ثبت نام و دریافت هدیه
سبک رهبری مجموعه‌ای از باورها، رفتارها، رویکردها و نگرش‌هایی است که یک رهبر در سازمان تحت رهبری براساس آنها عمل می‌کند. هر رهبر، تجارب شخصی و ویژگی‌های شخصیتی خاص خود را دارد و این باعث شکل‌گیری انواع مختلف رهبری می‌شود.
از آنجایی که رهبران هر سازمان در کیفیت رهبری، پیشبرد اهداف سازمان و بهبود بهره‌وری کارکنان نقش مهم و مستقیمی دارند، در این مقاله از مجله بوکاپو می‌خواهیم به این مقوله مهم بپردازیم. با ما همراه باشید.
رهبری به چه معناست و چه تفاوتی با مدیریت دارد؟
احتمالاً بسیاری از ما فکر می‌کنیم دو جایگاه رهبری و مدیریت با یکدیگر یکسان هستند و این مدیران هستند که رهبری یک سازمان را در دست دارند.
اما علی‌رغم شباهت‌هایی که این دو جایگاه با یکدیگر دارند، به هیچ عنوان با یکدیگر یکسان نیستند. آگاهی از تفاوت بین مدیریت و رهبری میتواند به درک بهتر وظایف و نقش‌هایتان در سازمان و تقویت توانمندی‌هایتان در جهت دستیابی به اهداف سازمانی کمک کند.
برای درک بهتر این تفاوت باید با تعریف و مفهوم اصلی هر دو مقوله رهبری و مدیریت آشنا شویم:
رهبری چیست و یک رهبر چه ویژگی‌هایی دارد؟
رهبری توانایی الهام بخشیدن و تأثیرگذاری بر دیگران در راستای رسیدن به اهداف است. رهبران کسانی هستند که می‌توانند در دیگران نفوذ کنند، حمایت و پیروی آنان را به دست بیاورند و بر آنها تأثیر بگذارند.
رهبری را می‌توان یک فرایند اثرگذاری اجتماعی دانست که با افزایش انگیزه یک تیم و مجموعه، تلاش اعضا برای رسیدن به یک هدف مشترک را شدت می‌بخشد.
نکته برجسته موقعیت رهبری، توانایی نفوذ و الهام‌بخشی است. رهبران می‌توانند با ویژگی‌های خاص خود حمایت دیگران را کسب کنند و با حمایت نیروی انسانی، سازمان را به اهداف خود برساند.
رهبران افرادی هستند که از چارچوب و قوانین فراتر می‌روند و دست به ابتکار عمل می‌زنند. از این رو آنها با دید گسترده خود، می‌توانند یک نقشه راه و اهداف استراتژیک برای سازمان خود مشخص نمایند.
رهبر واقعی، با ایجاد تعییرات مثبت، تعیین اهداف دقیق، برنامهریزی صحیح و هدایت افراد با سبک رهبری درست باعث رشد و موفقیت سازمان می‌شود.
آنها نه تنها اعضا را هدایت میکنند، بلکه به آنها انگیزه حرکت در مسیری را می‌دهند که بتوانند بر محیط اطراف خود تأثیر مثبت داشته باشند.
رهبران به خوبی می‌دانند که چگونه باید با بهره‌گیری از رفتارهای صحیح و دقیق و بهبود شرایط افراد را تشویق به حرکت در مسیر درست کنند.
رهبران معمولاً از ۵ ویژگی برخوردارند:
- داشتن درک صحیح در مورد موقعیت فعلی و چشمانداز روشن از آینده
- الهام‌بخش بودن و کمک به رشد اعضای تیم
- توانایی به چالش کشیدن خود و سازمان
- تعامل سازنده با کارکنان
- ریسک‌پذیری
اگر می‌خواهید درباره تفاوت این دو مفهوم بیشتر بدانید، مطالعه مقاله تفاوت رهبری و مدیریت را از دست ندهید.
پیشنهاد مطالعه: تفاوت رهبری و مدیریت: آیا یکی بر دیگری برتری دارد؟
مدیریت چیست؟ مدیر کیست؟
مدیریت به معنای انجام وظایف از پیش‌تعیین‌شده، به صورت کاملاً دقیق و منظم و با کمک کارکنان دیگر اشاره دارد. در واقع مدیران، عاملان اجرایی ارشد مدیران هستند.
آنها باید اطمینان حاصل کنند که در سازمان همه‌چیز در راستای اهداف و چشمانداز رهبران پیش می‌رود. مدیران افرادی توانمند و مسئولیت‌پذیر هستند و نقش خود را کاملاً در چارچوب قوانین سازمان انجام می‌دهند.
