ثبت نام و دریافت هدیه
اگرچه مهرورزی و نیکی‌کردن به هم‌نوعان امر پسندیده‌ای‌ست، اما خوبی که از حد بگذرد و “مهرورزی” جای خود را به “مهرطلبی” بدهد، این‌جاست که باید نگران شد!
هر چند ممکن است دیگران شما را فردی بخشنده و مهربان قلمداد کنند، اما آیا با تاثیر مخربی که این مسئله ممکن است روی روان و زندگی‌تان داشته باشد آشنا هستید؟
آیا مرز بین مهر طلبی و مهرورزی را می‌شناسید؟ برای آن‌که بدانید که افراد مهرطلب چه ویژگی‌هایی دارند، چرا باید از مهرطلب‌بودن دست بردارید و چطور کودکانتان مهرطلب بار می‌آیند، تا انتهای این مقاله از مجله بوکاپو همراه ما باشید.
علل و ریشه مهرطلبی: چرا از دیگران مهر طلب می‌کنیم؟
پیش از آن‌که به بررسی ریشه‌های مهرطلبی بپردازیم، بهتر است ابتدا به این سوال پاسخ دهیم که مهرطلب کیست؟ مهرطلب کسیست که برای خوشحالکردن دیگران سخت تلاش میکند.
حتی اگر این کار به‌معنای فداکردن وقت، منابع مالی و گذشتن از خواسته‌های خودش باشد. این فرد دوست دارد که همه اطرافیانش شاد باشند و برای این کار، از هیچ اقدامی دریغ نمیکند.
اما چه چیزهایی باعث می‌شوند که از دیگران مهر طلب کنیم؟ از جمله مهم‌ترین عوامل زمینه‌ساز مهرطلبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
اعتمادبه‌نفس پایین
گاهی اوقات افراد به‌دلیل این‌که برای خواسته‌ها و نیازهای خود ارزش قائل نیستند، به انجام اقداماتی در راستای خشنودی دیگران روی می‌آورند.
به‌دلیل عدم برخورداری از اعتمادبه‌نفس، این افراد به تایید بیرونی اطرافیان خود نیاز دارند و فکر می‌کنند با خوشحالکردن دیگران، می‌توانند تایید و پذیرش آنان را دریافت کنند.
خوشبختانه راهکارهای زیادی برای درمان کمبود عزت نفس و اعتمادبه‌نفس وجود دارد که یکی از آن‌ها خواندن و گوش‌کردن به کتاب‌های حوزه توسعه فردی است.
یکی از بهترین کتاب‌هایی که می‌توانید روی آن برای بهبود اعتمادبه‌نفس حساب کنید، کتاب در باب اعتمادبه‌نفس نوشته آلن دوباتن است. برای مشاهده معرفی کتاب و مطالعه آن، اینجا کلیک کنید.
ناامنی
گاهی اوقات افراد به‌علت کمبود امنیت عاطفی، درگیر فرایند مهرطلبی می‌شوند. در چنین شرایطی، افراد مهرطلب نگران‌اند که مبادا دیگران آن‌ها را دوست نداشته باشند؛ در نتیجه، برای جلب رضایت و خشنودی اطرافیان فراتر از حد توانشان تلاش می‌کنند.
کمال‌گرایی
یکی از جنبه‌های کمال‌گرایی این است که افراد دوست دارند همه چیز درست و عالی به‌نظر بیاید؛ حتی این‌که دیگران نسبت به آن‌ها چه احساسی دارند و درباره آن‌ها چگونه فکر می‌کنند.
کمال‌طلبی بر بسیاری از جنبه‌های زندگی شما تاثیر منفی می‌گذارد و معمولا استرس زیادی را به‌همراه دارد. مطالعه کتاب غلبه بر کمال خواهی به شما کمک میکند دست از کمال‌گرایی بردارید و با آرامش بیشتری زندگی کنید.
