حافظه قوی
حافظه قوی به سلامت و نشاط مغز شما بستگی دارد. مغز انسان حتی در سنین بالا هم توانایی حیرتانگیزی برای سازگاری و تغییر دارد. این توانایی به عنوان نوروپلاستیسیتی (انعطافپذیری عصبی) شناخته میشود. با تحریک مناسب، مغز شما میتواند مسیرهای عصبی جدیدی را ایجاد کند، ارتباطات موجود را تغییر دهد و با شیوههای جدید سازگار شود.
توانایی باورنکردنی مغز برای تغییر شکل خود در مورد یادگیری و حافظه نیز صادق است. شما میتوانید از قدرت طبیعی نوروپلاستیسیتی برای افزایش توانایی شناختی، افزایش مهارت یادگیری اطلاعات جدید و تقویت حافظه در هر سنی استفاده کنید. احتمالا اکنون با توجه به این اطلاعات از خود میپرسید: «چگونه حافظه خود را قوی کنیم؟» برای پاسخ به این سؤال با مقاله دیگری از مجله بوکاپو همراه باشید.
روش های کاربردی قوی کردن حافظه
در ادامه به روش های مؤثر برای داشتن حافظه قوی اشاره میکنیم:
۱- به مغز خود تمرین دهید
در زمان بزرگسالی، مغز میلیونها مسیر عصبی ایجاد کرده است که به شما کمک میکنند تا اطلاعات را سریع پردازش کرده و به خاطر بیاورید. در این مرحله مغز مشکلات آشنا را حل میکند و باعث میشود شما با حداقل تلاش ذهنی کارهای معمول را انجام دهید.
اما اگر همیشه به این مسیرهای فرسوده پایبند باشید، مغز را تحریک نمیکنید که برای رشد و توسعه خود تلاشی کند. هر از گاهی باید چیزها را تغییر دهید. حافظه مانند عضله، از شما میخواهد که برای قوی شدن از آن استفاده کنید.
چهار عنصر اصلی یک فعالیت تقویت کننده مغز
- چیز جدیدی به شما میآموزد: مهم نیست که چقدر از نظر فکری فعالیتی را طلب میکنید، اگر این چیزی است که از قبل در آن مهارت دارید، پس یک تمرین مغزی خوب نیست! فعالیت باید چیزی ناآشنا و خارج از محدوده راحتی شما باشد.
- چالش برانگیز است: بهترین فعالیتهای تقویت کننده حافظه، توجه کامل و دقیق شما را میطلبند. کافی نیست که فقط یک مرحله از فعالیت چالش برانگیز باشد، باید همیشه و در همۀ مراحل مغز شما را به چالش بکشد. به عنوان مثال، پخش یک قطعه موسیقی جدید چالش برانگیز است. پخش قطعهای که قبلاً آن را به خاطر سپردهاید، هیچ چالشی ندارد.
- مهارتی است که میتوانید بر آن تکیه کنید: به دنبال فعالیتهایی باشید که به شما این امکان را میدهند تا در سطحی آسان آنها را شروع کنید و با پیشرفت مهارتهای خود، آنها را توسعه دهید. وقتی در سطح کنونی احساس راحتی میکنید، به این معناست که زمان آن رسیده است که سطح بعدی عملکرد خود را شروع کنید.
- پاداش دارد: پاداشها از فرآیند یادگیری مغز پشتیبانی میکنند. هرچه علاقه و اشتیاق بیشتری به فعالیت داشته باشید، احتمال انجام آن بیشتر است و مزایای زیادی را تجربه خواهید کرد. بنابراین، فعالیتهایی را انتخاب کنید که در عین چالش، همچنان لذتبخش و رضایتبخش هستند.
دن آریلی در کتاب پاداش پرده از تاثیر انگیزههای پنهان بر ذهن ما برای تداوم در کارها برمیدارد. پیشنهاد میکنیم خلاصه نکات این کتاب را در وبسایت بوکاپو مطالعه کنید.
۲- تمرینهای بدنی را کنار نگذارید
اینکه ورزش ذهنی برای سلامت مغز مهم است، بدان معنا نیست که شما هرگز نیازی به عرق ریختن ندارید! تمرینهای بدنی به مغز شما کمک میکنند تا به اصطلاح تیز بماند. ورزش کردن اکسیژن رسانی را به مغز شما افزایش میدهد.
