ثبت نام و دریافت هدیه
سوالات مصاحبه شغلی چیست؟ در مصاحبه استخدامی چه بگوییم؟ احتمالاً این سوال‌ها و سؤالاتی از این دست که اگر قرار باشد به مصاحبه کاری بروید، آن‌ها را گوگل کنید.
یادتان باشد مهم‌ترین رکن این سوالات این است که با پاسخ‌هایی که می‌دهید باید مصاحبه‌گر را قانع کنید که شما همان فرد مورد نیاز سازمانشان هستید. اما چگونه؟
در این جلسه استرس‌زا چه می‌گذرد که وقتی پشت در اتاق مصاحبه منظر هستیم، تپش قلبمان و هجوم افکار به ذهنمان حفظ آرامش و کنترل‌مان بر شرایط را سخت می‌کند؟
در این مقاله می‌خواهیم از روی صندلی مصاحبه‌شونده بلند شویم و از پشت میز کارفرما وبا عینک بررسی او این جلسه اضطراب‌آور را بررسی کنیم. سفری اکتشافی به درون ذهن کارفرما در جلسه مصاحبه داشته باشیم تا درک کنیم او به دنبال چه جواب‌ها و چه ویژگی‌هایی در شخص مقابل است.
برای آشنایی با سوالات مصاحبه کاری در این سفر اکتشافی با مجله بوکاپو همراه شوید.
معمولا کارفرما در مصاحبه شغلی، در کنار مهارت سخت و فنی شما، مهارت نرمتان را هم محک می‌زند که در طول تمام مراحل مصاحبه و اشتغال به کار به تک‌تک آن مهارت‌ها نیاز دارید تا از دیگران متمایز شوید.
به همین دلیل توصیه می‌کنیم مهارت نرم چیست؟ اهمیت مهارت های نرم برای موفقیت شغلی را در مجله بوکاپو بخوانید و علاوه بر آشنایی با مهارت نرم، با شهرام و بهرام دو کارجویی که از آن‌ها در این مقاله نام بردیم، آشنا می‌شوید.
سوالات مصاحبه شغلی
در همین ابتدای کار می‌خواهیم شما را با دو سوال پرکاربرد و پرتکرار در مصاحبه کاری آشنا کنیم. این سوالات مصاحبه شغلی شاید در ظاهر خیلی ساده باشند اما نباید به سادگی از کنار آن‌ها گذشت.
-
خودتان را معرفی کنید. از خودت برام بگو!
این دیگر چه سوالی است. حتی می‌توان گفت این عبارت، سوال است؟ از لحاظ تکنیکی خیر! اما در دنیای وحشی مصاحبه شغلی، جزو اولین مواردی است که از شما پرسیده می‌شود.
وقتی در ابتدای مصاحبه کاری با این سوال مواجه شدید، ترس برتان ندارد که چطور خودتان را معرفی کنید. اینجاست که باید تهدید را به فرصت تبدیل کنید. با استفاده از ۳ تکنیک زیر می‌توانید همان اول کار میخ‌تان را محکم کنید و مصاحبه‌کننده را تحت تاثیر قرار دهید.
یک: فرمول جادویی SHE
- مختصر (Succinct)
- صادقانه (Honest)
- جذاب (Engaging)
مطمئن شوید پاسخی که می‌خواهید بدهید، مختصر، صادقانه و جذاب باشد. در زمان کم مصاحبه شغلی، قرار نیست که خط‌به‌خط رزومه‌تان شرح دهید و از کارهای بی‌ربط به این جایگاه شغلی که انجام داده‌اید، صحبت کنید.
مصاحبه‌گر می‌خواهد بفهمد که ضمیر ناخودآگاه شما به یک سوال خارج از چارچوب ذهنی‌تان چطور پاسخ می‌دهید. آن‌قدرها هم که به نظر می‌رسد، پیچیده نیست؛ پس سخت نگیرید، راحت و کوتاه پاسخ دهید.
اما قبل از پاسخ دادن و حتی قبل از شروع جلسه به این سوال فکر کنید که کارفرما در جواب این سوال به دنبال چه چیزی می‌گردد؟ احتمالا این بهترین سوالی است که می‌تواند سنگینی فضا را در ابتدای مصاحبه از بین ببرد.
