ثبت نام و دریافت هدیه
انواع اختلالات شخصیتی می‌توانند زندگی یک فرد و تمامی اطرافیان او را مختل کنند. گوشه‌گیری بیش از اندازه، شک به همه آدم‌ها، وابستگی افراطی، احساس پوچی و… از احساسات بارزی است که برخی افراد از خود بروز می‌دهند.
اختلالات شخصیتی به ۱۰ مورد تقسیم می‌شوند که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارد. برخی از این رفتارها بسیار خطرناک به‌نظر می‌رسند؛ اما برخی دیگر کم‌خطرتر و ملموس‌تر هستند. برای آشنایی بیشتر با انواع اختلالات شخصیتی، چرایی وقوع آن‌ها و روش‌های درمانی این اختلالات، این مقاله از مجله بوکاپو را بخوانید.
انواع اختلالات شخصیتی
وجود انواع شخصیت در انسان‌ها بسیار طبیعی است؛ اما اختلالات شخصیت گروهی از شرایط سلامت روان هستند که با الگوهای غیرقابل انعطاف و غیر معمول تفکر، احساس و رفتار مشخص می شوند.
این تجربیات و رفتارهای درونی، معمولا با انتظارات فرهنگی که یک فرد در آن زندگی می کند متفاوت هستند. کسانی که اختلال شخصیت دارند، ممکن است در برقراری ارتباط با دیگران و برخورد با مشکلات روزمره دچار مشکل شوند.
آن‌ها ممکن است کاملاً از این ناهماهنگی بین افکار و رفتارهای خود با رفتارهای مورد قبول جامعه آگاه نباشند. همچنین ممکن است دیدگاهی نسبت به جهان داشته باشند که کاملاً متفاوت از دیدگاه دیگران باشد.
در نتیجه شرکت در فعالیت‌های اجتماعی، آموزشی و خانوادگی برای آن‌ها دشوار خواهد بود. این رفتار و نگرش اغلب باعث ایجاد مشکلات و محدودیت هایی در روابط، برخوردهای اجتماعی و محیط های کاری یا مدرسه می شود. انواع اختلالات شخصیتی ۱۰ مورد هستند که بر اساس ویژگی‌ها و علائم مشابه به ۳ دسته تقسیم‌بندی می‌شوند.
A: مشکوک
۱. اختلال شخصیت پارانوئید
افرادی که از اختلال شخصیت پارانوئید رنج می‌برند، معمولا به دیگران شک دارند، بدبین و کینه‌توزند و اغلب تصور می‌کنند که مردم به آن‌ها آسیب می‌رسانند. این افراد به دیگران اعتماد نمی‌کنند؛ به آن‌ها نزدیک نمی‌شوند و سبب آزار خودشان و دیگران می‌شوند.
۲. اختلال شخصیت اسکیزوئید
این افراد معمولا به‌دنبال برقراری روابط نزدیک نیستند و علاقه کمی به ایجاد روابط شخصی یا مشارکت در تعاملات اجتماعی دارند. تنها بودن را انتخاب می‌کنند و به تمجید یا انتقاد دیگران اهمیتی نمی‌دهند. آن‌ها از روابط اجتماعی و ابراز احساسات دوری می‌کنند.
۳. اختلال شخصیت اسکیزوتایپی
داشتن تفکر تحریف‌شده و رفتار غیر عادی، از ویژگی‌های مهم این افراد است. فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی ممکن است باورهای عجیب‌وغریب یا رفتار و گفتار عجیب و غیرمنطقی داشته باشد. همچنین ممکن است اضطراب اجتماعی آن‌ها بیش از حد باشد. آن‌ها ممکن است رفتار ها را اشتباه تعبیر کنند که منجربه واکنش‌های عاطفی نامناسب می‌شود.
B: عاطفی و تکانشی
۴. اختلال شخصیت ضد اجتماعی
فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی، ممکن است با هنجارهای اجتماعی مطابقت نداشته باشد. همچنین ممکن است دروغگو باشد و دیگران را فریب دهد. دزدی و اعتیاد به الکل هم می‌تواند از دیگر نشانه‌های این افراد باشد.