با تمرین میتوانید خطر ابتلا به اختلالات مربوط به از دست دادن حافظه مانند دیابت و بیماریهای قلبی عروقی را کاهش دهید. ورزش همچنین ترشح مواد شیمیایی مفید مغز را افزایش داده و هورمونهای استرس را کاهش میدهد. شاید مهمتر از همه، ورزش با افزایش عوامل رشد و تحریک ارتباطات عصبی جدید، نقش مهمی در پلاستیسیته عصبی ایفا میکند.
نکات مهم ورزشی برای داشتن حافظه قوی
- ورزشهای هوازی به طور ویژه برای مغز مفید هستند، بنابراین فعالیتهایی را انتخاب کنید که خون شما را پمپاژ کنند. به طور کلی، هر چیزی که برای قلب شما مفید باشد، برای مغز شما نیز عالی است.
- آیا خواب آلودگی هنگام بیدار شدن از شما زمان زیادی را میبرد؟ اگر چنین است، ممکن است ورزش صبحگاهی قبل از شروع روز، تفاوت بزرگی در زندگی شما ایجاد کند. ورزش علاوه بر رفع خواب آلودگی، به قدرت یادگیری بیشتر نیز کمک میکند.
- فعالیتهای بدنی که نیاز به هماهنگی چشم و دست یا مهارتهای حرکتی پیچیده دارند، برای تقویت حافظه مفید هستند.
- ورزش کردن میتواند به شما کمک کند تا از خستگی ذهنی دور شوید.
۳- خواب کافی داشته باشید
تفاوت زیادی بین میزان استاندارد خواب و مقدار مورد نیاز خواب برای ارائه بهترین عملکرد شما وجود دارد.
با کم خوابی حافظه، خلاقیت، توانایی حل مسئله و مهارتهای تفکر انتقادی همگی به خطر میفتند. تحقیقات نشان میدهند که خواب برای تقویت یادگیری و حافظه ضروری است زیرا فعالیت اصلی بهبود حافظه قوی در عمیقترین مراحل خواب رخ میدهد.
- برنامه خواب منظم داشته باشید: هر شب ساعت مشخصی بخوابید و هر روز صبح ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید. سعی کنید روال خود را حتی در تعطیلات آخر هفته زیر پا نگذارید. متیو واکر در کتاب چرا می خوابیم؟ به خوبی فواید خواب برای عملکرد ارگانهای مهم بدن مانند قلب و مغز را بررسی میکند و دلایل و اختلالات خواب را توضیح میدهد.
- حداقل یک ساعت قبل از خواب از نمایشگرها دیجیتالی اجتناب کنید: نور آبی که از تلویزیون، تلفن و کامپیوتر ساطع میشود منجر به عدم خواب راحت و عمیق میشود. این نور ترشح هورمونهایی مانند ملاتونین که باعث خواب آلودگی شما میشوند را مختل میکند.
- مصرف کافئین را کاهش دهید: کافئین تأثیر متفاوتی بر روی افراد دارد. برخی افراد بسیار حساس هستند و حتی قهوه صبحگاهی ممکن است خواب شب آنها را مختل کند. اگر مشکوک هستید که خوردن قهوه باعث میشود که تمام شب را بیدار بمانید، مصرف کافئین خود را کاهش دهید یا آن را به طور کامل قطع کنید.
۴- برای دوستان خود وقت بگذارید
وقتی به راههایی برای قوی کردن حافظه فکر میکنید، آیا به فعالیتهای جدی مانند حل جدول یا بازی شطرنج فکر میکنید؟ اما مطالعات بیشماری نشان میدهد که وقت گذاشتن برای دوستان مزایای شناختی زیادی دارد.
انسانها موجودات بسیار اجتماعی هستند و هیچکس دوست ندارد تنها باشد. روابط دوستانه مغز ما را تحریک میکنند. در حقیقت، تعامل با دیگران ممکن است بهترین نوع تمرینهای مغزی را ارائه دهد.
به عنوان مثال، در یکی از مطالعات اخیر دانشکده بهداشت عمومی هاروارد، محققان دریافتند افرادی که دارای زندگی اجتماعی فعالی هستند، کندترین روند کاهش حافظه را دارند.
راههای زیادی برای معاشرت وجود دارند که میتوان از آنها برای داشتن حافظه قوی استفاده کرد. مثلاً، به کلاس زبان بروید، در یک باشگاه ورزشی ثبت نام کنید، با دوستانتان قرار بگذارید یا از طریق تلفن با آنها در تماس باشید.