اعتماد به نفس یکی از مهم‌ترین این ویژگی‌هاست که در تمام مراحل شغلی به آن نیاز خواهید داشت. پیشنهاد می‌کنیم اگر احساس نیاز می‌کنید که اعتماد به نفس‌تان را تقویت کنید، آن را تا اتفاقات سرنوشت‌ساز زندگی‌تان مانند مصاحبه شغلی به تعویق نیندازید.
پیشنهاد مطالعه: علائم کمبود اعتماد به نفس و راهکارهای افزایش آن
دو: از شرح عنوان شغلی استفاده کن!
قبل از روز موعودِ مصاحبه شغلی، شرح جایگاه شغلی مد نظرتان را بخوانید و سعی کنید مهارت‌های خودتان که مورد نیاز این جایگاه شغلی است را برجسته کنید.
طبیعتا اگر از جزئیات شغلی که برای آن درخواست داده‌اید بی‌اطلاع باشید، همان ابتدای کار یک ضربدر قرمز در ذهن کارفرما ایجاد می‌کنید. از دوستانتان کمک بگیرید، جلسه طوفان فکری راه بیندازید و ببینید که کارفرما به‌دنبال چه چیزی است.
در این صورت در مصاحبه شغلی با استفاده از نقاط قوتتان، خودتان را همان فردی که کارفرما به‌دنبالش است، نشان دهید. البته یک نکته مهم را فراموش نکنید! چیزی بر خلاف واقعیت و توانایی‌هایتان نگویید. اگر حداقل مهارت‌های لازم را ندارید، مدتی تلاش کنید و آن‌ها را بدست بیاورید.
سه: داستان بگویید!
چه کسی است که از داستان شنیدن بدش بیاید؟ پس نترسید و در حین جواب دادن به این سوال، کمی احساسات مصاحبه‌گر را برانگیزید و او را به دنیای قصه‌ها یا خاطره‌ها ببرید.
برای مثال ممکن است زمانی در یک انجمن مردم نهاد فعالیت می‌کردید که دردی از مردم پایین شهر را برطرف می‌کرد. خاطره یا داده‌هایی که از این فعالیت به‌دست آوردید را تعریف کنید.
بهرام در مصاحبه شغلی عنوان کرد که عاشق مهمان‌نوازی است، زیرا هر وقت به خانۀ پدربزرگ و مادربزرگش می‌رفت، از او روی تخت چوبی کنار حوض حیاط با شیرینی ناپلئونی و هندوانه قرمز آبدار که تازه از حوض بیرون آورده شده بود، پذیرایی می‌کردند.
فقط یادتان باشد، داستانی که در مصاحبه شغلی تعریف می‌کنید را به جایگاه شغلی گره بزنید و صدالبته صداقت را فراموش نکنید. اگر داستان مرتبطی ندارید که جنبه‌ای از شخصیت شما را توصیف کند و به سناخت مصاحبه‌گر از شما کمک کند، این تکنیک را به کار نبرید.
-
چرا می‌خواهید در اینجا کار کنید؟
این سوال از آن دسته سوالات مصاحبهٔ کاری است که هم قدیمی است و هم پرتکرار و در عین حال سوال خوبی است. اتفاقاً این سوال، سوالی است که بارها و بارها باید از خودتان بپرسید تا به یک دلیل عاقلانه برای کار کردن در آن سازمان یا شرکت برسید.
۳ استراتژی را برای پاسخ به این سوال به شما پیشنهاد می‌کنیم:
-
استراتژی شماره ۱: در ابتدا در مورد آن‌ها صحبت کنید!
بهرام در ابتدای مصاحبه شغلی‌اش وقتی با این سوال روبرو شد، می‌خواست بگوید که: «به این خاطر که شرکت شما برای کارکنانش، دوره‌های آموزشی را به رایگان تهیه می‌کند و به رشد فردی و فنی آن‌ها کمک می‌کند… .»
اما یک لحظه ندایی در درونش گفت که بهرام جان دست نگه دار؛ به‌قول معروف: «داداش، داری اشتباه می‌زنی!»؛ نکات مقاله هوش هیجانی چیست در مجله بوکاپو به بهرام کمک کرد تا خودش را کنترل کند و این جملات را به زبان نیاورد.