تجربیات گذشته
تجربیات دردناک، دشوار یا آسیب‌زایی که افراد در گذشته داشته‌اند، ممکن است ناخودآگاه آن‌ها را به‌سوی مهر طلبی سوق دهد. به‌عنوان مثال، افرادی که قبلا از آن‌ها سواستفاده شده است، ممکن است برای جلوگیری از تجربه دوباره رفتاری توهین‌آمیز از سوی دیگران، بیش از اندازه برای جلب رضایت آن‌ها تلاش کنند.
رهاشدن از تجربیات تلخ گذشته در سایه کمک‌گرفتن از درمانگر و مطالعه کتاب‌های مفید در این حوزه، به‌سادگی امکان‌پذیر است. یکی از اثربخش‌ترین کتاب‌هایی که همانند یک روانکاو حرفهای و دلسوز به شما کمک میکند از زخم‌های گذشته التیام پیدا کنید، کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید است.
نشانه‌های مهرطلبی: از کجا بفهمیم مهرطلب هستیم؟
مهر طلبی نشانه‌هایی که دارد که با بررسی وجود یا عدم وجود آن‌ها در رفتارهای روزمره‌تان با دیگران، می‌توانید به مهرطلب‌بودن یا نبودن خود پی ببرید. این نشانه‌ها عبارت‌اند از:
- نه‌گفتن برای شما دشوار است؛
- بیش از حد به این‌که دیگران درباره شما چه فکری می‌کنند اهمیت می‌دهید؛
- فکر می‌کنید ردکردن درخواست دیگران به‌معنای آن است که فردی خودخواه یا پست هستید؛
- کارهایی را انجام می‌دهید که به هیچ عنوان دوستشان ندارید؛
- عزت نفستان کم است؛
- می‌خواهید که افراد شما را دوست داشته باشند و برای همین، کارهایی را برای جلب رضایت آن‌ها انجام می‌دهید؛
- همیشه در حال عذرخواهی‌کردن از دیگران هستید؛
- حتی وقتی تقصیری ندارید، خودتان را مقصر امور می‌دانید؛
- در راستای جلب رضایت دیگران، خواسته‌های خود را نادیده می‌گیرید؛
- وانمود می‌کنید که موافق نظرات و اقدامات افراد هستید در حالی که واقعا این‌طور نیست.
همان‌طور که پیش از این گفته شد، کمبود اعتمادبه‌نفس یکی از عوامل ایجاد مهرطلبی در افرد است. اما از کجا می‌توانیم بفهمیم که اعتمادبه‌نفسمان کم است؟
پیشنهاد مطالعه: علائم کمبود اعتماد به نفس و راهکارهای افزایش آن
مهرطلبی در کودکان: چه اشتباهاتی از فرزندان شما شخصیتی مهرطلب می‌سازد؟
احتمالا شما هم مثل هر والد دیگری از این‌که فرزندانتان هر کاری را که از او می‌خواهید بدون حتی ذره‌ای فکر انجام دهد، خوشحال می‌شوید. اما اگر این مسئله نشان‌دهنده مهرطلبی او باشد چه؟ آیا می‌دانستید اگر فرزند شما در تله مهرطلبی گرفتار شود، ممکن است شخصیت منحصربه‌فرد و هویت خود را از دست بدهند؟
تربیت کودکان امری خطیر و بسیار دشوار است و اغلب والدین را با این دغدغه مواجه میکند که چگونه فرزندان عزیزشان را به‌درستی تربیت کنند و به روان آنان آسیب نزنند؟ مطالعه کتاب اصول تربیت فرزند به بسیاری از پرسش‌های شما در زمینه فرزندپروری پاسخ می‌دهد و کمکتان میکند که والد بهتری باشید.
