ثبت نام و دریافت هدیه
در سال ۱۹۴۴ دکتر هانس آسپرگر، پزشک استرالیایی، برای اولین بار اختلالی به نام سندروم آسپرگر را در کودکان توصیف کرد که با اختلالات رفتاری و ارتباطی همراه بود.
این سندروم، اختلالی با علت ناشناخته است که توانایی‌ها و مهارتهای اجتماعی افراد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و بنابر تخمین‌ها بیش از ۳۷ میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. در این مقاله از مجله بوکاپو می‌خواهیم به این اختلال مرموز بپردازیم و درباره ماهیت، علت بروز، علایم، راههای تشخیص و درمان آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
علل سندروم آسپرگر چه هستند؟
آسپرگر یک اختلال تکاملی عصبی است که با مشکلات شدید در تعاملات اجتماعی و بین فردی و ارتباطات غیرکلامی شناخته می‌شود. این سندروم به عنوان یکی از اختلالات طیف اوتیسم در نظر گرفته می‌شود و آن را یکی از ملایم‌ترین و خفیف‌ترین انواع اوتیسم می‌دانند.
برخی دیگر آن را به عنوان اوتیسم با عملکرد بالا قلمداد می‌کنند چرا که افراد مبتلا به این سندروم برخلاف بیماران اوتیستیک، بهره هوشی بالا و توانایی‌های تکلمی مناسبی دارند و درجه ناتوانی ذهنی در آنها بسیار کمتر است.
افراد مبتلا به آسپرگر علاوه بر مشکلات ارتباطی، علایق محدودی دارند، در مقابل تغییر روتین‌ها و روندهای ثابت خود مقاومت می‌کنند و به انجام رفتارهای تکراری تمایل دارند.
علت بروز این سندروم، دقیقاً مانند سایر اختلالات طیف اوتیسم، کاملاً نامشخص است. پزشکان معتقدند ترکیبی از عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی، در دوران جنینی و هم‌چنین پس از تولد می‌توانند ریسک بروز بیماری را در برخی افراد افزایش دهند.
برخی از عوامل مستعدکننده برای ابتلا به آسپرگر عبارتند از:
- ناهنجاری‌های کروموزومی
- استفاده از داروهای خاص در دوران بارداری (مانند والپروویک اسید یا تالیدوماید)
- سن بالای والدین
- آلودگی هوا
- مشکلات تغذیه‌ای و کمبود ویتامین‌ها
- وراثت و سابقه خانوادگی
با علایم سندروم آسپرگر آشنا شوید
علایم آسپرگر همانند اوتیسم بسیار متنوع و گسترده هستند و این اختلال در هر شخص به شکل خاصی بروز پیدا می‌کند. شاید هیچ دو نفری نباشند که علایم و تضاهرات بیماری در آنها یکسان باشد.
اگر شما با یک فرد مبتلا به این سندروم روبرو شوید، دو نکته توجهتان را جلب خواهد کرد؛ اول اینکه بهره هوشی آنها مانند سایر افراد است و دوم اینکه احتمالاً از گفتگو و برقراری ارتباط با شما اجتناب خواهند کرد.
علایم سندروم آسپرگر را می‌توان در سه حوزه مختلف بررسی کرد:
-
علایم رفتاری و احساسی
- رفتارهای تکراری. انجام دادن رفتارهای تکراری یکی از بارزترین ویژگی‌های مبتلایان به اوتیسم است. آنها هر کاری را به یک شکل خاص و تکراری انجام می‌دهند یا مثلاً عادت دارند در یک ساعت مشخص، یک کار مشخص را انجام دهند.
- ناتوانی در درک مشکلات و مسائل احساسی. افراد مبتلا به آسپرگر از درک و تفسیر مسائل عاطفی و احساسی ناتوان هستند.
- حساسیت غیرمعمول به محرک‌های حسی. این افراد نسبت به بوها، مزه‌ها و برخی مواد حساس هستند. برای مثال از اینکه کسی آنها را لمس کند ناراحت می‌شوند.
-
علایم ارتباطی
- مشکلات اجتماعی. این افراد در ارتباطات اجتماعی و شرکت کردن در گفتگوها با مشکلات جدی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. از جمع کناره می‌گیرند و نمی‌توانند در جمع صحبت کند. پیدا کردن دوست برایشان سخت است و در انزوا راحت‌تر هستند.
- مشکلات گفتاری. افراد مبتلا به آسپرگر در برخی مواقع بسیار مصنوعی و ربات‌گونه صحبت می‌کنند و در تغییر لحن یا بلندی صدای خود ناتوان هستند.
- اجتناب از ارتباط چشمی.