بهترین پاسخ این سوال با اینکه من چه می‌خواهم شروع نمی‌شود، بلکه شروع پاسخ به این سوال در مصاحبه شغلی باید در مورد سازمان آن‌ها باشد. این نشان می‌دهد که شما در مورد شرکت آن‌ها حسابی تحقیق کرده‌اید و دقیقا می‌دانید چه چیزی به رشد سازمان آن‌ها کمک می‌کند.
نگران نباشید! اگر رشد شما باعث رشد شرکت شود، حتما این کار را خواهند کرد. با دانستن این نکته چند پله از بقیه جلو افتادید و یک کارت طلایی را در دست دارید.
چرا که خیلی‌ها در پاسخ به این سوال در مصاحبه شغلی در ابتدا منافعی که شرکت برای آن‌ها دارد را برمی‌شمارند.
-
استراتژی شماره ۲: آنچه می‌خواهید را بیان کنید
بعد از اینکه در مورد آن‌ها صحبت کردید، وقت آن رسیده تا آنچه را از این همکاری می‌خواهید بیان کنید. اما توصیه می‌کنیم این را هم در چارچوب آنچه به آن‌ها کمک می‌کند بیان کنید.
-
استراتژی شماره ۳: از صمیم قلب صحبت کنید
هر چه بیشتر خودتان باشید و احساسات واقعی خودتان را بروز دهید، راحت‌تر مصاحبه‌گر را تحت تاثیر قرار می‌دهید! مدیری تعریف می‌کرد که فردی برای جایگاه شغلی مدیریت رویدادهای یک باغ‌وحش، به مصاحبه شغلی آمده بود.
او به‌معنای واقعی کلمه در کنار باغ‌وحش بزرگ شده بود و عنوان کرد بهترین خاطره‌اش وقتی است که طاووسی از حصارها پر زد و آمد روی کاپوت ماشین پدرش نشست. آن لحظه و دیدن بال‌های رنگارنگ طاووس، برای کودکی مثل او مانند دیدن یک منظره بهشتی بود.
خب! به نظر شما دلیل اینکه این فرد بخواهد در باغ‌وحش کار کند چه می‌تواند باشد؟ اینکه بیقه مردم هم خاطرات ماندگاری مثل خاطره او را از این باغ‌وحش در دفینه خاطراتشان داشته باشند و این خاطره را مانند ماجراجویی‌های جک اسپارو در فیلم دزدان دریایی کارائیب برای فرزندان و نوه‌هایشان تعریف کنند.
خواندن کتاب‌هایی مانند کتاب چگونه با هر کسی صحبت کنیم که منجر به یادگیری مهارت های اجتماعی می‌شوند، می‌توانند به شما در پاسخ‌گویی به این سوال کمک کنند.
نحوه مصاحبه شغلی
آمادگی برای مصاحبه شغلی باید مثل خورشید در آسمان کارجوها بدرخشد! اما این درخشش مختص کارجوها نیست. آمادگی، باید در آسمان کارفرماها هم طلوع کند.
این کارفرماست که به‌دنبال مناسب‌ترین نیرو برای شرکت یا سازمانش می‌گردد و اگر آماده نباشد، فرد نالایقی را انتخاب می‌کند که باعث می‌شود تمام سازوکار سازمانش دچار مشکل شود.
اگر کارفرما هستید، تمام این سوالاتی که تا الان مطرح شد یا در ادامه مطرح می‌شود، می‌تواند سوالاتی باشد که از کارجوها بپرسید و آن‌ها را محک بزنید. سعی کنید محیطی را فراهم کنید که کارجوها احساس آرامش کنند و فضا را دوستانه ببینند تا بتوانند به بهترین شکل، خود را ارائه دهند.
پیشنهاد مطالعه: روش های تصمیم گیری در مدیریت
دید بالا به پایین نداشته باشید، حواستان باشد قدرت شبکه‌های اجتماعی را دست‌کم نگیرید. یک برخورد نابه‌جا امکان دارد اعتبار شما و شرکتتان را نابود کند. در عصر حاضر هر فرد یک رسانه است.
پارتی‌بازی و مصلحت‌ها را برای استخدام افراد کنار بگذارید و مناسب‌ترین فرد هماهنگ با سازمان و فرهنگ سازمانی‌تان را انتخاب کنید. (درست است گفتیم پارتی‌بازی نکنید ولی این دلیل نمی‌شود هوای شهرام و بهرام ما را نداشته باشید!)