اگر کودک شما مهرطلب بزرگ شود، در آینده ممکن است برای جلب رضایت اطرافیانش دست به هر کاری بزند و در نهایت به جایی برسد که همه از او راضی هستند غیر از خودش! اما چه چیزهایی باعث بروز مهرطلبی در کودکان میشود؟ وقتی:
- احساسات کودکتان را نادیده می‌گیرید،
- به حرفهای او خوب گوش نمی‌دهید،
- بدون آن‌که درخواست‌های او را در نظر بگیرید، به او نه می‌گویید،
- برای آن‌که او را وادار کنید کارهای مورد علاقه شما را انجام دهد، از احساس گناه، شرم یا تنبیه استفاده می‌کنید،
- به‌خاطر او از نیازهای خود چشم‌پوشی می‌کنید و سپس منت سر او بگذارید،
- خیلی زود از رفتار او عصبی می‌شوید،
- برای آن‌که به‌دلخواه شما رفتار کند، به او پاداش می‌دهید،
- اگر با شما مخالفت کند، احساسات بدی در او ایجاد می‌کنید،
به‌احتمال زیاد کودکان مهر طلبی تحویل جامعه خواهید داد. علاوه بر این، بازخوردهایی که کودکان از مربیان مهد کودک یا معلمان خود دریافت میکند، ممکن است عزت نفس یا اعتمادبه‌نفس آنان را کاهش دهد.
پیشنهاد مطالعه: افزایش عزت نفس در کودکان و نوجوانان با ۴ روش مؤثر
پیامدهای مهرطلب بودن: چرا نباید مهر طلب باشیم؟
جلب رضایت دیگران و خشنودکردن آن‌ها الزاما چیز بدی نیست و حتی برای داشتن رابطه‌ای سالم با عزیزانمان لازم است.
اما اگر با هدف ترمیم عزت نفس و اعتمادبه‌نفس پایین خود یا تاییدگرفتن از دیگران برای خوشحالی آنان تلاش می‌کنید یا خشنودی اطرافیان به بهای ازبین‌رفتن رفاه عاطفی‌تان تمام میشود، این‌جاست که باید نگران رفتارهای خود باشید.
در صورتی که بیش از اندازه وقت خود را برای کمک به دیگران و جلب پذیرش آنان صرف می‌کنید، دیر یاد زود پیامدهای زیر را تجربه خواهید کرد:
۱. خشم، خستگی و ناامیدی
اگر چه ممکن است از کمک‌کردن به دیگران لذت ببرید، اما زمانی که بعضی کارها را بااکراه یا صرفا به‌خاطر تعهد انجام می‌دهید، احساس ناامیدی و خستگی بر روانتان سایه خواهد انداخت.
این مسئله شما را در یک چرخه باطل می‌اندازد: از یک طرف از این‌که دیگران از شما سواستفاده می‌کنند عصبانی می‌شوید و از طرف دیگر با احساس دلسوزی و پشیمانی در حق خود دست‌وپنجه نرم خواهید کرد. این یکی از بدترین پیامدهای مهر طلبی است.
۲. اضطراب و استرس
تلاش برای راضی نگه‌داشتن دیگران، انرژی جسمی و ذهنی زیادی از شما می‌طلبد و باعث تحلیل‌رفتن اعصاب و روانتان میشود. مدیریت همه این احساسات، اضطراب و استرس زیادی را ایجاد میکند.
اگر چه کمک به دیگران فواید زیادی برای سلامت روان دارد، اما در صورتی که نتوانید به‌اندازه کافی برای خود وقت بگذارید، ممکن است استرس بیش‌از‌حد، پیامدهای منفی برای سلامتی‌تان به‌همراه داشته باشد.
نگرانی و استرس علاوه بر اثرات مخرب بر جسم، قدرت عمل شما را هم کاهش می‌دهد. خواندن مقاله نگرانی چیست؟به شما کمک میکند با نگرانی و راهکارهای رهایی از نگرانی‌های آزاردهنده آشنا شوید و استرس و اضطرابتان را کاهش دهید.