- فقدان مهارتهای غیرکلامی. ناتوانی در درک حالات مختلف چهره، حرکات مختلف دست و به طور کلی زبان بدن یکی از علایم سندروم آسپرگر است.
-
علایم دیگر
- اختلالات حرکتی. ناهماهنگی در دستگاه حرکتی یکی از شایع‌ترین علایم افراد مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم به ویژه در سنین بزرگسالی است. آنها به خوبی نمی‌توانند راه بروند یا بنشینند.
- وسواس. افراد مبتلا به اوتیسم و آسپرگر در بسیاری از موارد علایم وسواس را از خود نشان می‌دهند. ممکن است آنها چندین ساعت بدون آنکه تمرکز خود را از دست بدهند سرگرم یک فعالیت خاص باشند یا در مورد یک موضوع خاص بسیار عمیق شوند و اطلاعات دقیق به دست آورند.
راه های تشخیص سندروم آسپرگر
آسپرگر معمولاً در سنین کودکی تشخیص داده می‌شود اما ممکن است در برخی افراد به علت خفیف بودن علایم تا سنین بزرگسالی تشخیص داده نشود. تست یا آزمایش خاصی برای تشخیص سندروم وجود ندارد. بنابراین اگر نگران ابتلای کودک خود به اختلالات طیف اوتیسم هستید، حتماً با پزشک مشورت کنید.
متخصصان مختلف از جمله روانشناسان، روانپزشکان و متخصصان مغز و اعصاب با همکاری یکدیگر و براساس نشانه‌های رفتاری کودک و صحبت کردن با فرد مبتلا را تشخیص می‌دهند.
معمولاً متخصصان سوالاتی درباره سوابق خانوادگی و وجود افراد مبتلا به اوتیسم از شما می‌پرسند. به علاوه درباره مهارتهای اجتماعی و احساسی، توانایی‌های ارتباطی، یادگیری، مهارتهای حرکتی و علایق خاص کودک نیز از شما سوال می‌کنند.
شما باید بتوانید به این سوالات درباره وضعیت فرزندتان پاسخ بدهید:
- کودک چه علایمی دارد که شما را مشکوک کرده است؟
- علایم از چه زمانی شروع شده‌اند و شما چگونه متوجه این علایم شده‌اید؟
- کودک شما چه زمانی شروع به حرف زدن کرده است و نحوه برقراری ارتباط او با دیگران چگونه است؟
- آیا کودک شما به طور افراطی روی یک موضوع یا فعالیت خاص تمرکز می‌کند؟
- آیا کودک دوستانی دارد؟ رابطه او با دوستانش چگونه است؟
راه های درمان سندروم آسپرگر
با توجه به تنوع علایم، درمان آن برای هر بیمار متفاوت خواهد بود و یک رویکرد یکسان و مشترک برای همه بیماران وجود ندارد. ممکن است پزشک برای دستیابی به درمان صحیح و مناسب، مجبور به امتحان کردن چند روش مختلف باشد.
درمانهای موثر می‌توانند ترکیبی از موارد زیر باشند:
-
آموزش مهارتهای اجتماعی
درمانگران با برگزاری جلسات گروهی یا انفرادی، به کودک شما می‌آموزند که چگونه با دیگران تعامل داشته باشد و افکار و احساسات خود را به روش‌های مناسب‌تری ابراز کند. مهارتهای اجتماعی اغلب با الگوبرداری از رفتارهای نرمال و معمولی به بهترین شکل آموخته می‌شوند.
-
گفتاردرمانی
این درمان به بهبود مهارتهای ارتباطی کودک شما کمک می‌کند. به عنوان مثال، آنها یاد خواهند گرفت که چگونه هنگام صحبت کردن به جای یک لحن یکنواخت و سرد، از یک الگوی معمولی همراه با بالا و پایین کردن صدا استفاده کنند.
به علاوه آنها یاد می‌گیرند که چگونه مکالمات دو و چندنفره داشته باشند و درباره درک نشانه‌های اجتماعی مانند حرکات دست و ارتباط چشمی، به آنها آموزش داده می‌شود.
-
درمان شناختی- رفتاری (CBT)
این درمان‌ها به کودک کمک می‌کند طرز تفکر خود را تغییر دهد، و از این طریق بتواند احساسات و رفتارهای تکراری خود را بهتر کنترل کند. آنها می‌توانند روی چیزهایی مانند عصبانیت‌ها، رفتارهای تکانشی، فروپاشی‌های روانی و وسواس‌های خود کنترل داشته باشند.
