تقریباً کسی وجود ندارد که از اهمیت ویتامین (Vitamin) برای سلامت جسم بیخبر باشد. اما آیا میدانستید که ویتامینها برای سلامت روان هم ضروری هستند؟ بنابراین اگر میخواهید استرس کمتری داشته باشید؛ دچار نوسانات خلقی کمتری شوید یا با احتمال کمتری دچار افسردگی شوید، باید به نقش ویتامینها در زندگی خود بیش از پیش اهمیت دهید.
در این مقاله از مجله بوکاپو ابتدا سعی میکنیم تعریفی ساده از ویتامین، انواع آن و کاربردهای مختلفش ارائه دهیم. سپس در بخش بعد به مبحث مهم ارتباط آن با سلامت روان میپردازیم.
ویتامین به زبان ساده
ویتامینها به گروهی از مواد مغذی ضروری گفته میشود که به بدن کمک میکنند تا بهخوبی کار کند و سالم بماند. بدن به این مواد مغذی برای رشد و تکامل سلولی نیاز دارد.
ویتامینها را میتوان براساس نحوه عملکردشان به دو دسته تقسیم کرد:
- محلول در چربی
- محلول در آب
ویتامین های محلول در چربی چه هستند و چه کاربردی دارند؟
ویتامینهای محلول در چربی شامل A، D، E و K هستند، آنها در بافت چربی بدن ذخیره میشوند تا بعداً از آنها استفاده شود. هر کدام کاربردهای متعددی برای بدن دارند. برخی از این کاربردها به شرح زیر است:
A: شکلگیری و حفظ دندانها، استخوانها، غشاهای مخاطی و پوست. همچنین کمک به عملکرد صحیح سیستم ایمنی و تولید مثل.
D: کمک به جذب و حفظ سطح مناسبی از فسفر و کلسیم در خون، مواد معدنی مورد نیاز برای سلامت و رشد استخوانها و دندانها.
E: کمک به تشکیل گلبولهای قرمز. مهم برای عملکرد سیستم ایمنی، رگهای خونی، پوست و چشمها.
K: ضروری برای لختهشدن خون
ویتامین های محلول در آب چه هستند و کاربردشان چیست؟
B و C ویتامینهای محلول در آب هستند. بیشتر آنها در بدن ذخیره نمیشوند. به همین دلیل باید آنها را روزانه مصرف کرد تا مقدار مورد نیاز برای بدن تأمین شود.
C: سلامت دندان، لثه، بهبود زخم و جذب آهن.
B1: تبدیل کربوهیدرات به انرژی و مهم برای قلب و سلولهای عصبی.
B2: کمک به رشد بدن و تولید گلبولهای قرمز.
B3: حفظ سلامت پوست و اعصاب و کاهش سطح کلسترول خون.
B5: لازم برای متابولیسم غذا، کمک به تولید هورمون و کلسترول.
B6: کمک به تشکیل گلبول قرمز، حفظ عملکرد مغز و حمایت از سنتز پروتئین.
B7: لازم برای متابولیسم پروتئینها و کربوهیدراتها و تولید کلسترول و هورمونها.
B9: کمک به تشکیل گلبول قرمز، لازم برای تولید DNA.
B12: کمک به متابولیسم و حفظ سیستم عصبی مرکزی.
برای سلامت روانتان به این ویتامین ها بیشتر توجه کنید
علاوهبر فوایدی که ویتامینها برای سلامت جسم دارند و ما به برخی از آنها در بالا اشاره کردیم، این مواد مغذی برای سلامت روحی نیز مهم هستند.
هر اختلالی که سبب شود، روی تفکر شما، رفتارتان یا خلقوخوی شما اثر بگذارد، میتواند یک مشکل سلامت روان باشد. معمولاً اولین روشی که برای درمان سلامت روان به ذهن خطور میکند، رواندرمانی یا مصرف دارو است. بااینحال جالب است بدانید که تغذیهدرمانی نیز میتواند، بهعنوان یک راه جدید در نظر گرفته شود.
بهطور کلی وجود ویتامینها در رژیم غذایی برای سلامت روان انسان از اهمیت زیادی برخوردار است. آنها نقش اساسی در تنظیم خلقوخو دارند. همچنین به ایجاد انتقالدهندههای عصبی مثل سروتونین و دوپامین کمک میکنند. خلاصهکتاب مدیریت استرس به تأثیر سروتونین در استرس افراد و نقش غذا در میزان سروتونین پرداخته است.
اگر میخواهید سلامت روان خود را بهبود بخشید، به این ویتامینها در رژیم غذایی خود بیشتر توجه داشته باشید:
ویتامین B و سلامت روان
ویتامینهای گروه B به تواناییشان در تغییر خلقوخوی انسان معروف هستند. کمبود آنها مسائل زیر را بههمراه دارد:
- روی عملکرد حافظه اثر منفی دارد؛
- باعث اختلالات شناختی و زوال عقل میشود.
