ثبت نام و دریافت هدیه
جمله‌ای زیبا از چرچیل به یادگار مانده است که می‌گوید: مسئولیت پذیری (Responsibility)، بهای عظمت و بزرگی است.» اگر نگاهی عمیق‌تر به این جمله بیندازیم، می‌بینیم که چرچیل بی‌راه هم نمی‌گوید.
همه افراد تاثیرگذاری که می‌شناسیم در زندگی حرفه ای خود، مسئولیت کارهایشان را به عهده می‌گیرند و آن‌ها را تمام و کمال انجام می‌دهند. مسئولیت پذیری خصیصه‌ای است که باید از کودکی در وجود انسان نهادینه شود تا در بزرگسالی نیز فردی مسئولیت پذیر باشد و نهادینه کردن این موضوع، وظیفه سنگینی است که والدین باید بر دوش بکشند.
این ویژگی در تمام ساحت‌های زندگی انسان اثرگذار است. رد پای این ویژگی را می‌توان در کار، در روابط با دوست، خانواده، همسر، همکار، اجتماع و حتی حیوانات مشاهده کرد.
اگر می‌خواهید این ویژگی را بهتر بشناسید و آن را در خود تقویت کنید با ما تا آخر این مقاله از مجله بوکاپو همراه باشید.
مسئولیت پذیری چیست؟
مسئولیت پذیری به‌طور خلاصه یعنی انجام دادن کارهایی که یا باید انجام دهید یا از شما انتظار می‌رود که انجام دهید. همچنین به معنای قابل اعتماد بودن و وفای به عهد و عمل به تعهدات است.
انواع مسئولیت پذیری
ساحت‌های مختلفی در زندگی هر کدام از ما وجود دارد که باید به آن‌ها پایبند باشیم و به وظایفمان در آن‌ها عمل کنیم. در این مقاله مسئولیت پذیری در چند ساحت (کودکی، کار، زندگی، اجتماع و…) را بررسی می‌کنیم که یا خودمان در آن‌ها مسئولیم یا باید عمل به مسئولیت‌ها را به دیگران یاد دهیم.
مسئولیت پذیری در کودکان
یکی از بزرگترین آرزوهایی که والدین برای فرزندانشان دارند، مسئولیت پذیری است. اما گاهی اوقات مسئولیت پذیری را با اطاعت کردن اشتباه می‌گیرند و می‌خواهند کودکانشان به جدول زمانی که آن‌ها تهیه کرده‌اند، پایبند باشند یا تمام کارها را موبه‌مو بر اساس روش آن‌ها انجام دهند.
اما یادتان باشد که وقتی به کودک اجازه می‌دهید که «این کار را به روش خودش انجام دهد»، احساس لیاقت و ارزشمندی را به او می‌دهید، حس غرور و موفقیت را در وجودش می‌کارید و احساس مسئولیت را در او تقویت می‌کنید.
دنیس ویتلی نویسنده و سخنران آمریکایی:
«بزرگترین هدیه‌ای که می‌توانید به فرزندانتان بدهید، کاشت ریشه‌های مسئولیت پذیری در وجودشان و دادن بال‌های استقلال به آن‌هاست.»
برای کاشت این بذر در وجود کودکان می‌توان به کارهای زیر را انجام داد:
-
تقویت حس عزت نفس
در مقاله عزت نفس چیست به این موضوع اشاره کردیم که والدین سختگیر یکی از عوامل کاهش عزت‌نفس هستند. برای اینکه عزت‌نفس را در فرزندانتان تقویت کنید نیاز دارید تا دو حس را در دل کودکانتان بکارید؛ حس دوست‌داشتنی‌بودن و حس لیاقت.
کودکان زمانی احساس دوست‌داشتنی‌بودن میکنند که احساس ارزشمندی داشته باشند یعنی به خاطر آنچه هستند مورد عشق، محبت و قدردانی قرار بگیرند. همچنین آن‌ها زمانی احساس لیاقت میکنند که احساس شایستگی و قدرت کنترل زندگی خود را داشته باشند. باور کنند که می‌توانند از پس چالش‌ها برآیند و در محیط زندگی‌شان اثرگذار باشند.
