که با وفاداری در جایگاه خود باقی بمانند، مثل رهگذران و مسافران بازار وارد سازمان شما شده و خیلی زود از آن خارج میشوند. اما راه پیشگیری از این معضل چیست؟
شما باید قبل از این که کارمندان غزل خداحافظی را بخوانند و بعد، پشت سر شرکت شما بدگویی کنند، رضایت شغلی آنها را بسنجید. این گونه میتوانید با آگاهی از دلایل عدم رضایت کارکنان، شرایط را بهبود دهید. در این مقاله از مجله بوکاپو با چند روش برای سنجش رضایت شغلی آشنا میشویم.
اهمیت سنجش رضایت شغلی کارمندان در بهبود عملکرد شرکتها
سنجش رضایت شغلی از این جهت مهم است که به شما اجازه میدهد بفهمید کارمندانتان تا چه اندازه از شغل خود راضی هستند. حال سؤالی که پیش میآید این است که چرا رضایت کارمندان باید مهم باشد؟
پیشنهاد مطالعه: رضایت شغلی چیست و چرا در موفقیت تأثیر زیادی دارد؟اولین اهمیت آن در این است که جلب رضایت کارمندان باعث میشود از شرکت شما فرار نکنند! کارمندان شما ممکن است افراد بسیار مستعدی باشند ولی بهدلیل نارضایتی شغلی خیلی زود از شرکت شما خارج شوند. حتماً میدانید که پیداکردن استعدادهای جدید کار خیلی سادهای نیست.
از طرف دیگر اگر اعضای شرکت شما از وضعیت شغلی خود راضی باشند، تصویر مثبتی از شرکت شما ایجاد میشود که جویندگان کار را مشتاق همکاری با شما میکند. همچنین کارمندان شاد به موفقیت شرکت اهمیت میدهند و برای تحقق اهداف شرکت، سختتر کار میکنند. اما کارمندان ناراضی کمتر دل به کار میدهند.
در نهایت با سنجش رضایت شغلی میتوانید قبل از این که با غیبتهای طولانی، ترک کار، کاهش بهرهوری شرکت و در یک کلام قبل از این که با وضعیت قمر در عقرب شرکت مواجه شوید، از شرایط کارکنان خود مطلع شده و برای بهبود وضعیت، اقدامات لازم را انجام دهید.
راه هایی برای سنجش رضایت شغلی کارمندان
ممکن است پیش خود بگویید: «من به کارمندانم حقوق زیادی میدهم؛ امکان ندارد آنها از شغل خود راضی نباشند». اما در کتاب تئوری مدیریت زندگی میخوانیم که این یک باور سادهانگارانه است و رضایت از شغل به عوامل متفاوتی مربوط میشود. بنابراین این تصور را دور بریزید.
کارمندان ممکن است به روی شما بخندند ولی در دل از وضعیت شغلی خود احساس انزجار کنند. اگر میخواهید بفهمید این خندهها، خندههای تلختر از گریه هستند یا واقعاً کارمندانتان از شغل خود راضیاند، میتوانید از روشهای زیر کمک بگیرید.
استفاده از پرسشنامه
استفاده از پرسشنامه یکی از راههای خوب برای سنجش رضایت شغلی کارمندان محسوب میشود. شما میتوانید از نرمافزارهای تخصصی استفاده کنید و پرسشنامههای مخصوص به خود را طراحی کنید. یکی از این برنامهها پرسلاین و دیگری گوگل فرمز است.
در طراحی نظرسنجی این نکات را در نظر بگیرید:
- سؤالات را مبهم طراحی نکنید؛
- هم سؤال باز و هم سؤال تستی طراحی کنید؛
- به کارمندان این اطمینان را بدهید که پاسخدهندگان ناشناس باقی میمانند؛
- سؤالات نباید خیلی کم یا خیلی زیاد باشد.
استفاده از شاخص رضایت کارکنان (ESI)
برای اندازهگیری این شاخص باید سه سؤال زیر را از کارمندان خود بپرسید و آنها به این سؤالات از یک تا ده نمره دهند.
- چقدر از محل کار خود رضایت دارید؟
- محل کار شما تا چه اندازه انتظارات شما را برآورده میکند؟
- محل کار شما تا چه اندازه به شغل ایدهآلتان نزدیکی دارد؟
حال باید از این فرمول استفاده کنید:
نتیجه این فرمول عددی بین یک تا صد خواهد بود که هرچه این عدد بزرگتر باشد، به معنای رضایت بیشتر کارمندان است.
معمولاً از این روش در کنار سایر روشها استفاده میشود.
