ثبت نام و دریافت هدیه
بلوغ به معنی رسیدن به مرحله نهایی رشد است و کسی که به آن مرحله نرسیده باشد را نابالغ می‌نامیم. درک این موضوع در مورد رشد فیزیکی آسان است. اما نابالغ بودن از نظر عاطفی به چه معناست؟ افرادی که بلوغ عاطفی (emotional maturity) ندارند، رفتارهایی را از خود بروز می‌دهند که جامعه انتظار آن برخوردها را از فردی با سن آن‌ها ندارد.
کنار آمدن با فردی که از نظر عاطفی نابالغ باشد، کار بسیار سختی است. تحقیقات نشان می‌دهند که رابطه مستقیمی بین میزان رضایت عاطفی در یک رابطه و بلوغ عاطفی طرفین وجود دارد. حتی اگر یکی از طرفین در این زمینه مشکل داشته باشند، احتمال بالایی وجود دارد که این رابطه با مشکل مواجه شود. به همین دلیل در این مقاله از مجله بوکاپو، به بررسی بلوغ عاطفی و نشانههای آن و همچنین راه‌هایی برای بهبود این موضوع پرداخته‌ایم.
بلوغ عاطفی چیست؟
انجمن روانشناسی آمریکا بلوغ عاطفی و روانی را به‌عنوان “وجود توانایی بالا و متناسب برای درک و بیان عاطفه در یک فرد” تعریف می‌کند. از سوی دیگر، عدم بلوغ عاطفی را به معنای تمایل به ابراز بدون محدودیت احساسات به نحوی که با شرایط تناسب نداشته باشد در نظر می‌گیرند.
به عبارت دیگر، ابراز عاطفه‌ای که از کنترل خارج شده و یا با موقعیت تناسبی نداشته باشد را می‌توان غیر بالغانه تلقی کرد. فردی که بلوغ عاطفی و فکری نداشته باشد، رفتارهایی را از خود نشان می‌دهد که انتظار دیدن آن‌ها را از یک بچه و نه یک بزرگسال دارید. اریک فروم نویسنده کتاب هنر عشق ورزیدن معتقد است که هیچ کس نمی‌تواند عشق را تجربه کند، مگر اینکه به بلوغ رسیده باشد.
اصلی‌ترین نشانه های بلوغ عاطفی
بلوغ عاطفی خصیصه‌ای است که باید همیشه روی آن کار کرد. این طور نیست که یک بار به سطح معینی از آن در خود رسیده و سپس در همه موقعیت‌های پیش رو از آن استفاده کنیم. همچنین مهم است بدانید که نمی‌توان همیشه و در هر موقعیتی از نظر عاطفی بالغانه عمل کرد.
با این حال، می‌توان با بررسی نشانههای بلوغ عاطفی، آن‌ها را در خود سنجیده و تقویت کرد. در ادامه برخی از نشانههای این نوع از بلوغ را با هم بررسی می‌کنیم.
۱. از کسی کینه ندارید
در طول زندگی، با انواع و اقسام آدم‌ها روبه‌رو خواهید شد. برخی بدون قیدوشرط شما را دوست داشته و تحسین می‌کنند؛ در حالی که برخی دیگر آن‌قدر در کنار شما می‌مانند تا از شما استفاده ابزاری کنند. برخی برای نظرات شما ارزش قائل بوده به نظرات شما، حتی در صورت مخالفت با آن‌ها احترام می‌گذارند.
این در حالی است که برخی دیگر فقط به این دلیل که دیدگاه متفاوتی دارید از شما انتقاد کرده یا از شما متنفر می‌شوند. کینه‌توزی نسبت به افراد، دیدگاه آن‌ها را تغییر نداده و به شما کمک نمی‌کند تا با اظهارات یا اقدامات آزاردهنده آن‌ها مقابله کنید.
۲. افراد را صرفا از برخورد اولیه قضاوت نمی‌کنید
بسیاری از مردم بر این باورند که اولین برخورد همه چیز را معین می‌کند. در دنیایی که اغلب سریع‌تر از آنچه ما بتوانیم با آن همراه شویم حرکت می‌کند، به نظر می‌رسد که تعداد کمی هنوز حوصله شناختن فرد دیگری را دارند. با این کار، شما کسی را که می‌توانستید با او ارتباط واقعی داشته باشید، صرفاً به این دلیل که برخورد اولیه مناسبی با شما نداشته از دست می‌دهید.