مدیران ۴ وظیفه اصلی دارند که عبارت است از برنامهریزی، سازماندهی، راهنمایی و کنترل. آنها بر کیفیت انجام وظایف کارکنان نظارت میکنند. وظیفه کنترل و تخصیص بودجه را برعهده دارند. مسائل و چالشهای داخلی سازمان را برطرف میکنند و به سازماندهی و استخدام کارکنان شایسته می‌پردازند.
بنابراین به طور خلاصه رهبر کسی است که میتواند بر دیگران نفوذ کند، حمایت آنها را به دست بیاورد و منبع الهام و انگیزه آنها شود. رهبران می‌توانند فراتر از قوانین و چارچوبها فکر کنند و چشمانداز آینده را برای سازمان تعریف کنند.
اما مدیران، کاملاً در چارچوب قوانین سازمان عمل میکنند و نظارت بر کارکنان، برنامهریزی، حل چالشهای داخلی سازمان را برعهده دارند.
آشنایی با ۵ سبک مهم رهبری
همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد سبک به معنای رویکردها و نگرش‌هایی است که رهبران براساس آنها با کارکنان و مدیران تعامل برقرار میکنند. شیوه کار هر مدیر بر اساس ویژگی‌های شخصیتی، تجارب و دانسته‌ها و فرهنگ سازمانی حاکم تعیین می‌شود. در ادامه به ۵ مورد از مهم‌ترین سبک‌های رهبری اشاره می‌کنیم:
-
سبک رهبری دموکراتیک
این سبک بر مبنای اهمیت و احترام به نظر همه اعضای تیم استوار است. رهبران دموکراتی نظر همه اعضای تیم را می‌پرسند و براساس جمع‌بندی همه نظرها، یا حتی با استفاده از رأی‌گیری، تصمیم نهایی را می‌گیرد.
در این رویکر همه اعضای تیم به یک اندازه در تصمیم‌گیری‌ها و تعیین مسیر پروژه‌ها نقش دارند. رهبری دموکراتیک باعث می‌شود تعامل رهبران با کارکنان به بهترین شکل برقرار شود و رهبر در میان کارکنان از محبوبیت و اثرگذاری بیشتری برخوردار باشد.
به علاوه در سازمان‌های دموکراتیک کارکنان اعتماد به نفس و خلاقیت بیشتری دارند و روحیه تیمی نیز قوی است. دقیقا به همین دلایل می‌توان رهبری دموکراتیک را یکی از موثرترین و کارآمدترین سبک‌های رهبری دانست.
-
سبک رهبری اقتدارگرایانه
رهبری استبدادی یا اقتدارگرایانه، رویکرد دیگری در رهبری است که دقیقاً نقطه مقابل رهبری دموکراتیک قرار می‌گیرد. رهبران اقتدارگرا خود را آنچنان کامل، باهوش، مدیر و مدبر می‌دانند که خود را بی‌نیاز از نظر و مشورت دیگران می‌بینند.
آنها کاملاً بدون توجه به نظر کارکنان خود تصمیم‌گیری میکنند و از آنها توقع اطاعت بی‌چون‌وچرا دارند. این سبک یکی از بدترین انواع رهبری است که باعث منفور شدن رهبر بین کارکنان، کاهش عزت نفس، علاقه‌مندی و خلاقیت کارکنان و کاهش بهره‌وری آنها می‌شود.
-
سبک رهبری تفویضی
رهبرانی که به سبک تفویضی یا بدون مداخله اعتقاد دارند، در واقع می‌گویند:«بگذارید کارکنان کارشان را بکنند.» این رویکرد رهبری خنثی‌ترین و بی‌تفاوت‌ترین شکل رهبری است که در آن رهبر همه اختیاراتش را به کارکنانش تفویض می‌کند.
این رهبران به دلیل اعتماد بیش از حد به کارکنان یا تردیدهای خودشان، از تصمیم‌گیری و رویارویی با چالش‌ها خودداری میکنند. این شیوه رهبری اگرچه میتواند باعث توانمندسازی کارکنان شود و آنها در موقعیت‌های مهم قرار دهد اما باعث انزوای رهبران خواهد شد.
-
سبک رهبری استراتژیک
رهبران استراتژیست همواره با بینش‌های خاص خود، اهداف مهم و استراتژیکی را برای سازمان تعیین میکنند و سپس برای رسیدن به آن اهداف به دقت برنامهریزی میکنند. این رهبران تلاش میکنند همه اعضای تیمشان را در راستای اهداف و برنامه‌های سازمان حرکت دهند.
-
سبک رهبری کاریزماتیک
رهبران کاریزماتیک با همیشه به فکر آینده‌ای بهتر هستند و سعی دارند وضع موجود را بهبود ببخشند. آنها در زمان‌های دشوار و چالش‌برانگیز و مواقع حساس و بحرانی ظهور میکنند.