شاید هیچ روانشناسی را به‌اندازه ناتانیل براندن نتوان یافت که به ترویج عزت‌نفس و راهکارهای رشدش پرداخته باشد. شما می‌توانید از آموزه‌هایش در کتاب شش ستون عزت نفس استفاده کنید تا عزت‌نفس در کودکانتان را تقویت کنید.
-
نقش دوگانه والدین؛ عشق در خط قرمز!
تابه‌حال به این موضوع فکر کرده‌اید که با کودکانتان بیش از حد سختگیر هستید یا خیلی نرم برخورد می‌کنید؟ به‌اندازه کافی به آن‌ها محبت می‌کنید یا خیر؟ هر کدام از این موارد نقشی اساسی در پذیرش مسئولیت از سوی کودکان دارند.
بهترین نوع فرزندپروری زمانی اتفاق می‌افتد که تعادلی بین این دو نقش ایجاد کنید. یعنی فرزندان در خانه‌ای بزرگ شوند که علاوه بر اینکه عشق بی‌قید و شرط در آن وجود دارد، مرزها، محدودیت‌ها، خطوط قرمز و قوانین در آن روشن و مشخص است.
مارتین سلیگمن راهکارهایی را به والدین ارائه می‌دهد که زیربنای روان‌درمانی دارد و مهارتهای شناختی و اجتماعی کودکان را تقویت می‌کند. می‌توانید این روش‌ها را در خلاصه کتاب کودک خوش بین نوشته مارتین سلیگمن در بوکاپو مطالعه کنید.
چرا ما بزرگترها از زیر بار مسئولیت شانه خالی می کنیم؟
معمولا افراد نمی‌خواهند مسئول نتایج منفی باشند، به همین دلیل یا زیر بار آن مسئولیت نمی‌روند یا به دلایل مختلف بعد از قبول مسئولیت، شانه خالی میکنند. برای این موضوع چند دلیل اصلی وجود دارد که چرا اکثر افراد از مسئولیت پذیری اجتناب میکنند. دلایلی مانند:
- ترس از شکست
- عدم اعتمادبه‌نفس
- اهمال کاری
- حواس‌پرتی
- بی‌انگیزگی
فواید مسئولیت پذیری
از فواید مسئولیت پذیری هر چه بگوییم کم گفتیم. این موضوع می‌تواند به رشد و توسعه شما کمک کند تا بتوانید در زندگی حال خوبی داشته باشید. در ادامه به چند مورد از این فواید اشاره می‌کنیم:
-
ساخت روابط قوی و طولانی با دیگران؛ سلطان قلب‌ها!
با پذیرش مسئولیت و عواقب کارهای‌تان به فردی تبدیل می‌شوید که مورد احترام همه است. هیچ‌کس کامل نیست و احتمال دارد در مراحل مختلف زندگی دچار اشتباه شوید؛ در وهله اول باید مسئولیت این اشتباهات را قبول کنید و در ادامه راه های درس گرفتن از اشتباهات زندگی را یاد بگیرید تا دوباره مرتکب آن‌ها نشوید، زیرا به‌قول قدیمی‌ها آدم عاقل از یک سوراخ دوبار گزیده نمی‌شود.
-
عزتمندی و افزایش اعتمادبه‌نفس
در صورت عمل به وظایف، بذر اعتمادبه‌نفس در درونتان کاشته می‌شود و کم‌کم این بذر رشد می‌کند و تبدیل به درختی می‌شود که یکی از میوه‌هایش عزتمندی است. و از ثمرات عزتمندی این است که حتی با نه شنیدن هم دست از کار نمی‌کشید و به تلاشتان ادامه می‌دهید.
در همین راستا در کتاب نه شنیدن؛ نردبان موفقیت نوشته آندریا والتس و ریچارد فنتون به این نکته اشاره شده که «بله» هدفی است که باید با نردبان «نه» به آن رسید! در این کتاب راهکارهایی را به شما ارائه می‌دهد که در صورت شکست، عزتمندی خود را حفظ کنید، دست از تلاش نکشید و از این شکست برای رسیدن به کامیابی استفاده کنید.
-
تبدیل شدن به پیشگوی اعظم!
با این خصیصه می‌توانید پیش‌بینی کنید که چه زمانی کنترل اوضاع از دستتان خارج می‌شود. همه ما انسانیم و مواقعی وجود دارد که شرایط از کنترل ما خارج می‌شود.