۳. کمالگرا نیستید
وقتی از نظر عاطفی بالغ باشید، به‌خوبی می‌دانید که کمال، صرفاً یک لغت بوده که معمولاً کاربردی در زندگی واقعی ندارد. هیچ‌کدام از ما کامل مطلق نیستیم؛ اما با وجود تمام اشتباهات می‌توانیم باز هم به پیشرفت خود ادامه دهیم.
لحظه‌ای که احساس کامل‌بودن کنید، رشد شما متوقف شده است. در صورتی که احساس می‌کنید در این زمینه مشکل دارید، توصیه‌های کتاب چگونه کمال گرا نباشیم، می‌تواند در رفع این مشکل به شما کمک کند.
۴. از نواقص خود بهتر از هر کس دیگری آگاه هستید
افراد بالغ از نظر عاطفی نه تنها کمال‌گرایی را کنار گذاشته؛ بلکه به‌خوبی از معایب و کاستی‌های خود نیز آگاه هستند. آن‌ها حتی با آگاه کردن دیگران در مورد برخی صفات نامطلوب خود، یک گام فراتر رفته و از موقعیت‌های ناخوشایندی که ممکن است به دلیل آن مشکلات ایجاد شود، جلوگیری می‌کنند. یکی از نشانههای جدی بلوغ عاطفی این است که روی نواقص و مشکلات خود کار کنید.
۵. در مورد عشق و روابط دیدگاهی واقع بینانه دارید
وقتی به سطح خاصی از بلوغ رسیده باشید، دیدگاه شما نسبت به عشق و روابط رنگ واقعی‌تری به خود می‌گیرد. به‌عبارت‌دیگر، شما به عشق در نگاه اول اعتقاد نداشته و قبل از سرمایه‌گذاری احساسی و دل‌بستگی به افرادی که از نظر شما جذاب هستند، زمانی را برای شناخت آن‌ها اختصاص می‌دهید.
ایجاد اعتماد، ارتباط بلندمدت و عشق پایدار به زمان نیاز دارد. مطالعه کتاب محکم در آغوشم بگیر، به کسب نگاه واقع‌بینانه در خصوص ارتباط و مهارت‌های مورد نیاز آن، کمک قابل‌توجهی می‌کند.
۶. به کودک درون خود رسیدگی می‌کنید
صرف نظر از سن، افرادی که بلوغ عاطفی دارند، جنبه‌هایی از هویت خود را که دیگران ممکن است آن‌ها را کودکانه بدانند، به رسمیت می‌شناسند. این اتفاق به این دلیل است که کودک درون ما می‌تواند منبع بزرگی برای خلاقیت، اصالت و احساسات خوشایند باشد. علاوه بر این، جدایی از زندگی بزرگسالی می‌تواند کاملاً احساس آزادی به ما بدهد.
به هر حال، زندگی بسیار فراتر از پرداخت قبوض، مالیات و کار کردن است. لحظات بازیگوشی این‌چنینی به شما امکان می‌دهد که احساسات مثبت را پرورش داده و شکل خالصی از شادی را تجربه کنید. اگر دوست دارید با کودک درونتان بیشتر آشنا شوید، مطالعه خلاصه کتاب ماندن در وضعیت آخر را از دست ندهید.
۷. زندگی شما ارزش‌محور است
بلوغ عاطفی شامل مجموعه‌ای از ارزش‌ها و اصول است که بر مبنای آن‌ها زندگی می‌کنید. زندگی مبتنی بر ارزش، مانند قطب‌نمایی است که امکان حرکت بدون انحراف در موقعیت‌های پر چالش زندگی را فراهم می‌کند. علاوه بر این، ارزش‌ها و اصول ثبات را پرورش داده و تصمیم‌گیری بر اساس باورهای شخصی و نه هیجان‌های لحظه‌ای را تسهیل می‌کند.