پیشنهاد مطالعه: روانشناسی دروغگویی – با دروغگوها چگونه رفتار کنیم؟
۵. اختلال شخصیت مرزی
بی‌ثباتی در روابط شخصی، احساسات شدید، داشتن حس پوچی و تکانشگری از ویژگی‌های فردی است که با اختلال شخصیت مرزی دست‌وپنجه نرم می‌کند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، بدون توجه به حمایت خانواده یا جامعه، اغلب احساس پوچی و رها شدن می کنند.
آن‌ها ممکن است در مواجهه با رویدادهای استرس‌زا مشکل داشته و دوره هایی از پارانویا داشته باشند. آن‌ها همچنین تمایل به انجام رفتارهای مخاطره‌آمیز و تکانشی مانند نوشیدن زیاد الکل و قمار دارند. (رفتارهای تکانشی، به رفتارهایی می‌گویند که به‌صورت لحظه‌ای و بدون فکر و تامل از فرد سر می‌زند.)
۶. اختلال شخصیت هیستریونیک
این افراد اغلب سعی می‌کنند با نمایشی بودن یا تحریک‌آمیز بودن توجه بیشتری به خود جلب کنند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک، ممکن است زمانی که در مرکز توجه نیستند احساس ناراحتی کنند. همچنین احساسات آن‌ها ممکن است به‌سرعت در حال تغییر یا اغراق‌آمیز باشد.
۷. اختلال شخصت خودشیفته
افراد دارای اختلال شخصیت خودشیفته معمولا فکر می‌کنند از دیگران مهم‌تر هستند. آن‌ها نیاز به تحسین دارند و اغلب هیچ‌گونه همدلی با دیگران ندارند. این افراد احساس خودبزرگ‌بینی، مهم‌بودن، استحقاق، سوءاستفاده و عدم درک دیگران را از خود بروز می‌دهند.
C: مضطرب
۸. اختلال شخصیت اجتنابی
این افراد حس کمرویی شدید، بی‌کفایتی، حقارت و عدم جذابیت را تجربه می‌کنند. همچنین آن‌ها از حساسیت شدید به انتقاد رنج می‌برند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی خود را از نظر ارتباطات اجتماعی ناتوان می‌دانند و ممکن است تمایلی به ارتباط با دیگران نداشته باشند، مگر آن‌که حس کنند مورد علاقه هستند.
در کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید می‌خوانید که این مشکل احتمالا به دلیل انتقادگر بودن والدین شما است. این صدای سرزنشگر آن‌ها است که در سر شما می‌پیچد. اگر تمایل دارید از آن رهایی یابید، راهکارهای این کتاب را در بوکاپو مطالعه کنید.
۹. اختلال شخصیت وابسته
این افراد نیاز به مراقبت زیاد دارند و معمولا مطیع و بسیار وابسته هستند. افراد مبتلا به این اختلال، ممکن است حتی در تصمیم‌گیری‌های کوچک روزانه خود هم بدون کمک دیگران به مشکل بخورند. همچنین ممکن است به دلیل ترس از ناتوانی در مراقبت از خود، در تنهایی احساس ناراحتی یا درماندگی کنند. این افراد احتمالا بیشتر از دیگران آزار فیزیکی و کلامی را تحمل می‌کنند.
۱۰. اختلال شخصیت وسواسی اجباری
افراد مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی اجباری، نیاز شدیدی به نظم دارند. آن‌ها به شدت به قوانین و مقررات پایبند هستند و وقتی به کمال نمی‌رسند احساس ناراحتی می کنند. آن‌ها حتی ممکن است از روابط شخصی غافل شوند تا روی بی‌نقص ساختن یک پروژه تمرکز کنند.
رز شافران در کتاب غلبه بر کمال خواهی توضیح می‌دهد که کمال‌خواهی چه اضطراب و استرس شدیدی با خود به همراه می‌آورد. پس، این دسته افراد مدام با استرس زندگی خود را می‌گذرانند.