شاخص خالص کارکنان مروج (eNPS)
راه دیگری که میتوانید به سنجش رضایت شغلی بپردازید استفاده از eNPS است. برای استفاده از این شاخص کافی است تنها یک سؤال بپرسید:
چقدر احتمال دارد این شرکت را بهعنوان محلی برای کار به دیگران توصیه کنید؟
کارمندان باید به این سؤال از یک تا ده نمره بدهند. براساس نمرهای که میدهند کارمندان شما به سه دسته تقسیم میشوند:
- مروجین یا سفیران (۹ یا ۱۰)
- خنثی یا منفعلان (۷ یا ۸)
- مخالفان یا منتقدین (۰ تا ۶)
حال برای به دستآوردن eNPS باید درصد مخالفان را از درصد مروجین کم کنید که به شما عددی بین ۱۰۰ تا منفی ۱۰۰ میدهد. اگر نمره شما منفی دربیاید یعنی باید روی رضایت کارکنان خود بیشتر کار کنید.
از این شاخص نیز بهتر است در کنار سایر روشها استفاده شود.
مکالمه تکبهتک
سعی کنید با کارمندان خود بهطور منظم جلسهای تکی برگزار کنید. لازم نیست این جلسات خیلی طولانی باشد. این جلسات این فرصت را به کارمندانتان میدهد تا مسائل و نگرانیهای خود را بهطور مستقیم با شما در میان بگذارند.
بسیاری از کارمندان ممکن است ترس از اخراجشدن داشته باشند، نمیتوانند با همکارانشان کنار بیایند، یا حتی ممکن است احساس کنند کار معنیداری انجام نمیدهند. اینها بخشی از مصائب کار در دنیای مدرن است که توصیه میکنیم برای مطالعه بیشتر درباره آن کتاب مصیبت های شاغل بودن را بخوانید.
شما در این جلسات میتوانید سؤالاتی درباره وضعیت عاطفی کارمند، موانعی که دارد، نگرانیهایش، پیشنهاداتی که برای شرکت دارد و… بپرسید.
صندوق انتقادات و پیشنهادات
بسیار طبیعی است اگر در بسیاری از روشهای سنجش رضایت شغلی کارمندان نتوانند بسیاری از نظرات خود را مستقیم و بدون سانسور به شما بگویند. برای همین استفاده از یک صندوق انتقادات و پیشنهادات، چه مجازی باشد و چه یک جعبه فیزیکی، گزینه خوبی برای سنجش شغلی کارکنان شما است.
استفاده از این جعبه به شما کمک میکند تا یک نمای کلی از مشکلات شرکت داشته باشید. همچنین کارمندان را به یک موضوع خاص محدود نمیکند و آنها هرگاه به مسئلهای برخورد کردند، آن را به جعبه اضافه میکنند. معیار سنجش رضایت در این روش به این صورت است که باید بررسی کنید و ببینید که تعداد پیشنهادات مثبت بیشتر است یا انتقادات منفی؟
میزان غیبت
اگر کارمندان شما زیاد غیبت میکنند، این موضوع میتواند نشاندهنده چند چیز باشد؛ مثل شرایط کاری بد، رهبری بد یا نارضایتی کارکنان. غیبتکردن کارمندان یک اثر موجی دارد؛ چرا که باعث میشود حجم کار سایر کارمندان افزایش یابد و همین موضوع باعث بیشتر شدن استرس و نارضایتی شغلی دیگران نیز بشود.
با کارمندانی که غیبت میکنند، صحبت کنید و دلیل آنها را بپرسید.
پرسشنامه های معتبر سنجش رضایت شغلی
یک سری پرسشنامه آماده در اینترنت وجود دارد که میتوانید از آنها برای بررسی رضایت شغلی کارمندان خود استفاده کنید. دو مورد از این پرسشنامهها به شرح زیر است:
- پرسشنامه رضایت شغلی براساس مدل اسمیت و همکاران (JDI)
- پرسشنامه رضایت شغلی مینهسوتا
سخن آخر
بسیاری از شرکتها به تنها چیزی که اهمیت میدهند، رضایت مشتریانشان است. حال آن که از رضایت کارمندان خود بهطور کامل غافل میشوند. اما رهبران قدرتمند میدانند که رضایت کارکنان میتواند به موفقیت بلندمدت شرکت کمک شایانی کند.
حالا که به پایان مقاله رسیدیم، میخواهید ابتدا از کدام روش برای سنجش رضایت شغلی کارمندان خود استفاده کنید؟
راههای سنجش رضایت شغلی بهسادگی به شما کمک میکند تا بفهمید کارمندانتان تا چه اندازه از شغل خود راضی هستند. اگر شرکتها متوجه عدم رضایت کارکنان شوند، میتوانند با برداشتن موانعی که باعث عدم رضایت میشود، بهرهوری شرکت را افزایش دهند.
دو نمونه از پرسشنامههای که برای سنجش رضایت از شغل استفاده میشود، یکی پرسشنامه مینهسوتا است و دیگری پرسشنامه JDI نام دارد.