۵- استرس را کنترل کنید
استرس یکی از بدترین دشمنان مغز است. با گذشت زمان، استرس مزمن، سلولهای مغزی را از بین میبرد و به هیپوکامپ آسیب میرساند. هیپوکامپ ناحیهای از مغز است که در شکل گیری خاطرات جدید و بازیابی خاطرات قدیمی دخیل است. مطالعات همچنین استرس را با از دست دادن حافظه مرتبط دانستهاند. موقعیتهای استرسزا هیچ وقت از زندگی ما حذف نمیشوند. این ما هستیم که باید مهارت مواجه با استرس را بیاموزیم.
اگر استرس یکی از مشکلات جدی شما نیز هست، پیشنهاد میکنیم راهکارهای موثر و عملی کتاب مدیریت استرس را مرور کنید. علاوه بر این کتاب، کتابهای ارزشمند دیگری همچون «ذهن رها از اضطراب» و «روی خوش استرس» نیز استرس را از جنبههای مختلف بررسی کرده و نکات مفیدی را ارائه کردهاند که همه آنها را میتوانید در وبسایت بوکاپو مطالعه کنید.
نکات مهم برای مدیریت استرس
- انتظارات واقع بینانهای داشته باشید و بهراحتی «نه» بگویید.
- در طول روز استراحت کنید.
- احساسات خود را به زبان بیاورید.
- بین کار و اوقات فراغت تعادل سالمی برقرار کنید.
- تمرکز بر یک کار در یک زمان، به جای تلاش برای انجام چند کار همزمان را در اولویت قرار دهید.
مزایای مدیتیشن برای کاهش استرس و ایجاد حافظه قوی
شواهد علمی زیادی در مورد فواید مدیتیشن برای سلامت روان وجود دارد. مطالعات نشان میدهند که مدیتیشن به بهبود بسیاری از انواع بیماریها از جمله افسردگی، اضطراب، درد مزمن، دیابت و فشار خون بالا کمک میکند. مدیتیشن همچنین میتواند تمرکز، خلاقیت، حافظه قوی و مهارتهای یادگیری و استدلال را بهبود ببخشد.
تصاویر مغزی نشان میدهند که مدیتیشنهای منظم منجر به فعالیت بیشتری در قشر جلویی چپ مغز میشود. قشر جلویی چپ مغز ناحیهای از مغز است که با احساس شادی و آرامش همراه است. مدیتیشن همچنین ضخامت قشر مخ را افزایش میدهد. مراقبه ارتباطات بیشتری را بین سلولهای مغزی تحریک میکند که همۀ اینها باعث افزایش وضوح ذهنی و توانایی حافظه میشوند.
۶- در هر لحظه بخندید
شنیدهاید که خنده بهترین دارو است. این گفته برای تقویت مغز و حافظه نیز صادق است. برخلاف واکنشهای احساسی که محدود به مناطق خاصی از مغز هستند، خنده مناطق مختلفی را در سراسر مغز درگیر میکند.
همانطور که دنیل گلمن در کتاب هوش هیجانی خود خاطرنشان میکند: «به نظر میرسد که خنده به مردم کمک میکند تا فکر بازی داشته باشند.»
آیا به دنبال راههایی برای خندیدن بیشتر در زندگی خود هستید؟ با تمرینهای زیر شروع کنید:
- به خودت بخندید: بهترین راه برای اینکه کمتر خودمان را جدی بگیریم این است که به لحظاتی که به اصطلاح «سوتی دادهایم» بخندیم.
- وقتی صدای خنده را میشنوید، به سمت آن حرکت کنید: بیشتر اوقات، مردم بسیار خوشحال میشوند که چیزهای خندهدار را به اشتراک بگذارند زیرا به آنها فرصتی میدهد تا دوباره بخندند. وقتی صدای خنده را میشنوید، آن را جستجو کرده و سعی کنید تا به آن بپیوندید.
- وقت خود را با افراد سرگرم کننده و بازیگوش بگذرانید: اینها افرادی هستند که به راحتی میخندند، هم به خود و هم به پوچیهای زندگی! آنها به طور معمول طنز را در رویدادهای روزمره پیدا میکنند. دیدگاه بازیگوشانه و خنده آنها مسری است.
