روابط اجتماعی چیست؟
شاید در بیان ساده، روابط اجتماعی همان داشتن ارتباطات قوی، فن بیان خوب و بهطورکلی اجتماعی بودن تلقی شود، اما نکته اینجاست که این عبارت، پشت پرده پیچیدهتری دارد. اگر در ویکیپدیا عبارت روابط اجتماعی را جستجو کنید، تعریف آن به شما خواهد گفت که ترکیب تکنیکهای سیاست اجتماعی و مدیریت اجتماعی، نهایتا شما را به مهارتی به نام رابطه اجتماعی میرساند.
از سویی، ارتباطات اجتماعی شاید با همان تعریف سادهای که از آن در ذهنمان داریم درست باشد! هر صبح که افراد از خواب بیدار میشوند برنامه روزانه خود را در ذهنشان مرور میکنند، قرارهای کاری خود را تنظیم میکنند، در مترو یا اتوبوس با افراد غریبه گفتگو میکنند و به طور کلی خود را برای حضور در جامعه و برقراری روابط اجتماعی آماده میکنند. گمان بسیاری از افراد این است که تعاملات اجتماعی کار ساده و روزمرهایی است اما سوال اینجا است که آیا همه در برقراری ارتباطات اجتماعی خود موفق هستند؟
بیایید دو تعریف را با هم ادغام کنیم و یک تعریف واحد، از دیدگاه مجله بوکاپو برای ارتباطات اجتماعی داشته باشیم! بنابراین، ارتباطات اجتماعی عبارت است از مجموعه سیاستها و مدیریتهای اجتماعی که در موقعیتهای مختلف چه تعاملات ساده روزمره چه تعاملات کاری، موجب بروز رفتارهای مختلف اجتماعی میشود. البته این روابط، با توجه به شرایطی که ذکر شد، انواع مختلفی دارد.
انواع روابط اجتماعی
در مجموع، ۶ نوع مختلف رابطه اجتماعی تعریف شده است که به تفصیل به شرح هر کدام در ادامه میپردازیم:
۱. ارتباط احساس برانگیز
ارتباط احساس برانگیز، همانطور که از نامش پیداست به آن دسته از ارتباطات اجتماعی اشاره دارد که یکی از طرفین برقرار کننده ارتباط، نقش فرد برانگیزاننده احساسات در طرف دیگر را به عهده دارد. مثلا اگر در همایشهای انگیزشی شرکت کرده باشید، عموما سخنران همایش مامور برانگیختن احساسات شما از طریق برقراری یک ارتباط اجتماعی است.
ممکن است مهارت استفاده از این تکنیکها در برخی افراد به صورت ذاتی وجود داشته باشد اما دیگران نیز میتوانند آنها را بیاموزند و به کار ببرند. اگر شما هم علاقهمندید از تکنیکهای این دسته از روابط اجتماعی بیشتر سر در بیاورید، میتوانید خلاصه کتاب هنر سخنرانی در جمع اثر دیل کارنگی را مطالعه کنید.
۲. ارتباط بازتابی
ارتباط بازتابی اجتماعی زمانی اتفاق میافتد که شما بدون هیچ ذهنیت قبلی و تنها در واکنش به رفتار طرف مقابل، اقدام به برقراری ارتباط با آنها میکنید. ممکن است این ارتباط اجتماعی یک صحبت روزمره با همکارتان موقع نوشیدن چای باشد، یا حتی با مسافری که در تاکسی هممسیر شماست، و همچین پیرزنی که از شما کمک میخواهد و… در واقع پاسخ شما در این نوع ارتباط اجتماعی کاملا وابسته به ارتباط طرف مقابل بوده و بازتاب رفتار یا حرفهای او خواهد بود.
برقراری این نوع ارتباط هم مانند همه انواع اتباطات اجتماعی نیازمند برخورداری از هوش اجتماعی است. همانطور که دنیل گلمن در کتاب هوش اجتماعی به درستی توضیح میدهد که مغز ما تحت تاثیر روابط اجتماعیمان با دیگران عمل میکند و در بسیاری موارد در واقع مانند یک آینه عمل میکند. گلمن در این کتاب به ویژگیهایی در مغزمان اشاره میکند که نشان میدهد برای زندگی اجتماعی سازمان یافته است.
۳. ارتباط جهانی
ارتباط جهانی تاریخچه بلندی دارد. چه در گذشته که به کمک ابزارهایی چون تلگراف و ارسال نامه این ارتباط برقرار میشد، چه در حال حاضر که با چند کلیک روی کامپیوتر شخصی و یا فعال کردن یک گزینه به نام وایفای روی تلفن هوشمندتان، ارتباط جهانی شما برقرار خواهدشد. باید گفت که این روزها به دلیل سهولت در برقراری ارتباط جهانی، تقریبا همه افراد از آن استفاده میکنند.