تشخیص انواع اختلالات شخصیتی، مستلزم آن است که یک متخصص سلامت روان به الگوهای بلندمدت عملکرد و علائم نگاه کند. این تشخیص معمولا در افراد ۱۸ ساله و بالاتر انجام می‌شود. زیرا شخصیت افراد زیر ۱۸ سال هنوز در حال رشد است. درضمن یک فرد می‌تواند بیش از یک اختلال شخصیت داشته باشد.
بدترین نوع اختلال شخصیت
انواع اختلالات شخصیتی می‌توانند زندگی فرد مبتلا و اطرافیان او را تحت تاثیر اتفاقات ناخوشایند قرار دهند؛ اما دسته اول انواع اختلالات شخصیتی که شامل اختلال پارانوئید، اسکیزوئید و اسکیزوتایپی است، شدیدترین نوع اختلالات شخصیتی محسوب می‌شوند.
از طرفی اختلال شخصیت مرزی هم از انواع بسیار خطرناک اختلالات شخصیتی است؛ به‌طوری‌که آمار خودکشی در این افراد بسیار بالا است. این اختلالات به‌عنوان اختلالات روانی جدی در نظر گرفته می‌شوند و فردی که به این نوع اختلالات دچار است، باید هرچه سریع‌تر تحت درمان قرار بگیرد.
چه چیزی باعث به‌وجود آمدن انواع اختلالات شخصیتی می‌شود؟
اختلالات شخصیت یکی از ناشناخته‌ترین شرایط سلامت روان است. دانشمندان هنوز در تلاش برای کشف علت این اختلالات هستند. آن‌ها تاکنون معتقدند که عوامل زیر ممکن است در ایجاد اختلالات شخصیت نقش داشته باشند:
-
ژنتیک
دانشمندان ژن ناکارآمدی را شناسایی کرده‌اند که ممکن است عاملی برای اختلال شخصیت وسواسی باشد. محققان همچنین در حال بررسی پیوندهای ژنتیکی با پرخاشگری، اضطراب و ترس هستند.
این‌ها ویژگی‌هایی هستند که می‌توانند در اختلالات شخصیت نقش داشته باشند. اگر تمایل دارید درباره تاثیر ژن بر رشد و زندگی انسان بیشتر بدانید، پیشنهاد ما به شما مطالعه کتاب ژن تاریخ خودمانی در بوکاپو است.
-
تغییرات مغزی
محققان تفاوت‌های ظریف مغزی را در افراد مبتلا به انواع اختلالات شخصیتی مشخص شناسایی کرده‌اند. برای مثال، یافته‌های مطالعات مربوط به اختلال شخصیت پارانوئید به تغییر عملکرد آمیگدال اشاره دارد.
آمیگدال بخشی از مغز است که با پردازش محرک‌های ترسناک و تهدیدآمیز درگیر است. در مطالعه‌ای بر روی اختلال شخصیت اسکیزوتایپی، محققان متوجه کاهش حجمی در لوب پیشانی مغز این افراد شدند.
-
ترومای دوران کودکی
یک مطالعه، ارتباط بین آسیب‌های دوران کودکی و ایجاد اختلالات شخصیتی را نشان داده است. به‌عنوان مثال، در افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، میزان بالایی از آسیب‌های جنسی در دوران کودکی شناسایی شده است.
همچنین افراد مبتلا به اختلالات شخصیت مرزی و ضداجتماعی، مشکلاتی در رابطه با صمیمیت و اعتماد دارند که هر دو ممکن است به سوء استفاده و آسیب‌های دوران کودکی مرتبط باشد. در کتاب والدین سمی می‌خوانید که سوءاستفاده جنسی از کودکان چگونه کودکی و حتی آینده آن‌ها را از بین می‌برد.
-
آزار کلامی
در یک مطالعه، افرادی که در دوران کودکی آزار کلامی را تجربه کرده‌اند، ۳ برابر بیشتر در معرض اختلالات شخصیت مرزی، خودشیفته، وسواسی-اجباری یا پارانوئید در بزرگسالی بودند.
-
عوامل فرهنگی
عوامل فرهنگی هم ممکن است در ایجاد اختلالات شخصیت نقش داشته باشند. همانطور که نرخ‌های مختلف اختلالات شخصیت، بین کشورهای مختلف نشان داده شده است.