- در اطراف خود چیزهای خندهدار بگذارید: یک پوستر خندهدار در دفتر خود بچسبانید. پس زمینه صفحه نمایش لپتاپ خود را با یک عکس خندهدار تزئین کنید. عکسهایی از خود و عزیزانتان را در حال تفریح بگیرید و آنها را قاب کنید. به کودکان توجه کنید و از آنها تقلید کنید. آنها متخصص بازی، زندگی ساده و خندیدن هستند.
۷- برای حافظه قوی رژیم غذایی خوبی داشته باشید
همانطور که بدن به سوخت نیاز دارد، مغز نیز به آن نیاز خواهد داشت. احتمالاً از قبل میدانید که رژیم غذایی مبتنی بر میوهها، سبزیجات، غلات کامل، چربیهای سالم (مانند روغن زیتون، آجیل، ماهی) و پروتئین بدون چربی، فواید زیادی برای سلامتی شما دارند. چنین رژیم غذایی میتواند حافظه را نیز تقویت کند.
نکات تغذیهای زیر به افزایش قدرت حافظه شما و کاهش خطر ابتلا به زوال عقل کمک میکنند:
- امگا ۳ مصرف کنید: تحقیقات نشان میدهند که اسیدهای چرب امگا ۳ به ویژه برای سلامت مغز مفید هستند. ماهی منبع غنی امگا ۳ است، به ویژه ماهیهای چرب آب سرد مانند ماهی آزاد، ماهی تن، ماهی قزل آلا، ماهی خال مخالی، ساردین و شاه ماهی!
- منابع غیر دریایی امگا ۳ را کشف کنید: جلبک دریایی، گردو، دانه کتان آسیاب شده، روغن دانه کتان، کدو حلوایی، لوبیا چیتی، اسفناج، کلم بروکلی، تخمه کدو و سویا برای داشتن حافظه قوی بسیار مفید هستند.
- کالری و چربی اشباع شده را محدود کنید: تحقیقات نشان میدهند که رژیمهای غذایی سرشار از چربی اشباع (از منابعی مانند گوشت قرمز، شیر کامل، کره، پنیر، خامه و بستنی) خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش داده و تمرکز و حافظه را مختل میکنند.
- میوه و سبزیجات بیشتری بخورید: این محصولات حاوی آنتی اکسیدانها هستند. اکسیدانها موادی هستند که از سلولهای مغز شما در برابر آسیب محافظت میکنند. میوهها و سبزیجات رنگارنگ منابع آنتی اکسیدانی خوبی هستند.
- چای سبز بنوشید: چای سبز حاوی پلی فنولها، آنتی اکسیدانهای قوی است که از رادیکالهای آزاد محافظت میکند و میتواند به سلولهای مغز آسیب برساند. در میان بسیاری از مزایای دیگر، مصرف منظم چای سبز حافظه و هوشیاری روانی را افزایش داده و پیری مغز را کند میکند.
ربکا اسکریچفیلد در کتاب با بدن خود مهربان باشید چک لیستی از باید و نبایدهایی که برای داشتن ذهن و بدنی سالم باید رعایت کنید را به شما ارائه میکند. پیشنهاد میکنیم نکات کلیدی و مهم این کتاب را در وبسایت بوکاپو مطالعه کنید.
۸- مشکلات سلامتی را شناسایی و درمان کنید
آیا احساس میکنید حافظه شما دچار افت شدیدی شده است؟ اگر چنین است مشکلی در سلامتی یا شیوه زندگیتان وجود دارد.
این بیماریها عبارتند از:
- بیماریهای قلبی: بیماریهای قلبی عروقی و عوامل خطر آن از جمله کلسترول و فشار خون بالا، با اختلال خفیف شناختی مرتبط هستند.
- دیابت: مطالعات نشان میدهند که افراد مبتلا به دیابت در مقایسه با افرادی که از این بیماری رنج نمیبرند، افت شناختی بسیار بیشتری را تجربه میکنند.
- عدم تعادل هورمونی: زنان در دوران یائسگی اغلب با کاهش استروژن دچار مشکلات حافظه میشوند. در مردان، تستوسترون پایین میتواند مشکلاتی ایجاد کند. عدم تعادل تیروئید همچنین میتواند باعث فراموشی، کندی فکر یا گیجی شود.
- داروها: بسیاری از داروهای تجویزی و بدون نسخه میتوانند مانع ایجاد حافظه قوی و تفکراتی روشن شوند. این داروها شامل داروهای سرماخوردگی و آلرژی، داروهای خوابآور و داروهای ضد افسردگی هستند. با پزشک یا داروساز خود در مورد عوارض جانبی احتمالی داروها مشورت کنید.
