ثبت نام و دریافت هدیه
ارتباط موثر چیست؟
انسان اجتماعی! عبارتی که جدا کردن دو بخش آن تقریبا غیر ممکن است. انسان ها مطابق غریزه خود همیشه به دنبال برقراری ارتباط با دیگر هم‌نوعان خود بوده‌اند به همین علت است که یکی از اهداف پنهان اما اصلی زندگی بشریت برقراری ارتباط موثر است. همانگونه که در هرم سلسله مراتب نیازهای مازلو می‌بینیم، نیاز به برقراری ارتباط و تعلق داشتن سومین نیاز اصلی انسان است که ارضا نشدن این نیاز موجب باز ماندن از رشد شخصی و رسیدن به سایر نیاز‌ها مانند رضایت درونی و خودشکوفایی است.
ساختار مغز انسان همانگونه که دنیل گلمن در کتاب هوش اجتماعی می‌گوید، برای ارتباط اجتماعی شکل گرفته و بسیار تاثیرپذیر از ارتباطات خود با دیگر انسان‌هاست. به‌طوری‌که گلمن می‌گوید مغز ما را دیگران شکل می‌دهند! اما ارتباط میان انسان‌ها زمانی کارآمد است که به نحوی موثر و پربازده برای دو طرف باشد. برای فهمیدن آن که ارتباط موثر چه نوع ارتباطی است بهتر است تا به بررسی این موضوع بپردازیم که اصلا ارتباط به چه معنی است و شامل چه مفاهیمی می شود.
ارتباط به معنی تبادل اطلاعات با دیگران از طریق هم‌صحبتی، نوشتن یا استفاده از رسانه‌های جمعی است. هدف ما از برقراری ارتباط انتقال پیام است، اما این انتقال باید به نحوی باشد که فرستنده، پیام را به درستی ارسال کند و دریافت‌کننده نیز پیام را آنگونه که باید، دریافت کند. هر پیامی که منتقل می‌شود دارای سه بخش است:
- کلمات
- آهنگ صدا
- زبان بدن
این ها ابزارهایی هستند که برای برقراری ارتباط موثر در اختیار انسان گذاشته شده اند.
همانطور که گفته شد دو ابزار ارتباط کلامی و ارتباط غیرکلامی، مسیرهایی هستند که افراد برای برقراری ارتباط با یک‌دیگر استفاده می کنند. منظور از ارتباط کلامی، یعنی آن جنبه از ارتباط که به طور اختصاصی شامل محتوای کلام و بیان می‌شود. ابزار غیرکلامی یعنی جنبه‌هایی غیر از محتوای بیان مانند آهنگ صدا، زبان بدن، تماس چشمی و… است. اما چرا گاهی فرد مقابل محتوای پیام را به درستی متوجه نمی‌شود؟ پاسخ موانع ارتباطی هستند.
به عواملی که باعث می‌شوند پیام به درستی منتقل نشود یا ارتباط موثر واقع نشود، موانع ارتباطی گفته می‌شود. از موانع ارتباطی می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- عدم تمرکز
- استرس
- زبان بدن متناقض
- زبان بدن منفی
زمانی که شما استرس دارید نسبت به محرک های محیطی واکنش‌پذیری بیشتری نشان می‌دهید، سیگنال‌های غیرکلامی گیج‌کننده ارسال می‌کنید و به نوعی رفتار ناسازگارانه (مانند حالت تهاجمی داشتن یا منفعل بودن) بروز می‌دهید. بهتر است قبل از برقراری ارتباط در حالت اضطرابی، سعی کنید به آرامش نسبی برسید تا دچار تنش با فرد مقابل نشوید. اگر تکنیک‌های موثری برای آرام کردن خودتان به هنگام تجربه استرس بلد نیستید، مطالعه کتاب ذهن رها از اضطراب با ارائه پنج راهکار عملی به شما کمک می‌کند.
مورد بعدی عدم تمرکز است. حواس‌پرتی یکی از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند محتوای پیام را به کلی عوض کند و یا به فرد این احساس را بدهد که گفته‌های او بی‌ارزش است. در واقع ارتباط غیرکلامی باید ارتباط کلامی را تقویت کند.
با رعایت کردن مجموعه‌ای از نکات، می‌توان تا حد زیادی از حواس‌پرتی جلوگیری کرد. اگر مشکل عدم تمرکز دغدغه این روزهای شماست، پیشنهاد می‌کنیم این نکات را در خلاصه کتاب ذهن حواس جمع مرور کنید.
مهارت ارتباط موثر با دیگران
همانطور که گفتیم برقراری ارتباط یک نیاز غریزی است. برطرف نشدن این نیاز به خصوص در کودکی، می‌تواند اختلالات روانی را پایه‌ریزی کند. به طور مثال افرادی که با اختلال اسکیزوئید (عدم توانایی در برقراری رابطه صمیمانه با دیگران و زندگی در دنیای خیالی درونی خود) دست و پنجه نرم می کنند، در کودکی نتوانسته‌اند ارتباط موثری با اطرافیان خود داشته باشند و یا به نوعی از این ارتباط آسیب دیده‌اند، در واقع منشا این اختلال، احساس تنهایی است.