فرد مسئول، این شرایط را تشخیص می‌دهد و سعی می‌کند شرایط را برای برون‌رفت از آن را مهیا کند و این یعنی، انسان مسئولیت پذیر مصداق عینی ضرب‌المثل «علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد» است.
-
ذهن حواس جمع
یکی از فواید ویژگی این است که می‌توانید همه چیز را تحت کنترل خود بگیرید و از حواس‌پرتی دوری کنید. نیر ایال معتقد است ابزارهای دیجیتال تنها عامل عدم تمرکز افراد نیستند، عوامل بسیار مهم‌تری برای عدم تمرکز وجود دارد.
می‌توانید این عوامل و روش‌های ساده و کاربردی برای دست‌یابی به تمرکز بالا را در خلاصه کتاب ذهن حواس جمع در بوکاپو بیابید.
-
رهبری که روی آن حساب میکنند؛ خداوندگار کاریزما!
مسئولیت پذیری صفتی است که در وجود تمام رهبران یافت می‌شود. رهبران سعی میکنند کارها را ساده کنند و روابط بین دیگران را به‌خوبی برقرار و حفظ کنند.
کاریزماتیک بودن موهبتی نیست که به یک‌سری افراد خاص داده شود، بلکه می‌توان با روش‌هایی به آن دست یافت؛ این اعتقاد اولیویا فاکس کابان نویسنده کتاب افسانه کاریزما است. این کتاب راهنمایی عملی برای داشتن شخصیتی تاثیرگذار و کاریزماتیک است.
-
قاضی منصف
این افراد نسبت‌به دیگران بیش از حد سخت نمی‌گیرند و از دیگران انتظار بی‌جایی ندارند. همچنین قضاوت‌های عادلانه‌ای نسبت به رفتار و اعمال دیگران دارند. مالکوم گلدول معتقد است ناخودآگاه ما در تصمیمات، تعصب‌های نابه‌جا و قضاوت‌های شهودی و منطقی تاثیرگذار است.
خواندن کتاب یک نگاه از این نویسنده می‌تواند به شما برای رسیدن به این بینشی که اشاره کردیم، کمک کند.
-
کسب اعتبار نزد دیگران؛ حرف با سند برابر!
با مسئولیت‌پذیری پیش اعتباری کسب می‌کنید که حرفتان سند می‌شود و دیگران روی حرفتان حساب باز میکنند. مثلا فرض کنید از مغازه سرکوچه به‌اندازه یک میلیون خرید کرده‌اید، موقع حساب کردن متوجه می‌شوید که کیف و کارتتان را فراموش کرده‌اید با خود بیاورید.
اگر آدم خوش‌حساب بوده باشید، فروشنده به شما اعتماد می‌کند و می‌گوید: «اشکال نداره مهندس، پیش میاد دیگه. خریدها رو ببر خونه، دوباره که اومدی حساب می‌کنیم.»
مسئولیت پذیری در زندگی
برای مسئولیت پذیری در زندگی باید این کارها را انجام داد:
-
خودت تمیز کن، منتظر بقیه نباش!
اگر با خانواده یا در خوابگاه زندگی می‌کنید همین الان به میزتان نگاه کنید، چقدر لیوان، ماگ، بشقاب و کاسه روی میزتان قرار دارد؟ تابه‌حال چقدر مادر، همسر یا هم‌اتاقی‌تان با دستانی پر از لیوان از اتاقتان خارج شده است؟ دیسیپلین شخصی را جدی بگیرید و آن را بیاموزید.
وقتی غذایی را مصرف می‌کنید، منتظر نباشید تا شخص دیگری پیدا شود تا آن را تمیز کند. فکر کنید فرد دیگری همین کار را با شما بکند. چه احساسی پیدا می‌کنید؟
-
سر جاش بذار
چقدر دنبال کیف پول یا دسته‌کلیدتان گشته‌اید؟ وسیله‌هایتان را در همان لحظه در جای مناسبش قرار دهید تا بعدا مجبور به انجام این کار نشوید. این کار می‌تواند از حواس پرتی جلوگیری کند. این کار نه‌تنها به ساماندهی وسیله‌هایتان کمک می‌کند بلکه به دیگران نشان می‌دهد که برای چیزهایی که دارید، ارزش زیادی قائلید.