تأثیر افسردگی برای حافظه
مشکلات عاطفی میتوانند به اندازه مشکلات جسمی بر مغز آسیب برسانند. در واقع کندی ذهنی، مشکل در تمرکز و فراموشی از علائم شایع افسردگی هستند. مشکلات حافظه میتواند به ویژه در افراد مسن باعث افسردگی شوند. این مشکل گاهی اوقات با زوال عقل اشتباه گرفته میشود. خبر خوب این است که وقتی افسردگی درمان میشود، حافظه باید به حالت عادی برگردد. در کتاب ارکان چهارگانه اساسی راهکارهایی ارائه شدهاست که بتوانید ذهن و بدن آرامتری داشته باشید و قدم اول برای دور شدن از افسردگی را بردارید.
۹- برای داشتن حافظه قوی گامهای عملی بردارید
- توجه کنید: اگر چیزی را هرگز یاد نگرفتهاید، نمیتوانید آن را به خاطر بسپارید! برای پردازش بخشی از اطلاعات در حافظه خود، حدود هشت ثانیه تمرکز شدید لازم است. اگر به راحتی حواس شما پرت میشود، مکانی آرام را انتخاب کنید که در آن وقفهای در تمرکز کردن ایجاد نشود.
- از همۀ حواس استفاده کنید: سعی کنید اطلاعات را به رنگ، بافت، بو و مزه مربوط کنید. مثلاً، در مورد سیب از رنگ، مزه و بافت آن روی کاغذ بنویسید. حتی اگر به صورت بصری چیزی را یاد میگیرید، آنچه که میخواهید به خاطر بسپارید را با صدایی بلند بخوانید.
- بر درک ایدههای اساسی تمرکز کنید: تمرین کنید که ایدهها را با کلمات خود برای شخص دیگری توضیح دهید.
- اطلاعاتی که قبلاً آموختهاید را تمرین کنید: آنچه که در روزهای قبل آموختهاید و در فواصل بعد از آن یاد گرفتهاید را مرور کنید. این تمرین باعث میشود تا اطلاعات همچنان در ذهنتان وجود داشته باشند.
- برای سهولت در به خاطر سپردن از بازیهای حافظه استفاده کنید: حافظه معمولاً به ما در ارتباط دادن اطلاعاتی که میخواهیم به خاطر بسپاریم کمک میکند. این مهم ممکن است یک تصویر، یک جمله یا یک کلمه باشد.
اگر علاقهمندید راهکارهای بیشتری را برای تقویت حافظه بیاموزید، پیشنهاد میکنیم خلاصه کتاب بی حد و مرز را در وبسایت بوکاپو مطالعه کنید. جیم کوییک در این کتاب نکات مهمی را برای داشتن انگیزه و حافظه بیحد و مرز ارائه کرده است.
۶ نوع بازی برای داشتن حافظه قوی
- تصویر: یک تصویر را با یک کلمه یا نام مرتبط کنید تا به شما در یادآوری بهتر آنها کمک کند. به یاد آوردن تصاویر مثبت و دلپذیر که زنده، رنگارنگ و سهبعدی هستند، راحتتر خواهد بود. برای مثال، برای به خاطر سپردن نام «رُزا پارک» و آنچه در آن شهرت دارد، تصویری از زنی را نشان دهید که روی نیمکت با گلهای رز در پارک نشسته است.
- آکروستیک: جملهای بسازید که در آن حرف اول هر کلمه بخشی از یک جمله است. برای مثال، جمله «هر پسر خوبی، کارهای خوب انجام میدهد» را با اول هر کلمه که شامل ه، پ، خ، ک، خ، ا و م هست به خاطر بسپارید.
- قافیهها و تمثیل: قافیهها، متضاد (یک صدا یا هجای تکراری) و حتی جوکها راهی عالی برای به خاطر سپردن حقایق هستند. برای مثال، این قافیه را در خرید موز درست کنید: «خرید موز واجبه، چون خوردش مفیده!»
- تکه تکه کردن: تکه تکه کردن یک لیست طولانی از اعداد، اطلاعات را به قطعات کوچکتر و قابل کنترلتری تقسیم میکند. برای مثال، به خاطر سپردن یک شماره تلفن ۱۰ رقمی با تقسیم آن به سه مجموعه شماره مانند «۵۵۵-۸۶۷-۵۳۰۹» راحتتر است (برخلاف ۵۵۵۸۶۷۵۳۰۹).