۴. ارتباط حرکتی
ارتباط حرکتی نیز همانطور که از نامش پیداست، به مجموعهای از حرکات بدن اشاره دارد که به برقراری ارتباط منجر میشود. به بیان دیگر، زبان بدن دقیقا تعریف ارتباط حرکتی است که در آن شما با حرکات مختلف به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه، پیامی را به طرف مقابل خود منتقل میکنید. رمزگشایی پیام واقعی انسانها از طریق زبان بدن، دنیای شگفتانگیزی است که بی شک به بهبود روابط متقابل شما با دیگران و شناخت آنها کمک میکند. به عنوان مثال با استفاده از تکنیکهای زبان بدن درمیابید که چه وقت کسی واقعا دارد به شما راست میگوید و با اینکه خودتان با چه حرکاتی میتوانید بدون اینکه حرفی بزنید، اعتماد طرف مقابل را جلب کنید.
۵. ارتباط مستقیم
این نوع از ارتباط اجتماعی به روابط فرد با فرد (یا گروه با گروه، در اینجا تعداد افراد مدنظر نیست) به طور مستقیم اشاره میکند و نیازی به واسطه در برقراری ارتباط وجود ندارد. البته باید گفت که این نوع ارتباط، صرفا به روابط رو در رو خلاصه نشده و ممکن است ابزارهای دیجیتال امروزه نیز در ایجاد آن دخیل باشند. یک ارتباط اجتماعی مستقیم مثل ارتباط کاری دو همکار برای اتمام یک پروژه واحد!
۶. ارتباط معطوف به هدف
در این نوع برقراری ارتباط اجتماعی، افراد با هدفی مشخص با یکدیگر به روابط اجتماعی میپردازند. فرض کنید شما مدیرعامل یک شرکت بینالمللی هستید و قرار ملاقاتی با یک مشتری بالقوه دارید. هدف هر دوی شما از برقراری یک جلسه کاری، رسیدن به منافعی است که بتواند سود خوبی برایتان رقم بزند. بنابراین ارتباط اجتماعی شما از نوع معطوف به هدف خواهد بود. جالب است بدانید که این نوع ارتباط کاملا برعکس ارتباط بازتابی است.
اما چگونه باید به این هدف رسید؟ باید بدانید که این نوع رابطه، مهارتهای خاص خودش را میطلبد. مهمترین اصل برقراری یک مذاکره موفقیتآمیز با مشتری، آشنایی شما به تکنیکهای مذاکره حرفهای است که برای شروع آشنایی با آنها مطالعه خلاصه کتاب اصول و فنون مذاکره را به شما پیشنهاد میکنیم.
روانشناسی روابط اجتماعی
از آن جایی که روابط اجتماعی را میتوان ارتباط بین دو نفر و یا چند گروه تعریف کرد، این روابط در برگیرنده کلیه تعاملات، گفتگوها و ملاقاتهایی میشود که با دیگر افراد جامعه برقرار میشود. این روابط میتواند بصورت مثبت و سازنده باشد مانند رابطه دوستی و یا منفی و مخرب باشد مانند دشمنی.
از سویی، به دلیل این که ارتباط اجتماعی به عنوان یک نیاز اولیه مطرح میشود و افراد از نخستین مرحله رشد خود یعنی نوزادی، با این نیاز درگیر هستند و همچنین روانشناسی نیز علمی است که به بررسی نیازهای انسان میپردازد، در سالهای اخیر موضوع روانشناسی ارتباطات اجتماعی بیش از پیش مطرح شده است.
روانشناسی ارتباطات اجتماعی علمی است که با بررسی روابط بین فردی و ارتباطات اجتماعی به دنبال این است که نقاط قوت و ضعف این روابط را کشف کند و راهحلهایی را برای تقویت و تضعیفشان ارائه دهد. بدین ترتیب افراد با بهبود روابط اجتماعی خود به سمت موفقیت در حرفه و ارتباطات اجتماعیشان گام برمیدارند. همچنین روانشناسی ارتباطات اجتماعی، به تقویت فرهنگ جامعه نیز کمک میکند و افراد را از آسیبهای اجتماعی در روابطشان آگاه میسازد.