-
بدون اینکه بخواهند، انجام بده
برای اینکه نشان دهید که به خود و دیگران اهمیت می‌دهید، باید قبل از اینکه از شما خواسته شود، یک‌سری از کارها را انجام دهید.
-
نیازهای دیگران را به نیازهای خود ترجیح دهید
شما نسبت به خانواده، دوستان، همکاران یا حتی حیوانات مسئولید و گاهی باید نیازهای آن‌ها را به نیازهای خودتان ترجیح دهید. این به این معنی نیست که از خودتان مراقبت نکنید بلکه بدان معناست، از کسی که دوستش دارید، مراقبت کنید و به‌قولی هوایش را داشته باشید.
-
برنامه‌ریزی روزانه
برای اینکه به سردرگمی، بی‌هدفی و برزخ نرسیدن به کارها و رویاهایتان پایان دهید، نیاز به برنامه‌ریزی دارید. باید کارهای روزانه را اولویت‌بندی کنید.
کتاب اولویت دادن به اولویت ها مانند یک قطب‌نما می‌تواند شما را از بیابان سردرگمی نجات دهد و در اولویت‌بندی کارها برای داشتن زندگی بهتر کمکتان کند. خلاصه این کتاب را می‌توانید در این صفحه بخوانید.
مسئولیت پذیری در کار
کارهای روزانه‌ای که در محل کار انجام می‌دهید، نحوه برخوردتان با همکاران و مدیران، رفتارتان در رویدادهای سازمانی و… همگی در پذیرش مسئولیت کاری شما نقش دارند. داشتن مسئولیت پذیری در کار می‌تواند مانند دست پرتوان کارآگاه گجت به داد شما برسد و مزایای سرشاری را به‌سمتتان سرازیر کند.
در ادامه برای‌تان چند ترفند و روش برای اینکه این ویژگی را در خود تقویت کنید و آن را در محل کار به نمایش بگذارید، آماده کرده‌ایم:
-
مثبت‌اندیش باشید؛ اسرار مرموز الهامبخشی!
نگرش مثبت شما می‌تواند در چالش‌های محل کار که ممکن هر فردی را از پای درآورد، مانند کنسرو اسفناج ملوان زبل به شما کمک کند تا چالش‌ها را شکست دهید. وقتی مثبت‌اندیش باشید، ذهنتان به‌دنبال پیدا کردن بهترین راه‌حل‌ها برای برون‌رفت از تنگناها می‌گردد.
در نهایت خوشبینی موجب رشد تفکر انتقادی در شما می‌شود، مهارتی که باعث می‌شود الهام‌بخش دیگران باشید و بتوانید آن‌ها را با خود همراه کنید و در آخر این مهارت، شما را به یک رهبر معنوی برای آن‌ها تبدیل می‌کند.
نیل براون و استورات ام. کیلی آموزه‌هایی را در کتاب راهنمای تفکر نقادانه گردآوری کرده‌اند که کمکتان می‌کند عناصر سازنده یک استدلال را بشناسید و به‌شیوه‌ای نقادانه به آن نگاه کنید. این همان چیزی است که برای زندگی روبه‌رشد و موفق به آن نیاز دارید.
-
فعاله گوش کنید؛ راز نفوذ بر دل‌ها!
برای به‌خوبی انجام دادن وظایف، نیاز به مهارت گوش دادن فعال دارید. در هنگام صحبت با دیگران ارتباط چشمی برقرار کنید، در بازه‌های مختلف زمانی با سرتکان دادن یا با به زبان آوردن کلمه‌های کوتاه نشان دهید که همچنان به حرفهای طرف مقابل گوش می‌کنید.
حواستان به طنین و زیر و بم صدای افراد باشد، زیرا به‌راحتی با توجه به این موارد می‌تواند صداقت افراد در گفته‌هایشان را شناسایی کنید. به‌طور مثال کسی که دائم صدایش را صاف می‌کند، یا ترشحات مزمن بینی دارد یا اینکه دروغ می‌گوید.
اگر طنین صدای کسی یک‌نواخت باشد احتمالا دچار افسردگی مزمن شده است. شما می‌توانید از کلام دیگران دردهایشان را بفهمید، با آن‌ها همدردی کنید و با گفت‌وگو و دادن راه‌حل از آن‌ها دلربایی کنید.