۳. تضعیف قدرت اراده
وقتی تمام انرژی و منابع ذهنی خود را برای اطمینان از خوشحالی دیگران صرف کنید، عزم و اراده کمتری برای تلاش در جهت دستیابی به اهداف خود خواهید داشت.
برخلاف تصور، قدرت اراده محدود است و اگر بیش از اندازه از آن برای خواسته‌ها و خشنودی دیگران استفاده کنید، دیگر چیزی برای نیازها و خواسته‌های خود نخواهید داشت.
اما چگونه می‌توانیم از تسلیم خواسته‌های دیگران شدن دست برداریم و روی اهداف خودمان متمرکز شویم؟ مطالعه کتاب غریزه اراده کمکتان میکند که دست از اهمال‌کاری بردارید و در راه دستیابی به اهدافتان، متمرکز و ثابت‌قدم باقی بمانید.
۴. اصالت‌نداشتن
مهرطلب‌ها اغلب خواسته‌ها و نیازهای خود را پنهان می‌کنند و آن‌ها را براساس نیازهای دیگران تطبیق می‌دهند. این مسئله باعث میشود حس کنید که زندگی خود را به‌طور واقعی زندگی نمی‌کنید.
حتی ممکن است این احساس را در شما ایجاد کند که انگار خودتان را نمی‌شناسید. پنهان‌کردن احساسات واقعی‌تان، شناخت شما را برای دیگران دشوار میکند. این‌که خودتان باشید، بخش مهمی از هر رابطه نزدیکی است.
۵. تجربه روابط ضعیف
تلاش دائم برای راضی نگه‌داشتن دیگران ممکن است باعث دلخوری شما شود. اگر چه دیگران از بخشندگی و مهربانی شما تعریف می‌کنند، اما به‌همان اندازه هم ممکن است لطف و توجه شما را بدیهی تلقی کنند. حتی ممکن است از شما سواستفاده کنند و خودشان متوجه این مسئله نباشند.
تنها چیزی که آن‌ها می‌دانند این است که هروقت به کمک احتیاج داشته باشند، برای کمک‌کردن به آن‌ها آماده هستید و این شرایط به روابط شما آسیب می‌زند.
تجربه روابط ضعیف ممکن است ناشی از عدم صلح درونی باشد. هر چه رابطه بهتری با خودمان داشته باشیم، طبیعتا روابطمان با دیگران هم بهبود پیدا خواهد کرد. مطالعه کتاب من، خودم و ما شما را با خودتان آشتی خواهد داد و صلح درونی بیشتری را برای شما به ارمغان خواهد آورد.
درمان مهر طلبی: چگونه از مهرطلب‌بودن دست برداریم؟
علی‌رغم پیامدهای منفی که مهرطلبی برای زندگی ما به‌همراه دارد، خوشبختانه با چند راهکار ساده می‌توان مهرطلب‌بودن را درمان و کنترل کرد. این راهکارها عبارت‌اند از:
۱. اگر نمی‌توانید به درخواست دیگران نه بگویید، برای خودتان وقت بخرید
تا به حال برایتان پیش آمده که دوستی از شما درخواست کمک کرده باشد و بلافاصله با درخواست او موافقت کرده باشید؛ اما بعدا خودتان را سرزنش کنید که چرا قبول کردم؟
اگر فرد مهرطلبی هستید، نباید فورا به درخواست دیگران پاسخ دهید. به‌جای پاسخ پیش‌فرض بله، تمرین کنید که به آنان بگویید: اجازه دهید کمی فکر کنم! می‌توانید به درخواست‌کننده بگویید که باید برنامه‌هایتان را بررسی کنید یا با همسرتان صحبتی داشته باشید.
طی این مدت می‌توانید خوب فکر کنید و جوابی بدهید که نه سیخ بسوزد و نه کباب! مهارت نه گفتن از جمله مهارت‌هایی‌ست که یادگیری آن برای هر کسی واجب است.