۸. قدردان چیزهای کوچک زندگی هستید
یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای رسیدن به شادی واقعی و پایدار در زندگی، یافتن لذت در چیزهای کوچک است. یک پیاده‌روی دلپذیر، یک غذای خوشمزه، یک لبخند دوستانه از طرف دوست؛ این لحظاتی است که باید مکث کرده و از آن‌ها لذت برد. افرادی که بلوغ عاطفی دارند می‌دانند برای ایجاد حس شادی و رضایت، نیاز به چیزهای زیادی نیست.
زندگی آن‌ها نیز مثل زندگی دیگران پر از فرازونشیب است. تنها تفاوت این است که آن‌ها نمی‌گذارند ناملایمات و سختی‌ها آن‌ها را عقب نگه دارد. برای داشتن یک زندگی شاد، آموزه‌های کتاب هنر شاد زیستن، راهنمای فوق‌العاده مناسبی است.
۹. در ارتباطات خود همدلی می‌کنید
همدلی یکی از جنبه‌های اساسی بلوغ عاطفی است. فراتر رفتن از کلمات و همراه شدن با جو احساسی مکالمه، یک تعامل انسانی واقعی را شکل می‌دهد. افرادی که به بلوغ عاطفی رسیده باشند، می‌دانند که چطور با کفش‌های دیگران راه رفته و احساسات آن‌ها را درک کنند.
نشانه های نرسیدن به بلوغ عاطفی
در حالی‌که دلیل اصلی عدم بلوغ عاطفی به‌طور دقیق مشخص نیست، یکی از دلایل آن بدرفتاری یا سوء استفاده در دوران کودکی و عدم توانایی در توسعه قسمتی از مغز است. در اینجا برخی از نشانههای عدم بلوغ عاطفی افراد را که می‌توانند در یک رابطه ظاهر شوند مرور می‌کنیم:
-
گفت‌وگوی عمیق برقرار نمی‌کنند
اگر یک فرد از نظر عاطفی نابالغ باشد، مکالمات سخت را به تعویق می‌اندازد. زیرا قادر به درک احساسات خود نیست یا مواجهه با آن‌ها را بیشازحد طاقت‌فرسا می‌داند. این افراد مسائل را به‌صورت سطحی مطرح کرده و علاقه‌ای به گفت‌وگوهای عمیق ندارند.
-
همیشه به خودشان اولویت می‌دهند
افرادی که از نظر عاطفی نابالغ هستند همیشه در مواقع نامناسب، منیت را وارد اتفاقات می‌کنند. آن‌ها ممکن است نپذیرفته باشند که دنیا حول آن‌ها نمی‌چرخد.
-
حالت تدافعی می‌گیرند
اگر موضوعی را مطرح کنید، آن‌ها بیشازحد حالت تدافعی خواهند داشت. به‌عنوان مثال، اگر شکایت کنید که همان‌طور که گفته بودند زباله‌ها را بیرون نبرده‌اند، با این پاسخ مواجه می‌شوید که: «چرا همیشه به من غر می‌زنی؟»
-
مسئولیت اشتباه خود را نمی‌پذیرند
به طور خلاصه، این افراد پاسخ‌گوی اعمال خود نیستند. به‌جای اینکه فکر کرده و به اشتباهات خود اعتراف کنند، تقصیر را گردن افراد دیگر یا شرایط خارج از کنترل آن‌ها می‌اندازند. اشتباه کردن جزوی از زندگی همه افراد است. مهم این است که آن اشتباهات را برای چندمین بار تکرار نکنیم. مقاله چگونه اشتباهات بزرگ زندگی را تکرار نکنیم، به بررسی این موضوع پرداخته است.
-
بیش از همیشه احساس تنهایی می‌کنید
اگر شریک شما بالغانه رفتار نکند، فاصله‌ای در رابطه خود حس می‌کنید و پیوند شما با طرف مقابلتان از بین می‌رود. چرا که احساس کمبود حمایت، درک و احترام می‌کنید. همچنین هیچ راهی برای بیان نیازها و خواسته‌های خود و بهبود رابطه پیدا نمی‌کنید.