علاوه بر نکته بالا، می‌توانید نکته‌های دیگری را در خلاصه کتاب زبان بدن درغگوها نوشته لیلیان گلاس بیابید که به شما در گوش دادن فعال کمک می‌کند.
-
متخصص شوید؛ سلام به فرصت‌های شغلی بهتر!
کسب دانش جدید شما را در زمینه شغلی‌تان به‌روز نگه می‌دارد. سعی کنید وقتی دانشی را یاد گرفتید آن را با همکاران و مدیرتان به‌اشتراک بگذارید زیرا این کار شما را به‌عنوان یک متخصص نشان دهد و پروژه‌های بزرگتر و موقعیت‌های شغلی بهتر را برای‌تان فراهم می‌کند.
ست گادین در کتاب مهره حیاتی به این نکته اشاره می‌کند که هر فردی با افزایش دانش و مهارتش می‌تواند به فردی تبدیل شود که پروسه کاری در هر سازمان بدون او کمیتش لنگ بزند. می‌توانید ویژگی‌های این افراد و مهارتهای مورد نیاز آن‌ها را در این کتاب بخوانید.
-
یادگیری مهارتهای نرم
داشتن مهارتهای نرم مختلف از عواملی است که به شما کمک می‌کند از پس مسئولیت‌هایی که بر دوشتان است، به‌راحتی برآیید و رشد و پیشرفت را در کارتان تجربه کنید. در مقاله مهارت نرم چیست، به بیان اهمیت مهارت نرم برای موفقیت‌های شغلی پرداختیم. در این مقاله به پنج مهارت نرم کلیدی اشاره کردیم که در قرن جدید می‌تواند شما را از دیگران متمایز کند:
- مهارت ارتباطی و اصول و فنون مذاکره
- رهبری
- تفکر انتقادی
- کار تیمی
- حرفه‌ای‌گری
اگر مدیر سازمان یا مجموعه‌ای باشید، در کنار تمام این موارد باید یاد بگیرید که کارهای درست را درست انجام دهید و از هر کاری نهایت بهره‌وری را داشته باشید.
لورا استاک موثر بودن، یعنی تعیین و انجام کارهایی که واجب هستند و بهره‌وری، یعنی انجام کارهای درست در حداقل زمان ممکن را دو اصل بنیادین برای یک مدیر اثربخش می‌داند. او آموزه‌هایش برای موثر بودن و افزایش بهره‌وری را در کتاب انجام درست کارهای درست گردآوری کرده است.
-
وقت‌شناس باشید؛ این مدیریت زمان لعنتی!
هر روز سروقت حاضر شوید؛ چند دقیقه زودتر در جلسات حاضر باشید و سعی کنید وظایف را در موعد مقرر یا حتی زودتر انجام دهید. علاوه بر این می‌توانید به رازها و روش‌هایی که کوین کروس در کتاب ۱۵ راز مدیریت زمان جمع‌آوری کرده است، رجوع کنید.
مسئولیت پذیری اجتماعی
خیلی از افراد عبارت مسئولیت پذیری اجتماعی را شنیده‌اند و برای‌شان سوال شده است که دقیقا مسئولیت پذیری اجتماعی چیست. این موضوع یک چارچوب اخلاقی است و این مورد را بیان می‌کند که افراد یا سازمان‌ها موظف هستند به نفع جامعه اقدامی را انجام دهند.
بگذارید با یک مثال توضیح دهیم. اوایل همه‌گیری کرونا را به یاد دارید؟ سازمان‌ها، سایت‌ها و پلتفرم‌های مختلف برای عمل به رسالت اجتماعی‌شان یعنی تشویق مردم برای در خانه ماندن، استفاده از خدمات و محصولاتشان را برای مدت محدودی رایگان کردند.
همچنین مسئولیت اجتماعی هر فرد با فرد دیگر متفاوت است. حوزه مورد علاقه خودتان را مشخص کنید، مثلا می‌خواهید به نیازمندان کمک کنید یا گامی برای محیط‌زیست بردارید؟ یا می‌خواهید در راستای آگاهی‌بخشی به جامعه اقدام کنید؟ یا برای یک بیماری خاص قدمی بردارید؟
وقتی حوزه خود را مشخص کردید علاوه بر اینکه از طریق رسانه‌هایی که در اختیار دارید (سایت، شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها)، می‌توانید به انجمن‌های مخصوص آن حوزه بپیوندید و با دیگر علاقه‌مندان آن حوزه به‌شکل گروهی فعالیت داشته باشید. در نهایت با انجام این کارها می‌بینید که قلبتان سرشار از محبت و حس رضایت شده است. این حس مبارکتان باشد.