در پایان باید بگوییم که یک مدیر باید عواقب و نتایج تصمیم‌هایش را پیش‌بینی کند و پای لرز این تصمیمات بنشیند. پیتر داکر در کتاب مدیر اثربخش به شما کمک می‌کند تا ریسک، هزینه و نتایج احتمالی تصمیم‌های مدیریتی خودتان را بسنجید.
سوالات روانشناسی در مصاحبه استخدامی
امکان دارد مصاحبه‌گر یک‌سری سوالات روانشناسی در مصاحبه استخدامی برای شرکت یا سازمانش تهیه کرده باشد تا شما را با آن‌ها محک بزند و ببیند که چطور از پس آن‌ها برمی‌آیید. برخی از این سوال‌ها را با هم مرور می‌کنیم.
۱. نقاط قوتتان چیست؟
خب! مثل اینکه این سوال، سوال ساده‌ای به‌نظر می‌رسد؛ اما واقعا این‌طور نیست! چرا که در شرایط مصاحبه شغلی نمی‌خواهید یک فرد متکبر و مغرور به‌نظر برسید.
احتمالاً در آن شرایط فکر می‌کنید که اگر از توانمندی‌هایتان بگویید، مصاحبه‌کننده شما را به چشم بهروز خالی‌بند در سریال زیر آسمان شهر می‌بیند، پس در آنجا سعی می‌کنید شکسته‌نفسی کنید و فروتنی به خرج دهید.
نگران نباشید، کارهایی وجود دارد که می‌توانید انجام دهید و نکاتی هست که می‌توانید برای یک پاسخ موثر به‌کار ببرید تا بهترین نتیجه حاصل شود.
-
یک تجربه مرتبط و خاص را انتخاب کنید
به‌طور مثال اگر برای شغلی که مرتبط با فروش است، دعوت به مصاحبه شغلی شدید، داستان کمکتان به مشتری برای حل مشکلش را تعریف کنید، از راه‌حلی که دغدغۀ مشتری را برطرف کرده، بگویید.
-
خاص باشد
از مهارت‌های نرم و سختی که دارید، حرف بزنید. به‌عنوان مثال بهرام در مصاحبه شغلی‌اش، مهارت ارتباطی عالی خود را به زیبایی به‌رخ مصاحبه‌گر کشید.
اینکه در محل کار قبلی‌اش، چطور توانست در عرض یک هفته با تمام همکارانش دوست شود و آن‌ها طوری با او را پذیرفتند که انگار دو سال است با هم دوست و همکار هستند.
یا شهرام از مهارتش در کار گفت، مشکل فنی که بیست نفر طی یک ماه نتوانسته بودند، حلش کنند را در عرض ۲ ساعت برطرف کرد. این داستان‌ها به مصاحبه‌کننده این اطمینان را می‌دهد شما را به تیمش اضافه کند تا تیم سازمانی‌اش کارآمدتر و با بهره‌وری بیشتر باشد.
اگر فکر می‌کنید صحبت از نقاط قوتتان برایتان سخت است، مطالعه خلاصه کتاب اعتماد به نفس، نوشته باربارا دی آنجلیس می‌تواند کمک‌رسان شما در دست‌یابی به اعتمادبه‌نفس واقعی در شرایط مختلف از جمله شرایط مصاحبه شغلی باشد.
۲. بزرگ‌ترین نقطه‌ضعف شما چیست؟
احتمالا دوباره در مصاحبه شغلی می‌خواهید فروتنی به خرج دهید و نشان دهید که از نقاط ضعفتان آگاه هستید. اصلا ایرادی ندارد. اشکالی ندارد که کامل نباشید، به هر حال هر انسانی نقاط ضعفی دارد. اتفاقا برای مصاحبه‌گر این مورد مهم است تا بتواند به شما اعتماد کند.
استراتژی اصلاح داشته باشید و با برنامه عمل کنید. داشتن برنامه مهم است. به طور مثال شهرام در مصاحبه عنوان کرد که در به‌خاطر سپردن جزییات محصول مشکل دارد ولی همیشه یک دفترچه در جیبش دارد که هر چه لازم باشد را در آن می‌نویسد.