پیشنهاد مطالعه: مهارت نه گفتن – چگونه نه بگوییم؟
۲. به‌جای آن‌که مستقیما نه بگویید، جواب‌های دیگری را انتخاب کنید
اگر نه گفتن برایتان دشوار است، در اولین قدم می‌توانید به‌جای آن‌که مستقیما درخواست کسی را رد کنید، جور دیگری به آن‌ها پاسخ دهید.
به‌عنوان مثال، وقتی دوستی شما را به شام دعوت میکند و ردکردن دعوت او برایتان سخت است، می‌توانید این‌گونه به او پاسخ دهید: «با یه پیاده‌روی عصرگاهی چطوری؟»
در این حالت، علاوه بر این‌که برای خودتان وقت می‌خرید تا با تمرکز بیشتری درخواست طرف مقابلتان را بررسی کنید، نه‌گفتن را هم تمرین خواهید کرد. توانایی نه گفتن، اصلی‌ترین مولفه مهر طلبی است.
۳. از گفتن «نمی‌توانم» دست بردارید
بزرگ‌ترین اشتباهی که به‌عنوان یک مهرطلب می‌توانید انجام دهید این است که در پاسخ به درخواست‌های دیگران، از کلمه نمی‌توانم استفاده کنید:
- نمی‌توانم به شما کمک کنم،
- نمی‌توانم در فلان مهمانی شرکت کنم،
- نمی‌توانم در حال حاضر با شما صحبت کنم،
- و…
به‌جای نمی‌توانم، بهتر است از کلمه «نمی‌خواهم» یا «تمایلی ندارم» استفاده کنید. وقتی می‌گویید نمی‌توانم فلان کار را انجام دهم، این‌طور به‌نظر می‌رسد که بهانه می‌آورید.
این کار باعث میشود که افراد در خواسته خود بیشتر پافشاری کنند. «نمی‌خواهم» یا «تمایلی ندارم» از «نمی‌توانم» قوی‌تر هستند و طرف مقابل شما را به عقب‌نشینی وادار می‌کنند.
۴. اهداف خود را بشناسید
وقتی اهداف هیجان‌انگیزی دارید که باید به آن‌ها لبیک بگویید، نه گفتن به دیگران راحت‌تر میشود. وقتی اهدافتان را به‌روشنی برای خود تشریح می‌کنید، می‌دانید که برای دستیابی به آن‌ها باید وقت بگذارید و در نتیجه، ردکردن درخواست‌های دیگران ساده‌تر میشود.
۵. افراد سمی را از زندگی خود حذف کنید
همه ما در زندگی‌مان با افراد سمی برخورد داشته‌ایم: افرادی که همواره متوقع هستند، دائما از ما درخواست کمک دارند و نمی‌توانند تحمل کنند که درخواستشان را رد کنیم، از مهربانی ما سواستفاده می‌کنند و در نتیجه، انرژی و وقت زیادی را از ما تلف می‌کنند.
اگر وجود فردی در زندگی شما حالتان را بد میکند یا به هر طریق دیگران به شما آسیب می‌رسانند، رفته‌رفته روابط‌تان را با آن‌ها کمرنگ و درنهایت قطع کنید.
۶. خودتان را در اولویت قرار دهید
برای کمک به دیگران، باید وقت و احساستان را فدا کنید. اگر مراقب خودتان نباشید، برای دیگران هم نمی‌توانید کاری انجام دهید. در اولویت قراردادن خواسته‌هایتان خودخواهی نیست، بلکه بخشی از یک زندگی سالم است.
هیچ اشکالی ندارد که فردی دلسوز و مهربان باشید، اما احترام‌گذاشتن و توجه به نیازهای خودتان هم مهم است. قدم‌گذاشتن در مسیر توسعه فردی، باعث میشود روی زندگی خودتان بیشتر متمرکز شوید و برای راضیکردن دیگران وقت تلف نکنید.