جفری یانگ در کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید به خوبی بررسی می‌کند که چگونه محیط و تربیت شما در کودکی ذهنیت و دیدگاه شما را نسبت به دنیای بیرون شکل داده و به شما کمک می‌کند تله‌ها و طرحواره‌های روانی خود را بشناسید و در دام آنها نیفتید. مطالعه این کتاب شما را با بعد جدیدی از خودتان آشنا می‌کند که بسیاری از واکنش‌ها و تصمیماتتان را کنترل می‌کند.
همچنین بسیاری از رفتار‌ها در فرهنگ‌های متفاوت معانی متفاوتی دارند. مثلا در آمریکا بسیاری از افراد با کفش وارد خانه می‌شوند اما اگر فردی همین کار را در ژاپن انجام دهد توهین محسوب می‌شود. برای برقراری یک رابطه موثر سعی کنید یک شناخت جزئی از فرد مقابل داشته باشید. سوال کردن در این مواقع می‌تواند به کمک شما بیاید تا از پیش آمدن سوء تفاهمات جلوگیری کنید. اما نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که هدف شما از این شناخت، برقراری ارتباط موثر است نه قضاوت سلایق و دیدگاه‌های متفاوت طرف مقابل. در غیر این صورت، به مشکلات بیشتری حین برقراری ارتباط برمی‌خورید. اگر اغلب شنیدن عقاید متفاوت برایتان چالش برانگیز است، پیشنهاد می‌کنیم راهکارهای مفید و موثر کتاب ذهن درستکار را در وبسایت بوکاپو مطالعه کنید.
احترام به تفاوت‌ها و پذیرش بی‌قید و شرط نکته مهمی در برقراری ارتباط موثر هستند. افرادی که مهارت برقراری ارتباط دارند، از نظر اجتماعی دارای جایگاه بالاتری هستند و میان مردم پذیرفته‌تر اند. بنابراین تقویت مهارت برقراری ارتباط موثر موضوعی است که نباید به سادگی از آن گذشت.
تفکر بسیاری از افراد مبنی بر این است که ارتباط برقرار کردن امری غریزی است اما زمانی که کلمه مهارت را در کنار ترکیب برقراری ارتباط به کار می‌بریم یعنی قابلیت تمرین دادن و تقویت کردن دارد. برقراری ارتباط موثر مزیت‌های فراوانی هم برای رشد شخصی و هم رشد اجتماعی دارد.
اصول برقراری ارتباط موثر
ارتباط موثر دارای اصول ثابتی است که به معرفی و آموزش چند مورد آن می‌پردازیم.
گوش دادن فعال
فرایند گوش دادن با شنیدن متفاوت است. در شنیدن شما صدا را به عنوان یک محرک محیطی دریافت می‌کنید اما آن را پردازش محتوایی نمی‌کنید مانند زمانی که شما مشغول کار هستید و صدای پرندگان را نیز می‌شنوید ولی به آن توجهی نمی‌کنید. اما زمانی که به موضوعی گوش می‌دهید، مغز شما درگیر پردازش آن موضوع می‌شود و همه حواس و تمرکز شما درگیر آن موضوع هستند و در مغز شما پرسش و پاسخ ایجاد می‌شود.
از نشانه‌های گوش دادن فعال درگیری دیگر اعضای بدن نیز هست. تکان دادن سر، تماس چشمی، گرفتن تایید یا مخالفت، فرد را متوجه می سازد که تمام حواس شما به گفته‌های او است.
در هنگام گوش دادن با حرکات سر حرف طرف مقابلتان را تایید کنید. در انتها از میان صحبت های او سوالاتی بپرسید تا به فرد نشان دهید متوجه حرفهای او شده‌اید. این کار موجب ایجاد ارتباطی صیمیمانه و حس همدلی نیز می‌شود.
موضوعات مورد علاقه دیگران را بشناسید و درمورد آنها صحبت کنید
بدون شک گوش دادن به موضوعاتی که به آنها علاقه داریم برای ما راحت‌تر و قابل توجه‌تر است. موضوعات مشترک میان خودتان و افراد مورد نظر را پیدا کنید و سعی کنید برای شروع مکالمه از آنها استفاده کنید.
قضاوت ممنوع
هیچکس دوست ندارد قضاوت شود. برای برقراری ارتباط موثر در هنگام صحبت کردن فرد، به او لبخندی صمیمانه بزنید و با آرامش به حرفهای او گوش دهید.
در صورتی که در بحثی مخالف با نظر او هستید، میان کلامش نپرید و صبر کنید تا صحبت فرد تمام شود. سپس انتقاد خود را به شکل سازنده و از نگاه خود بیان کنید. برای انتقاد کردن طرف مقابل را محکوم نکنید سعی کنید احساس او درباره موضوع را بدانید و بدون قضاوت او را بپذیرید.