مسئولیت پذیری در ارائه خدمات
این شرایط را تصور کنید:
- در صف نانوایی ایستاده‌اید، شاطر بی‌نوبت به کسی نان می‌دهد.
- دکتر ساعت پنج عصر به شما نوبت می‌دهد ولی ساعت ده شب روی ماه دکتر را ملاقات می‌کنید!
- هنوز یک ساعت تا پایان ساعت اداری وقت باقی‌ست، متصدی در را می‌بندد و به شما می‌گوید که فردا بیایید.
در تمام این حالت‌ها چیزی جز عصبانیت و خشم نصیبتان نمی‌شود! از اینکه حقتان خورده شده، از اینکه وقتتان تلف شده و از اینکه نادیده گرفته شدید. اگر کسب‌وکاری دارید و می‌خواهید در ارائه خدمات، مسئولیت خود را به‌نحو احسن انجام دهید، باید این موارد را در نظر بگیرید:
- به‌سرعت به درخواست دریافت خدمت از سوی مشتریان پاسخ دهید.
- برای جلب رضایت مشتری، فرآیند ارائه خدمت را کنترل کنید.
- اگر مشکلی در ارائه خدماتتان وجود داشت، علاوه بر پذیرش موضوع، نسبت به جبران آن اقدام کنید.
خصوصیات فرد مسئولیت پذیر
به‌احتمال زیاد تا اینجای کار خصوصیات فرد مسئولیت پذیر، برای شما آشکار شده است. این فرد کسی است که به تمام کارهایی که تا اینجا گفتیم عمل می‌کند. فرد مسئولیت پذیر این خصوصیات را دارد:
- دارای عزت‌نفس
- بااعتمادبه‌نفس
- شنوده فعال
- دارای مهارت نه گفتن
- خوش‌بین و مثبت‌اندیش
- دارای دیسیپلین شخصی
- با برنامه
- دلسوز
- اخلاق‌مدار
- باانگیزه
- دارای مدیریت زمان
احتمالا می‌خواهید تمام این ویژگیها را داشته باشید و به‌فردی دوست‌داشتنی تبدیل شود. حتما شما هم با مارشال گلدسمیت هم‌نظر هستید که خیلی از مواقع ما انسان‌ها می‌خواهیم تغییر کنیم ولی تلاشی در این راستا نمی‌کنیم.
او مسیر تبدیل شدن به فردی که دوست داریم باشیم را مسیری ساده و کوتاه نمی‌داند ولی راهکارها و توصیه‌هایی عملی و سرراست را برای رسیدن به این هدف، در صندوقچه‌ای ارزشمند ذخیره کرده است. شما می‌توانید کلید این صندوقچه را در کتاب خلق رفتارهای ماندگار پیدا کنید.
مخلص کلام
در این مقاله سعی کردیم مسئولیت پذیری را در ساحت‌های مختلف توضیح دهیم و اثرها و فوایدش را بیان کنیم. در مجموع مسئولیت پذیری یکی از حلقه‌های زنجیر دوچرخه شما برای داشتن زندگی متعالی و رو به رشد است.
اگر می‌خواهید با دیگر حلقه‌های این زنجیر آشنا شوید تا بتوانید در جاده موفقیت رکاب بزنید، می‌توانید سری به صفحه خلاصه کتاب های رشد و توسعه مهارت های فردی در بوکاپو بزنید.
مسئولیت پذیری به طور خلاصه یعنی انجام دادن کارهایی که یا باید انجام دهید یا از شما انتظار می‌رود که انجام دهید. همچنین به معنای قابل اعتماد بودن و وفای به عهد و عمل به تعهدات است.
برای مسئولیت پذیر بودن باید ویژگیهایی مانند خوشبینی، عزتمندی، مهارتهای ارتباطی، وقتشناسی، انگیزه، الهامبخشی، هدفمندی، نظم و دیسپلین و... را در خود تقویت کنیم. تمام این ویژگیها به ما برای رسیدن به مسئولیت پذیری کمک میکنند.