اما مهمترین نقش روانشناسی ارتباطات اجتماعی هدایت این روابط به خصوص در جوانان و نوجوان در مسیر ارتباطات اجتماعی سالم است. تربیت نوجوانان سالم موجب تقویت آینده کشورها در همه جنبههای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره است.
دیل کارنگی در کتاب آیین دوست یابی به زبانی ساده نکات موثر در برقراری و حفظ روابط دوستانه خوب و پایدار را توضیح میدهد. هماکنون میتوانید خلاصه و نکات کلیدی این کتاب را در وبسایت بوکاپو مطالعه کنید.
درمان روابط اجتماعی ضعیف
تقویت مهارتهای اجتماعی برای موفقیت و رشد تواناییهای هر فرد امری ضروری است. امروزه این روابط تحت عنوان مهارتهای زندگی آموزش داده میشوند و بسیاری از سازمانها نیز این آموزش را حیاتی دانستهاند.
برای افزایش روابط اجتماعی داشتن ظاهری آراسته، رعایت ادب و احترام در تعاملات با دیگران و آگاه بودن از زبان بدن نکات اولیه و مهمی هستند که رعایت کردن آنها اولین قدم برای تقویت مهارتهای اجتماعی است. در برقراری ارتباطات اجتماعی معمولا افرادی که خوشسخن هستند موفقیت بیشتری دارند. سعی کنید دامنه لغات خود را افزایش دهید. برای این کار کتاب خواندن بسیار کمک کننده است.
در مکالمات خود از جوابهای بسیار طولانی یا خیلی کوتاه بپرهیزید. سعی کنید شوخ طبع باشید البته رعایت نکاتی مانند شناخت شخصیت فرد مقابل، میزان صمیمیت و به جا بودن شوخی همچنین رعایت حد و مرزها برای خراب نکردن ارتباطات اجتماعی نکته قابل توجهی است.
در شروع هر ارتباط، قبل از اینکه افراد شناخت کافی از شما به دست بیاورند، رعایت کردن مجموعهای از نکات تمایل افراد به ادامه ارتباط با شما را به طرز چشمگیری افزایش میدهد. خلاصه کتاب چگونه دیگران را شیفته خود کنید حاوی راهکارهای عملی و مفیدی برای افزایش تاثیرگذاری شما در شروع یک رابطه است که پیشنهاد میکنیم حتما آن را در وبسایت بوکاپو مطالعه کنید.
اما توجه داشته باشید یکی از نکاتی که مانع برقراری ارتباطات اجتماعی میشود، اختلالات روانی است. این مشکلات فرد را از جامعه دور میکنند و روابط اجتماعی او را با مشکل روبهرو میکنند. بنابراین قبل از تلاش برای برقراری ارتباطات اجتماعی، از یک روانشناس یا مشاور برای حل مشکلات روانی خود کمک بگیرید.
نکات مهم در روابط اجتماعی
اگر میخواهید ارتباطات اجتماعی موفقی داشته باشید، توصیه میکنیم نکات زیر را جدی بگیرید:
- اگر این ارتباط از پیش تعیین شده است، سعی کنید درباره طرفین دیگر ارتباط اطلاعات کسب کنید یا در بدو آشنایی، آنها را دعوت به معرفی خودشان بکنید.
- به موقع به چشمهای طرف مقابلتان نگاه کنید، نه دائما زل بزنید نه نگاه خود را بدزدید.
- هرگز قدرت زبان بدن را دست کم نگیرید. اگر فرصت دارید قبل از برقراری روابط اجتماعی مختلف، زبان بدن مناسب با آن نوع ارتباط را مطالعه کنید.
- هر چه میزان عزت نفستان بالاتر باشد، در برقراری یک ارتباط اجتماعی موفق، عملکرد بهتری خواهید داشت.
- شما کسی باشید که دیگران را به ملاقاتهای بعدی دعوت میکند!
- مراقب احساسات خود باشید؛ نه زیاد از حد احساساتتان را بروز دهید نه برای پنهان کردن آنها به زحمت بیفتید.
- روی نکات مثبت طرف مقابلتان بیشتر تمرکز کنید.
۷ روش تقویت روابط اجتماعی
اگر برای تقویت ارتباطات اجتماعی خود احساس میکنید هیچ روشی را در ذهنتان ندارید، این ۷ روش، یا بهتر است بگوییم ۷ قدم، شخصیتی کاملا اجتماعی از شما خواهد ساخت.
قدم اول: تقویت اطلاعات فردی
زمانی که درباره موضوعات مختلف اطلاعات داشته باشید، با اعتمادبهنفس بیشتری در بحثها و گفتگوها شرکت خواهید کرد و نظر خودتان را بیان میکنید. بنابراین سعی کنید قبل از شرکت در یک ارتباط اجتماعی با دیگران، اگر موضوع گفتگو را میدانید درباره آن مطالعه داشته باشید.