-
آموزش به والدین
شما بسیاری از تکنیک‌هایی که به فرزندتان آموزش داده می‌شود را یاد خواهید گرفت تا بتوانید در خانه روی مهارتهای اجتماعی فرزندتان کار کنید. به علاوه درمانگران می‌توانند به خانواده‌ها کمک کنند تا با چالش‌های رفتار کردن با یک کودک مبتلا به سندروم آسپرگر بهتر کنار بیایید و رفتارهای درست در هر موقعیت را بیاموزید.
-
درمانهای دارویی
هیچ دارویی به طور اختصاصی برای اختلالات طیف اوتیسم یا آسپرگر توسط FDA تأیید نشده است. با این حال، برخی داروها می‌توانند به بهبود علائم مرتبط مانند افسردگی و اضطراب کمک کنند.
با بهره‌گیری از درمان مناسب، افراد مبتلا به این اختلال می‌توانند یاد بگیرند برخی از چالش‌های اجتماعی و ارتباطی را که با آن مواجه هستند کنترل کنند.
آشنایی با چند نابغه مبتلا به سندروم آسپرگر
شاید برایتان عجیب باشد که پیشرفت کردن و رسیدن به موفقیت‌های بزرگ با وجود ابتلا به آسپرگر هم ممکن است! چه بسا با توجه اینکه میل به انزوا و تمرکز شدید روی مسائل موردعلاقه در این افراد بیش از سایرین است، و بهره هوشی بسیاری از آنها از افراد عادی بیشتر است، راه موفقیت برای آنها هموارتر هم باشد.
در آخرین بخش این مقاله با سه نمونه از این افراد آشنا می‌شویم.
-
بابی فیشر، یکی از بهترین شطرنج‌بازان جهان
او علاوه بر اسکیزوفرنی پارانوئیدی و اختلال وسواسی اجباری، به سندروم آسپرگر نیز مبتلا بوده است. فیشر به شدت درونگرا بوده‌است به گونه‌ای که در یکی از مسابقات مهم، حاضر به بازی کردن در برابر دوربین‌ها نشد و مسابقه در اتاقی دیگر برگزار شد.
او به دلیل توانایی‌های اجتماعی ضعیف با دیگران ارتباط برقرار نمی‌کرد. به علاوه گفته می‌شود تمرکز او بر روی شطرنج بسیار افراطی بوده است و همین مسئله نشان‌دهنده تمرکز افراطی و وسواس‌گونه او بوده است.
-
چارلز داروین، صاحب نظریه تکامل
یکی از روانپزشکان برجسته دانشگاه ترینیتی بر اساس تحقیقات خود در زندگی و احوا چارلز داروین به این نتیجه رسید که چارلز داروین احتمالاً به این سندروم مبتلا بوده است. مدارک مربوط به دوران کودکی داروین نشان می‌دهد او کودکی آرام و انزواطلب بوده، که از تعامل با دیگران اجتناب می‌کرده‌است.
او نیز مانند بسیاری از افراد مبتلا به این سندروم، به دنبال راههای دیگری به غیر از صحبت کردن، مانند نامه نوشتن و یادداشت گذاشتن، برای برقراری ارتباط بوده و روی موضوعات خاصی مانند شیمی بسیار وسواس و تمرکز داشته است.
-
آنتونی هاپکینز، بازیگر مشهور
آنتونی هاپکینز برنده جایزه اسکار، در کودکی مبتلا به آسپرگر تشخیص داده شد. او دچار وسواس و تمرکز افراطی و ناتوانی در دوست‌یابی و حفظ ارتباط با دیگران بود.
سخن آخر
سندروم آسپرگر اختلالی است که یکی از انواع بسیار ملایم و خفیف اختلالات طیف اوتیسم در نظر گرفته می‌شود. این بیماری به اندازه اوتیسم ناتوان کننده نیست و مبتلایان به آن از بهره هوشی بالایی برخوردارند.
بااین‌حال تردیدی نیست که نگهداری و تربیت فرزند مبتلا به این سندروم و سایر اختلالات مشابه، چالش‌های فراوانی برای والدین به همراه دارد. خلاصه کتاب‌های بوکاپو در زمینه خانواده و فرزندپروریخلاصه کتاب‌های بوکاپو در زمینه خانواده و فرزندپروری می‌تواند یاری‌گر شما در این مسیر باشد.
سندروم آسپرگر یک اختلال تکاملی عصبی است که با مشکلات شدید در تعاملات اجتماعی و بین فردی و ارتباطات غیرکلامی شناخته می‌شود. آسپرگر را یکی از ملایم‌ترین و خفیف‌ترین انواع در طیف اوتیسم می‌دانند.
آموزش مهارتهای اجتماعی، گفتاردرمانی، درمان شناختی- رفتاری (CBT)، آموزش به والدین و اطرافیان و درمانهای دارویی از درمانهای سندروم آسپرگر هستند.
ممنون از مقاله عالی و کاربردی تون!