شخصیت قوی، عزم راسخ و ایمان آنها به آینده بهتر، باعث می‌شود در شرایط سخت بهترین گزینه‌های رهبری باشند و سازمانشان را از چالش‌ها سربلند بیرون آورند.
به علاوه روحیه قوی و چشمانداز روشن این رهبران باعث ایجاد تحولات مثبت در سازمان و در کارکنان می‌شود. آنها بدون توسل به پاداش یا استبداد، می‌توانند حمایت کارکنان را کسب کنند و سازمان را به سمت اهدافشان پیش ببرند.
کتاب هایی که از شما رهبران بهتری می‌سازند
تا به اینجا با مفاهیمی همچون رهبری، سبک رهبری، مدیریت و اهمیت هر یک آشنا شدید. شاید تا به حال سبک خود را شناخته باشید اما هنوز درباره اینکه دقیقاً در عمل باید چه بکنید، مردد هستید. یا اینکه هنوز نمی‌دانید در سازمان خود باید چه رویکردی را پیش بگیرید.
پیشنهاد ما این است که از کتاب‌ها کمک بگیرید. در سایت بوکاپو خلاصه بهترین کتاب‌های رهبری و مدیریت در اختیار شما قرار گرفته است تا بتوانید نقش رهبری خود را به خوبی ایفا کنید. در ادامه ۳ کتاب از این مجموعه را به شما معرفی می‌کنیم.
-
نه مدل رهبری اثر جیمز اشتون
این کتاب همان کتابی است که برای انتخاب یک سبک مناسب دنبالش بودید! نویسنده این کتاب پس از مصاحبه با بیش از ۴۰۰ نفر از موفق‌ترین رهبران و مدیران سراسر جهان در عرصه های تجاری مختلف، ۹ مدل رهبری را به عنوان اصلیترین سبک‌های رهبری معرفی می‌کند که لازم است همه فعالان تجاری با آنها آشنا شوند.
این کتاب به بررسی نمونه‌های مختلف رهبران و عملکرد آنها در سازمان‌های تحت مدیریتشان پرداخته است و نشان می‌دهد که هر یک از ۹ مدل برای کدام کسب‌وکارها مناسب است و نقاط قوت و ضعف آنها چیست.
-
شمال حقیقی اثر بیل جورج
ایده اصلی بیل جورج در این کتاب این است که سبک رهبری شما باید بر ارزش‌های اصیلِ درونی خودتان استوار باشد. شمال حقیقی قطب‌نمای درونی است که ما را در مسیر صحیح زندگی هدایت می‌کند.
این قطب‌نما نشان‌دهنده ویژگی‌های شخصیتی ما در عمیق‌ترین لایه‌های شخصیت است و اگر هر کس قطب‌نمای درونی خود را پیدا کند و از آن بهره بگیرید، به یک رهبر موفق تبدیل خواهد شد. این چیزی است که بیل جورج با گفتگو با ۱۲۵ نفر از برترین رهبران به آن رسیده است.
-
چگونه رهبر مثبتی باشیم اثر گرچن اسپرتزر و جین داتون
اگر می‌خواهید رهبری باشید که در زندگی کارکنان سازمان خود اثرگذار باشید، از خواندن این کتاب غافل نشوید. نویسندگان این کتاب با بررسی یافته‌های آخرین تحقیقات علمی، نشان داده‌اند که چگونه رهبران با دست زدن به تغییراتی کوچک می‌توانند اثراتی شگفت در سرنوشت سازمان و کارکنان خود ایجاد کنند.
این کتاب به شما کمک می‌کند تغییراتی جزیی ولی مثبت در شیوه رهبری سازمان خود اعمال کنید که میتواند همه چیز را متحول کند.
سخن آخر
سبک رهبری مجموعه رفتارها، باورها و رویکردهای رهبران در اداره، مدیریت و تعامل با کارکنان سازمانشان است. شناخت سبک صحیحی که با اهداف و چشم‌اندازهای سازمان مطابقت داشته باشد، باعث رشد و موفقیت سازمان می‌شود.
رهبر کسی است که میتواند بر دیگران نفوذ کند و حمایت آنها را به دست بیاورد. آنها فراتر از قوانین و چارچوبها فکر میکنند و چشمانداز آینده را برای سازمان تعریف کنند. اما مدیران، کاملاً در چارچوب قوانین سازمان عمل میکنند و نظارت بر کارکنان، برنامهریزی، حل چالشهای داخلی سازمان را برعهده دارند.
۵ مورد از اصلیترین انواع سبک رهبری عبارتند از: سبک رهبری اقتدارگرایانه، دموکراتیک، استراتژیک، کاریزماتیک و تفویضی