تست اختلال شخصیت
شخصی که از انواع اختلالات شخصیتی رنج می‌برد، ممکن است خودش بی‌خبر باشد. بسیاری از این افراد تصور می‌کنند تمام مشکلاتی که دارند تقصیر دیگران است و خودشان مشکلی ندارند. بهترین روش برای تعیین وجود انواع اختلالات شخصیتی در یک فرد، مراجعه به پزشک متخصص است.
اما تست‌هایی هم در اینترنت وجود دارد که می‌تواند تا حدودی به تشخیص این نوع اختلالات کمک کند. در ادامه چند مورد از سایت‌هایی که این نوع تست‌ها را ارائه می‌دهند با شما به اشتراک می‌گذاریم.
- تست انواع اختلالات شخصیتی سایت therecoveryvillage.com
- تست انواع اختلالات شخصیتی سایت psycom.net
- تست انواع اختلالات شخصیتی سایت similarminds.com
درمان انواع اختلالات شخصیتی
درمان انواع اختلالات شخصیتی بسته به نوع و شدت اختلال می‌تواند متفاوت باشد. این درمان‌ها ممکن است شامل روان‌درمانی یا درمان با دارو باشد.
-
روان‌درمانی
روان‌درمانی ممکن است به مدیریت اختلالات شخصیت کمک کند. در طول روان‌درمانی، بیمار و درمانگر می توانند در مورد وضعیت بیمار و همچنین احساسات و افکار او صحبت کنند. این می تواند بینشی در مورد نحوه مدیریت علائم و رفتارهایی که با زندگی روزمره بیمار تداخل دارند به او ارائه دهد.
کتاب شاید نیاز داری با یک نفر حرف بزنی به ما نشان می‌دهد که برای تغییر کردن، باید احساسات خود را بیرون بریزیم. این بیرون‌ریزی مقابل یک درمانگر می‌تواند کمک بزرگی به ما کند.
-
درمان دارویی
هیچ دارویی برای درمان قطعی انواع اختلالات شخصیتی تایید نشده است. با این حال، انواع خاصی از داروهای تجویزی ممکن است به کاهش علائم مختلف اختلالات شخصیتی کمک کنند.
- داروهای ضد افسردگی که می‌توانند به بهبود افسردگی، عصبانیت و تکانشگری کمک کنند.
- داروهای تثبیت‌کننده خلقی که از تغییرات شدید خلق‌وخو جلوگیری می‌کنند و تحریک‌پذیری و پرخاشگری را کاهش می‌دهند.
- داروهای ضد روان‌پریشی که به‌عنوان داروهای اعصاب هم شناخته می‌شوند و می‌توانند به کاهش علائم روان‌پریشی مانند توهم و هذیان کمک کنند.
- داروهای ضد اضطراب که می‌توانند به تسکین اضطراب، بی‌قراری و بی‌خوابی کمک کنند.
تمامی این داروها باید زیر نظر پزشک متخصص مصرف شوند. مصرف خودسرانه آن‌ها می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری را به همراه داشته باشد.
پیشنهاد مطالعه: چگونه سلامت روان داشته باشیم؟
در آخر
در این مقاله از انواع اختلالات شخصیتی گفتیم و درباره علل به وجود آمدن و درمان آن‌ها صحبت کردیم. اگر شما فردی را در نزدیکی خود دارید که از نوعی اختلال شخصیتی رنج می‌برد، یا فکر می‌کنید خود شما ممکن است با این اختلالات درگیر باشید، پیشنهاد می‌کنیم حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید. زیرا لیاقت شما یک زندگی بدون تنش و درگیری است.
اختلال شخصیت یک وضعیت سلامت روان است که بر نحوه تفکر، احساس و رفتار افراد تأثیر می‌گذارد. اختلال شخصیت می‌تواند کنترل احساسات و تعامل با دیگران را سخت کند.
هر اختلال شخصیت، معیارهایی دارد که برای تشخیص باید رعایت شود. یک پزشک مراقبت‌های اولیه یا متخصص سلامت روان بر اساس این معیارها برای تعیین نوع اختلال شخصیت از شما سوالاتی می پرسد.