-
نسبت به تعهد مشکل دارند
صحبت‌کردن در مورد آینده برای کسانی که از نظر عاطفی نابالغ باشند ترسناک است. آن‌ها از برنامه‌ریزی مشترک اجتناب می‌کنند زیرا از محدود‌کردن آزادی خود می‌ترسند. اگر طرف مقابل شما برای ملاقات نکردن با والدین یا برهم زدن یک تعطیلات مشترک بهانه می‌تراشد، این‌ها می‌توانند نشانه‌هایی از ترس از تعهد در یک نفر باشند.
۱۱ مورد از نشانههای بلوغ عاطفی در مردان
برای اینکه ببینید یک مرد به بلوغ عاطفی رسیده یا نه، می‌توانید این موارد را در او بسنجید:
۱. در تصمیم‌گیری قاطعیت دارد
بودن با مردی که قادر به مرتب‌کردن ذهنش برای تصمیم‌گیری نیست، باعث ایجاد سردرگمی در رابطه می‌شود. مردی که از نظر عاطفی بالغ باشد، مشکلی برای تصمیم‌گیری چه در زندگی فردی و چه در زندگی کاری خود ندارد. راهکارهای موجود در کتاب قاطع برای دستیابی به قاطعیت در تصمیمات، کمک بزرگی به ما می‌کند.
۲. او مسئول و پاسخگو است
یک مرد بالغ و رشد یافته مسئولیت کامل اعمال و انتخاب‌های خود را بر عهده می‌گیرد. او دیگران را برای همه چیزهایی که در زندگی‌اش به‌درستی پیش نمی‌روند سرزنش نکرده و عواقب اعمالش را می‌پذیرد.
۳. مصمم و فعال است
مردان جاه‌طلب و هدفدار، به‌شدت جذاب هستند. یک مرد بالغ رؤیاها، اهداف و آرمان‌هایی والا داشته و بر اساس آن‌ها کار می‌کند. او برنامه‌ای برای آینده خود تنظیم کرده است و به‌طور مداوم تلاش می‌کند تا در مسیر باقی بماند.
۴. یک مرد بالغ می‌داند که چه می‌خواهد
او اولویت‌های خود را مشخص کرده و می‌داند چه چیزی را در چه زمانی می‌خواهد و از دنبال کردن آن‌ها نمی‌ترسد. او در رفتارهایش نوسان ندارد که یک دقیقه به دنبال فردی بوده و دقیقه بعدی، کنار بکشد.
۵. از گفت‌وگوهای سخت فرار نمی‌کند
زندگی فراز‌و‌نشیب‌های خود را دارد و حتی بهترین روابط نیز نیازمند گفت‌وگو هستند. می‌توانید درباره هر چیزی با او صحبت کنید زیرا او می‌تواند گفت‌وگوهای دشوار را مدیریت کند.
۶. به شما نگاه برابر دارد
مردان بالغ از یک زن باهوش و قوی نمی‌ترسند، بلکه از او الهام می‌گیرند. نشانه واضح یک مرد بالغ این است که از شما به‌عنوان همتای خود حمایت می‌کند.
۷. شما را در اولویت قرار می‌دهد
وقتی با یک مرد بالغ در ارتباط باشید، او وقت و انرژی خود را صرف شما کرده و به احساس و اینکه اعمالش چه تأثیری روی شما خواهند گذاشت، اهمیت می‌دهد. اهمیت دادن و عشق ورزیدن در هر کسی متفاوت است، اطلاعات کتاب پنج زبان عشق، به فهمیدن این روش‌ها در هر فردی کمک می‌کند.
۸. منظورش را شفاف بیان می‌کند
روابط سالم نیازمند ارتباط باز و صادقانه هستند. یک مرد بالغ با شما بازی نمی‌کند یا چیزی را که می‌خواهید بشنوید به شما نمی‌گوید. بلکه صادقانه منظور خود را بیان می‌کند.
۹. به مرزهای شما احترام می‌گذارد
یک مرد بالغ همیشه به حد و مرزهای شما احترام می‌گذارد. وقتی نیازهای خود را بیان می‌کنید، همیشه احساس شنیده شدن و باارزش بودن دارید.
۱۰. خودآگاهی بالایی دارد
یک مرد بالغ دائماً در حال تلاش برای بهتر شدن و شناخت عمیق‌تر خود است. او اشتباهات را به‌عنوان فرصت در نظر گرفته و از آن‌ها درس می‌گیرد.