- روش مکان: تصور کنید مواردی که میخواهید به خاطر بسپارید را در امتداد مسیری که به خوبی میشناسید یا در مکانهای مشخصی در اتاق یا ساختمان قرار میدهید. برای مثال، برای لیست خرید، موز را در ورودی خانه، تخم مرغها را روی پلهها و نان را روی تخت خود تصور کنید.
چگونه حافظه قوی داشته باشیم؟
سه اصل زیر در تعدادی از تکنیکهای تقویت حافظه توسعه یافتهاند. این تکنیکها را میتوان به سه دستۀ زیر تقسیم کرد:
۱- سرنخهای تصویری
سرنخهای تصویری، ابزارهای حافظه هستند که در آنها ایدهها با تصاویر نشان داده میشوند. درست مانند لوگوها یا نمادها، سرنخهای تصویری میتوانند مغز شما را به فکر کردن در مورد ایدههای پیچیده وادار کنند. تصاویر به یاد ماندنی و چند حسی با دیگران به صورت جفت یا دنباله مرتبط میشوند. برای مثال، بازی پازل میتواند بهترین سرنخ تصویری باشد.
۲- استراتژیهای قصه گویی
استراتژیهای قصهگویی ابزارهایی هستند که از این واقعیت استفاده میکنند که داستانهای خوب به طور خودکار به یاد میمانند. استراتژیهای قصهگویی به شما اجازه میدهند تا از رویدادهای داستان در ذهن خود تصویر بسازید. از این طریق میتوانید داستان را در خاطر خود حفظ کنید. قصه گویی باید از کودکی توسط والدین و معلمان انجام شود.
۳- سیستمهای فضایی
سیستمهای فضایی ابزارهایی هستند که به شما این امکان را میدهند تا از تمام سفرهای دنیای واقعی که میشناسید برای ذخیره اطلاعات جدید استفاده کنید. این سفرها ممکن است شامل مسیر شما از خانه تا محل کار یا پیادهروی در حومه شهر باشند. شما همچنین راه رسیدن به خانه خود را از مسیرهای مختلف میشناسید و میتوانید مسیر را بهراحتی در ذهن خود تصور کنید.
سیستمهای فضایی به شما این امکان را میدهند که تصاویر کلیدی را با مکانهای خاصی مرتبط کنید یا آنها را در مسیرهای آشنا در ذهن خود تجسم کنید. هنگامی که زمان فراخوان برخی اطلاعات فرا میرسد، میتوانید به تخیل خود بازگردید و تصاویری که پشت سر گذاشتهاید را پیدا کنید. این کار به شما کمک میکند تا جزئیات مهم را به سرعت و با دقت بازیابی کنید.
در نهایت برای جمعبندی تکنیکهای بهبود حافظه، مطالعه کتاب حافظه نامحدود را به شما پیشنهاد میکنیم. تکنیک چهار C و راهکارهایی برای دستهبندی بهتر اطلاعات و تمرکز بیشتر به خوبی در این کتاب شرح داده شده است.
کلام آخر
چه دانشجویی باشید که برای امتحانات پایان ترم درس میخواند و چه فرد میانسالی باشید که در حال جدول حل کردن است، داشتن حافظه قوی در هر سنی امکان پذیر است. اما تقویت حافظه را باید از دوران کودکی شروع کرد. کودکانی که در سنین پایین به آموزش زبان یا موسیقی روی میآورند، در بزرگسالی حافظه قوی خواهند داشت. این بدان معنا نیست که در بزرگسالی نباید در تقویت حافظه و مغز تلاش کرد. شما میتوانید با ورزشهای ذهنی و بدنی، خندیدن، خواب کافی، مدیریت استرس و بسیاری راههای دیگر، حافظ خود را قدرتمند کنید.
حافظه قوی نشان دهنده به خاطر آوردن حتی جزئیترین رویدادهای زندگی است. فردی که بتواند اتفاقات کوتاهمدت و بلندمدت زندگی خود را مو به مو به خاطر آورد، از حافظه قوی برخوردار است.
برای داشتن حافظه قوی باید ورزشهای ذهنی و بدنی انجام دهید. باید استرس خود را کنترل کنید و خواب کافی داشته باشید. باید رژیم غذایی سالم داشته باشید و به دنبال یک سبک زندگی شاد و اجتماعی باشید.