کمبود B1 با مشکلات زیر در ارتباط است:
- از دستدادن حافظه
- اضطراب
- افسردگی
- تحریکپذیری
- بیخوابی
برای تشکیل گلبولهای قرمز خون، B12 از اهمیت زیادی برخوردار است. کمبود این ویتامین، انتقال اکسیژن را دچار اختلال میکند. این مسئله مشکلات زیر را در پی دارد:
- نوسانات خلقی
- پارانویا
- تحریکپذیری
- گیجی
- زوال عقل
- شیدایی
سطوح پایین فولات (B9) نیز با افسردگی در ارتباط است. هنگامی که مکملهای B12 و B9 با هم ترکیب شوند، تولید انتقالدهندههای سروتونین و دوپامین زیاد میشود. این انتقالدهندهها احساسات و رفتار انسان را کنترل میکنند. سروتونین در خلقوخو تأثیر زیادی دارد و دوپامین نیز به احساس لذت، موفقیت و انگیزه کمک میکند.
کمبود B6 نیز میتواند منجر به اضطراب و افسردگی شود. خلاصهکتاب ارکان چهار گانه اساسی نیز به این مسئله پرداخته است و بیان میکند که یک رژیم غذایی نامناسب میتواند یکی از عوامل ایجاد افسردگی باشد.
ویتامین D و سلامت روان
کمبود ویتامینD نیز با اختلالات خلقی و افسردگی در ارتباط است، همچنین در طول رشد مغز نیز مورد استفاده قرار میگیرد. سطح ویتامینD بسیاری از افرادی که از افسردگی رنج میبرند، کمتر از حد معمول است. همچنین افرادی که مقادیر کمی از این عنصر ضروری را در بدن دارند، مستعد ابتلا به اضطراب و سایر بیماریهای روانی هستند.
این ویتامین به تنظیم تولید سروتونین، دوپامین و نوراپینفرین که سه انتقالدهنده عصبی تأثیرگذار بر خلقوخو هستند، کمک می کند. شما میتوانید آن را از نور خورشید دریافت کنید.
ویتامین C و سلامت روان
اغلب ما مصرف ویتامینC را راهی مفید برای مقابله با علائم سرماخوردگی و آنفولانزا میدانیم. حتی در این چند وقت اخیر که ویروس کرونا شیوع پیدا کرده بود، بسیاری از افراد مصرف آن را توصیه میکردند؛ اما آیا میدانستید، این عنصر ضروری برای سلامت روان نیز مفید است؟
(اگر به دنیای ویروسها علاقهمندید، خلاصهکتاب سیاره ویروسها را از دست ندهید).
کمبود C میتواند باعث افسردگی و خستگی مزمن شود و مصرف آن نتایج زیر را در پی دارد:
- بهبود خلقوخو
- بهبود عملکرد شناختی
- کمک به کاهش علائم اضطراب
- بهبود سطح انرژی
این غذاها را برای سلامت روانتان در رژیم خود بگنجانید
پر واضح است که تغذیه نقش مهمی در سلامت جسم دارد. تا جایی که در خلاصهکتاب پایان پیری ادعا میشود با مصرف آنتیاکسیدانها میتوانید با رادیکالهای آزاد که عامل اصلی پیری و بروز سرطان هستند مبارزه کنید.
اما اگر هدفتان از مصرف ویتامینها، فقط سلامت جسم یا افزایش طول عمر نیست و میخواهید به سلامت روان خود نیز اهمیت دهید، باز هم میتوانید از ویتامینها بهواسطه مصرف مواد غذایی کمک بگیرید.
برای این کار مواد غذایی زیر را در سفره خود جای دهید.
- سبزیجات برگسبز
- مرکبات
- لوبیا
- ماهی
- گوشت بدون چربی
- مرغ
- تخممرغ
- شیر کمچرب
- بادام
- فلفل قرمز
خلاصهکتاب ایکیگای نیز یکی از رازهای عمر دراز اهالی اکیناوا را مصرف غذاهای سرشار از آنتیاکسیدان میداند. در بین ویتامینهای معرفیشده در این مقاله، ویتامینهای C، E و A آنتیاکسیدان محسوب میشوند.
سخن آخر
کمبود ویتامین در بدن میتواند باعث ایجاد خستگی، از دستدادن اشتها و اختلالات گوارشی شود. همچنین میتواند سلامت روان شما را نیز تهدید کند. شما میتوانید ویتامینها را از طریق مواد غذایی یا مکملها دریافت کنید.
حتماً توجه داشته باشید که اگرچه ویتامینها میتوانند در سلامت روان مفید باشند، اما مکملها هرگز نمیتوانند جایگزین دارو برای مسائل روانی باشند. همچنین سعی کنید قبل از مصرف هر مکملی با پزشک خود مشورت کنید.
آیا شما هیچ مکملی مصرف میکنید؟ آیا تاکنون با مصرف مکملها متوجه تغییر حالات روحی خود شدهاید؟ کدام مکمل تأثیر بیشتری بر شما داشته است؟
بوکاپو مرجع بیش از ۷۰۰ خلاصهکتاب سعی دارد، با فشردهکردن پرفروشترین کتابها، عصاره و جان کلام آنها را در اختیار شما قرار دهد تا در زمان شما صرفهجویی شود. اگر هنوز در بوکاپو ثبتنام نکردهاید، میتوانید با کلیک روی این لینک به دنیای خلاصهکتابها سلام کنید.
ویتامین به مواد مغذی ضروریای گفته میشود که بدن برای عملکرد صحیح خود به آن نیاز دارد.
ویتامینهای گروه B، ویتامین D و ویتامین C برای سلامت روحی انسان ضروری هستند.