قدم دوم: تقویت قدرت شنیداری
همیشه سخنگوی خوبی بودن نشان از داشتن ارتباطات اجتماعی قوی نیست، بلکه شنونده خوبی بودن نیز یک هنر است. اگر میخواهید از شما به عنوان یک فرد قدرتمند در روابط اجتماعی یاد شود، یادتان باشد به موقع گوش کنید، به موقع حرف بزنید.
قدم سوم: گسترش ارتباطات
اگر میخواهید ارتباطات اجتماعی بهتری داشته باشید، سعی کنید بیشتر در جمعها شرکت کنید. از گوشهگیری و درونگرا بودن پرهیز کنید تا بتوانید قدمی مهم در افزایش و تقویت روابط اجتماعی خود داشته باشید.
قدم چهارم: پیشروی طبیعی روند ارتباط
اجازه دهید کل روند ارتباط اجتماعی شما، هر چقدر هم مهم و رسمی است، به طور طبیعی پیش برود. هرگز نه خودتان و نه طرف مقابلتان را مجبور به انجام کاری نکنید. این کار باعث میشود رفته رفته در روابط بعدی، رشد اجتماعی را در خود شاهد باشید.
قدم پنجم: خوش برخورد بودن
خوش برخورد بودن امر مهمی در برقراری ارتباطات اجتماعی با اطرافیان است. اگر فکر میکنید روز خوبی نداشتید و نمیتوانید خوش برخورد باشید، بهتر است قرار ملاقات خود را به روز دیگری موکول کنید تا تاثیر منفی در برقراری ارتباط درست نداشته باشید.
قدم ششم: درک مقابل و همدلی
حتی اگر فکر میکنید درکی از صحبتهای طرف مقابل خود ندارید، بهتر است به ظاهر هم که شده، ابراز همدردی کنید. این کار باعث میشود فرد مقابل احساس بهتری از همصحبتی با شما داشته و از انتخاب شما برای برقراری یک ارتباط اجتماعی، پشیمان نشود!
قدم هفتم: مطالعه کتابهای مفید
سعی کنید برترین کتابهای جهان که در زمینه تقویت روابط اجتماعی عرضه شدهاند را بخوانید. البته مطالعه کتابهایی که در زمینه زبان بدن و اصول مذاکره هستند نیز به شما کمک خواهند کرد. در ادامه بیشتر با کتابهای این حوزه آشنا میشوید.
معرفی کتاب تقویت روابط اجتماعی
خوشبختانه بوکاپو، خلاصه انواع کتابهایی که در این زمینه نیاز دارید را برای شما جمعآوری کرده است و میتوانید به راحتی با نثر کتابهای تقویت ارتباطات اجتماعی پیش از مطالعه آن آشنا شوید. اگر در انتخاب عنوان کتابهای روابط اجتماعی دچار تردید شدهاید، لیست زیر میتواند به شما کمک کند:
- کتاب چگونه با هر کسی صحبت کنیم، نوشته لیل لوندز
- کتاب هنر تاثیرگذاری، نوشته کریس وایدنر
- کتاب افسانه کاریزما، نوشته اولیویا فاکس کابان
- کتاب ذهن درستکار، نوشته جاناتان هایت
همچنین میتوانید کتابهای مرتبط با این موضوع را از بخش دستهبندی روابط و مهارت های اجتماعی در وبسایت بوکاپو انتخاب و خلاصه آن را مطالعه نمایید. به یاد داشته باشید که کتابها، نقش مهمی در ارتقای کیفیت روابط اجتماعی شما خواهند داشت.
کسی که بتواند در برقراری ارتباطات خود با افراد مختلف موفق عمل کند، اصطلاحا او را فردی با روابط اجتماعی بالا میخوانند. در این زمینه باید تعادل درستی بین سیاست و مدیریت اجتماعی ایجاد شود.
برای تقویت ارتباطات اجتماعی خود، باید علاوه بر ۷ تکنیک تقویت روابط اجتماعی، از نکات مهم در این زمینه کمک بگیرید. البته مطالعه کتابهای مربوط به این حوزه، بسیار تاثیرگذار خواهند بود.
ابتدا باید مطمئن شوید ارتباطات اجتماعی شما خوب است یا خیر! اگر پاسخ خیر بود، به کمک کتابها، تکنیکها و نکاتی که در این مقاله ذکر شده، روابط اجتماعی بهتری داشته باشید.