شهرام با تیزهوشی‌اش در کنار بیان نقطه‌ضعفش، تعهد و توانایی‌اش برای حل این را در مصاحبه شغلی به مصاحبه‌گر نشان داد. با کمک گرفتن از قانون پذیرش، می‌توانید نقطه‌ضعفتان را به نقطه‌قوت تبدیل کنید.
پیشنهاد مطالعه: چگونه از طریق قانون پذیرش، حتی بدترین نقاط ضعفتان را هم تبدیل به نقاط قوتتان کنید
بیایید یک جمع‌بندی داشته باشیم؛
- متواضع باشید
- نقطه ضعفی را انتخاب کنید که شما را از آن کار محروم نمی‌کند
- برای حل آن مشکل برنامه داشته باشید
اگر نمی‌توانید وجه مثبت نقاط ضعفتان را پیدا کنید، بایستی عاداتتان را اصلاح کنید. چارلز داهیک در کتاب قدرت عادت به شما کمک می‌کند تا در عادات خود، تغییرات بنیادین ایجاد کنید تا نقاط ضعفتان کم‌کم به نقاط مثبت تبدیل شوند.
۳. چرا ما باید شما را استخدام کنیم؟
به یکی از اعصاب‌خردکن‌ترین سوالات مصاحبه کاری رسیدیم. برای بهترین پاسخ به این سوال از سوالات مصاحبه شغلی، می‌توانید این ۳ قدم را بردارید.
-
قدم اول، چرا واجد شرایط این شغل هستم؟
۳ یا ۴ مورد از صلاحیت‌هایتان که شما را واجد شرایط این شغل می‌کند، در آستین داشته باشید. بخش‌هایی از تجربه‌هایتان به مصاحبه‌گر کمک می‌کند که بفهمند شما گزینه مناسبی برای این شغل هستید.
-
قدم دوم، شرایطی را ترسیم کنید که چرا در این کار خوب عمل می‌کنید
شروع کنید در این مصاحبه شغلی از چیزهایی تعریف کنید که مزیت رقابتی شما نسبت به دیگر نامزدهای این جایگاه شغلی است.
-
قدم سوم، نشان دهید که مناسب فرهنگ سازمانی این شرکت یا سازمان هستید
در مورد چشم‌انداز و ماموریت‌های شرکت از قبل تحقیق کنید و ببینید که چطور می‌توانید در پیش‌برد این چشم‌انداز کمک کنید. در مورد شرایط حاکم بر فضای کاری پرس‌وجو کنید، ببینید اصلا می‌توانید در آن فرهنگ سازمانی کار کنید؟
اگر جوابتان بله است، چرایی‌اش را به مصاحبه‌گر نشان دهید. نحوه بیان یک چیز به اندازه چیزی که می‌خواهید بگویید، اهمیت دارد و اینجا مهارت فن بیان و سخنوری به کمکتان می‌آید.
بنابراین وقتی موفقیت‌های خودتان را در پاسخ به این دست از سوالات مصاحبه شغلی بیان می‌کنید، مطمئن شوید به روش درستی این کار را انجام می‌دهید تا مصاحبه‌گر با پاسخ شما ارتباط برقرار کند.
خواندن خلاصه کتاب هنر سخنرانی در جمع، نوشته دیل کارنگی می‌تواند به شما کمک کند تا مهارت سخنوری را کسب کنید و آنچه را که می‌خواهید و آنچه باید بگویید بهتر منتقل کنید.
۴. در ۵ سال آینده خودت را در کجا می‌بینی؟
در ۵ سال آینده کجا هستید؟ این سوال برای این جایگاه در مصاحبه شغلی مانند ضربۀ آپرگاد، افراد زیادی را ناک‌اوت و از دور رقابت حذف می‌کند. این طبیعی است؛ چرا که خیلی از ما حتی نمی‌دانیم فردا قرار است چه کار کنیم چه برسد به ۵ سال آینده.
اما نکتۀ طلایی در پاسخ درست به این سوال از سوالات مصاحبه کاری، تمرکز بر روی این است که چه چیزی را می‌توانید به کارفرما بدهید. اجازه دهید ۳ نکته خاص در مورد این را بیان کنیم.