پیشنهاد مطالعه: تحول فردی و ۷ نکته مهم در مدیریت آن
۷. دست از عذرخواهی‌کردن بردارید
روزانه چندبار از دیگران عذرخواهی می‌کنید؟ وقتی درخواست‌های دیگران برای رسیدگی به خواسته‌ها و اهداف خود را رد می‌کنید، نیاز نیست که عذرخواهی کنید یا حس شرمندگی داشته باشید.
شما برای خودتان زندگی می‌کنید؛ چیزی که هیچ‌کس دیگری جز خودتان قادر به انجام آن نیست. وقتی مطمئن هستید که هیچ کار اشتباهی انجام نداده‌اید، جای عذرخواهی نیست.
۸. تا زمانی که کسی از شما درخواست نکرده، برای کمک‌کردن به او داوطلب نشوید
مهرطلبی این‌گونه است که هر جا مشکلی وجود داشته باشد، شما آماده حل آن هستید. این بار سعی کنید تا صریحا از شما درخواست کمک نشده است، کاری نکنید.
۹.با یک درمانگر صحبت کنید
شکستن الگوهایی که توسط خودتان یا دیگران از ابتدای کودکی تا حالا در وجودتان شکل گرفته، کار ساده‌ای نیست. درمانگر می‌تواند به شما کمک کند تا بدانید پشت مهر طلبی شما چه چیزی نهفته است.
علاوه بر ریشه‌یابی، آن‌ها می‌توانند به شما کمک کنند که شخصیت مهرطلب خود را درمان کنید. صحبت با درمانگر، برای همه ما لازم است؛ حتی اگر فکر می‌کنیم با مشکلات روانی خاصی دست‌به‌گریبان نیستیم!
خواندن کتاب شاید نیاز داری با یک نفر حرف بزنی اهمیت صحبت با درمانگر را روشن میکند و همچنین در بهبود جنبه‌های منفی شخصیتی به ما کمک میکند.
تفاوت مهربانی و مهر طلبی: مهرورزی آری، مهرطلبی نه!
تفاوت بسیار ظریفی بین مهربانی و مهرطلب‌بودن وجود دارد و تشخیص این دو از یکدیگر گاه بسیار دشوار میشود. افراد اهداف گوناگونی از کمک‌کردن به دیگران دارند:
- انسانیت به آن‌ها حکم میکند که به دیگران کمک کنند
- در پی آرامش دلشان هستند
- در ازای کاری که انجام می‌دهند منتظر جبران هستند
- و…
اما اگر کاری را صرفا از روی اجبار و برای این‌که دوستداشتنی به‌نظر برسید انجام می‌دهید یا دنبال تاییدگرفتن از دیگران هستید، باید به فکر راه چاره باشید؛ چون امکان این‌که مهرطلب باشید و از این طریق به روانتان آسیب برسانید، وجود دارد.
مهرورز باشیم اما مهرطلب نه!
هر چند که «درخت دوستی باید نشاند» و «با دوستان مروت» داشت، اما نباید این مهرورزی‌ها به مهرطلبی تبدیل شوند. در غیر این صورت، چرخه باطل مهرطلب‌بودن، شما را در خود می‌بلعد و روانیْ خسته، فرسوده و افسرده باقی می‌گذارد.
در مقاله حاضر درباره مهر طلبی و علل آن صحبت کردیم و راهکارهایی را هم برای درمان این مسئله ناخوشایند به شما معرفی کردیم. آیا راهکار دیگری برای مقابله با مهرطلب‌بودن می‌شناسید؟
در سادهترین تعریف، مهرطلبی یعنی تلاش برای جلب رضایت و خشنودی دیگران، با هدف تاییدگرفتن از آنان.
مهرطلب کسیست که با خوشحالکردن دیگران حس مفیدبودن پیدا میکند و برای دوستداشتنی بهنظررسیدن، از هیچ تلاشی برای راضیکردن دیگران دریغ نمیکند.