داشتن پیشینه از طرف مقابل ممکن است در نگاه افراد تاثیر بگذارد و یا آنها را در تصمیم‌گیری عادلانه دچار اشتباه کند. بهتر است فقط روی موضوع مکالمه تمرکز کنید و آنچه درمورد گذشته در ذهن شما می‌گذرد را به طور موقتی کنار بگذارید و بر اکنون تمرکز کنید.
از ارتباط غیر کلامی غافل نشوید
شما از روی حالت نشستن فرد، نوع نگاه کردن و عکس العمل‌های ارادی و غیر ارادی می‌توانید حس افراد نسبت به گفته‌هایتان را متوجه شوید و آن را تقویت یا تضعیف کنید. به این نکته توجه کنید که برداشت شما باید از مجموعه سیگنال‌های غیرکلامی باشد نه تنها از یک حرکت، زیرا ممکن است فرد حرکتی غیر ارادی انجام بدهد که پشت آن تفکری نباشد.
سعی کنید سیگنال‌های غیر کلامی که به فرد می‌دهید با گفته‌هایتان مطابقت داشته باشد در غیر این صورت فرد به صداقت شما و صحت کلامتان شک می‌کند و اعتمادش به شما از بین می‌رود. مثلا هنگامی که متکبرانه نشسته‌اید اما می‌گویید قصد تعریف از خود ندارید، باور کردن این که شما انسان فروتنی هستید را سخت می‌کند.
ارتباط موثر در فروش
برقراری ارتباط موثر در فروش در حقیقت اولین حلقه از سلسله مهارت‌های فروش می‌باشد که صاحبان اکثر کسب و کارهای در حال توسعه به دنبال کسب این مهارت و یا تقویت آن هستند.
هدف از برقراری ارتباط با خریداران، نفوذ بر آن ها و در نهایت افزایش فروش است. فروشنده خوب باید بتواند تا با برقراری ارتباط با خریدار حس خرید را در او افزایش دهد. تحمیل کردن محصول به خریدار و اصرار برای خرید کار اشتباهی است. فروشنده می‌تواند محصولات را معرفی کند و سپس به خریدار فرصت انتخاب و تصمیم‌گیری بدهد.
سعی کنید نیاز مشتریان خود را بفهمید و با توجه به نیاز خریدار محصولاتی که برای او مناسب است را پیشنهاد بدهید. بهترین راه برای این کار سوال کردن از خود فرد است نه حدس زدن. سوالاتی مانند« چگونه می توانم کمکتان کنم؟»، « قصد هزینه کردن تا چه حد را دارید؟»، «برای خرید کدام رده سنی مد نظرتان است؟» و سوالاتی از این قبیل کلیات مهمی را به شما ارائه می‌کند. اگر به افزایش مهارت‌های خود در این زمینه علاقه‌مندید، مطالعه کتاب فرمول پرسش اطلاعات مهمی را درباره نحوه کشف خواسته‌های واقعی مشتریان در اختیارتان می‌گذارد.
گاهی فروشندگان سعی می‌کنند به جای خریداران تصمیم بگیرند، زمانی که افراد احساس می‌کنند اختیارات آن ها گرفته شده و قدرت تصمیم‌گیری ندارند، تلاش می‌کنند از فردی که قصد گرفتن اختیاراتشان را دارد بگریزند. به تفاوت‌های فردی احترام بگذارید و اجازه دهید خریدار انتخاب خود را داشته باشد و فروشنده فقط در نقش راهنما ظاهر شود.
ارتباط موثر و موفق، ارتباطی است که در آن پیام ها به درستی منتقل شوند، دو طرف از گفتگوی خود راضی باشند و این ارتباط برای آن ها سودمند باشد همچنین با ایجاد حس همدلی، دو طرف از برقراری ارتباط احساس آرامش و راحتی داشته باشند.
نداشتن تمرکز کافی، استرس، عدم اعتماد به نفس، زبان بدن منفی، زبان بدن متناقض، بی حوصله بودن و سردرگم شدن در مکالمه از موانعی هستند که برقراری یک رابطه موثر را مختل می‌کنند. قبل از برقراری ارتباط سعی کنید تا موانع را تا حد زیادی برطرف کنید و با ذهنی باز برای برقراری رابطه اقدام کنید.
برقراری ارتباط موثر میان خریدار و فروشنده یکی از مهم ترین راه‌ها برای موفقیت در کسب و کار است. مهم‌ترین نکته برای داشتن ارتباط موثر، رعایت ادب، شناخت و رعایت حقوق اولیه مشتری است. بدین ترتیب با ایجاد رابطه صمیمانه میان فروشنده و خریدار، فروش محصولات افزایش پیدا می‌کند.
سلام وقت بخیر مطالب خیلی ارزشمند و مفید بود ممنون از شما