-
نکته اول
پاسخ خود را در قالب دو قسمت دو یا سه ساله بیان کنید. این کار به مصاحبه‌گر کمک می‌کند تا دقیقا آنچه را که برای خودتان ترسیم کرده‌اید ببیند. بگویید که قصد دارید در دوسه‌سال اول چه کاری را انجام دهید و چطور آن را در دوسه‌سال بعدی ارتقا می‌دهید.
-
نکته دوم
در مصاحبه شغلی نشان دهید که اهداف سطح بالایی را برای این جایگاه ترسیم کرده‌اید و در این ۵ سال از طریق انگیزش شغلی و دیگر ابزارها، قصد دارید به این اهداف برسید.
-
نکته طلایی سوم
از صحبت کردن در مورد عناوین شغلی که می‌خواهید طی دو، سه یا پنج سال آینده به آن‌ها برسید، خودداری کنید؛ زیرا ممکن است بیش از حد متکبرانه باشد.
البته ذکر این نکته که در وضعیت بی‌ثبات این روزهای ایران، آدم از فردایش هم خبر ندارد می‌تواند کمی به گفت‌وگو در میانه مصاحبه کاری، گرما ببخشد.
کال نیوپورت در کتاب آنقدر خوب که نتوانند نادیده ات بگیرند از زندگی واقعی افراد موفق پرده برداشته و در مورد هوشمندانه‌تر قدم‌برداشتن در مسیر شغلی صحبت کرده است. با خواندن این کتاب می‌توانید یک شمای کلی از مسیر و آیندۀ شغلی‌تان داشته باشید.
موفقیت در مصاحبه شغلی
موفقیت در مصاحبه کاری به چیزی جز نحوه ارائه خودتان بستگی ندارد. در شروع مصاحبه، برای شکستن یخ هر دو طرف، می‌توان سر صحبت را با گفت‌وگو پیرامون وضعیت آب‌وهوا باز کرد تا به محیط مصاحبه و مصاحبه‌گر عادت کنید و با آرامش بیشتری مصاحبه شغلی را ادامه دهید.
نحوه ارائه خودتان به عوامل مختلفی بستگی دارد که می‌توانیم به چند مورد از آن‌ها اشاره کنیم:
- رزومه جذاب و دقیق
- آشنایی با تکنیک های زبان بدن و نفوذ در احساسات افراد
- تکنیک های کاربردی و مهم ارتباط موثر با دیگران
- فن بیان و سخنوری
- صداقت
- مختصر و مفید صحبت کردن
- جذاب و داستانی صحبت کردن
- داشتن عزت نفس و اعتمادبه‌نفس
- لباس مناسب
کتاب زبان بدن نوشته جو ناوارو برای شناخت و یادگیری زبان بدن و تحلیل رفتار دیگران می‌تواند به شما کمک کند تا به موفقیت در مصاحبه شغلی برسید و شغل دلخواهتان به‌دست بیاوردید.
در پایان
در این مقاله درباره اینکه چطور می‌توانید یک مصاحبه شغلی موفق را تجربه کنید صحبت کردیم؛ همچنین سوالات رایج مصاحبه‌های شغلی را بررسی کردیم.
تجربه شما از مصاحبه شغلی که داشتید، چیست؟ چه سوالات دیگری می‌توانید به این سوالات اضافه کنید؟
در مجموع سه نکته است که باید در مصاحبه شغلی رعایت کنیم. مختصر صحبت کنیم، صادق باشیم و جذاب و گیرا صحبت کنیم. نباید از داستان‌سرایی در مصاحبه استخدامی غافل شد.
آمادگی جهت مصاحبه شغلی برای کارفرما بسیار مهم است چون باید اصلح‌ترین فرد را انتخاب کنیم. قبل از مصاحبه، رزومۀ کارجوها را بررسی کنیم و سوالاتی را بپرسیم که کارجوها و توانایی‌های فنی‌شان را محک بزند.
نکته مهم مصاحبه کاری این است که خودمان باشیم، درباره توانایی‌هایمان دروغ نگوییم. صداقت کلید موفقیت است. توانمندی‌هایمان که مورد نیاز شرکت یا آن جایگاه شغلی است را بیان کنیم. از هنر زبان بدن و آداب لباس پوشیدن غافل نشویم.
آخ که چه قدر چند سال پیش من مصاحبه کاری رفتم تا کار پیدا کنم