۱۱. روابط قوی دارد
اگر می‌خواهید بدانید رابطه او با شما چگونه خواهد بود، نگاهی به روابط موجود او بیندازید. آیا دوستان صمیمی زیادی ندارد؟ نحوه رفتار او با خانواده و دوستان، آیینه‌ای از رفتار او با شماست.
۵ مورد از نشانههای بلوغ عاطفی در زنان
به‌طور کلی تفاوت‌های اساسی بین زن و مرد در یک رابطه وجود دارد. اطلاعات کتاب مردان مریخی زنان ونوسی، ما را با این تفاوت‌ها بیشتر آشنا می‌کند. اما المان‌های بلوغ در یک خانم عبارت‌اند از:
۱. کاملاً به شریک خود وابسته نیست
اولین کاری که هیچ زنی که از نظر عاطفی بالغ باشد انجام نمی‌دهد، این است که شادی خود را کاملاً به شخص دیگری گره بزند. این یعنی شما آگاه هستید حتی اگر مردی را که در کنار خود دارید از دست بدهید، دنیا به پایان نرسیده و بدون او نیز می‌توانید زندگی کنید.
۲. روابط دیگرش تحت تأثیر رابطه عاطفی‌اش نیست
بلوغ عاطفی فقط منحصر به روابط عاشقانه نبوده و در دوستی، خانواده و روابط کاری شما نیز خود را نشان می‌دهد. وقتی بلوغ کافی نداشته باشید؛ ارزشِ وجود یک دوست صمیمی که می‌توانید همه چیز را به او بگویید، همکاران حمایتگرتان و از همه مهم‌تر ارزش وجود یک خانواده سالم و شاد را ندانسته و به آن‌ها بی‌توجهی می‌کنید.
۳. شریک زندگی خود را برای هر چیزی سرزنش نمی‌کند
اگر از نظر عاطفی زنی بالغ باشید، سرزنش‌کردن طرف مقابل در هنگام مشکلات، آخرین چیزی است که به ذهنتان می‌رسد. همچنین می‌دانید که هر رابطه‌ای، یک مسیر دو طرفه بوده و سهم خود را در آن می‌پذیرید.
۴. هویت خود را فراموش نمی‌کند
به‌طور طبیعی، وقتی در یک رابطه متعهدانه هستید، از سازش فرار نخواهید کرد. شما آماده هستید تا در نیمه راه زندگی‌تان با فرد دیگری ملاقات کرده و خود را با شرایط جدید وفق دهید.
۵. احساسات خود را سرکوب نمی‌کند
زنانی که بلوغ عاطفی بالایی دارند، با احساسات خود در تماس بوده و از این احساسات فرار نمی‌کنند. حتی اگر برخی از احساسات خود را دوست نداشته باشند، سعی نمی‌کنند آن‌ها را سرکوب کنند.
چگونه بلوغ عاطفی را افزایش دهیم؟
به‌دست آوردن بلوغ عاطفی، نیازمند تلاش بلندمدت است. با کار روی موارد زیر، می‌توانید آن را ارتقا ببخشید:
-
احساسات خود را بشناسید
شناخت احساسات خود، خواه غم، خشم یا خجالت، می‌تواند به شما در فهم دلیل رفتارتان کمک کند. به‌عنوان تمرین، سعی کنید به مدت یک هفته اتفاقات مهمی را که برایتان افتاده بنویسد و احساساتی را که تجربه کرده‌اید نام‌گذاری کنید.
-
احساس شرم را کنار بگذارید
با رها کردن شرم، شما آزادید که مسئولیت زندگی خود را بر عهده گرفته و به جای انتظارات دیگران، بر اساس شرایط خود زندگی کنید.
-
مرزهای سالم تعیین کنید
بلوغ عاطفی یعنی اجازه ندهید کسی از مرزهای شما عبور کند. به‌عنوان‌مثال، در معاشرت با کسی که دائماً وقت شما را تلف می‌کند، قرار دادن مرز نشان می‌دهد که شما نسبت به ارزشی که برای وقت خود قائل هستید، سازش نمی‌کنید.
-
مسئولیت واقعیات زندگی را بر عهده بگیرید
به زندگی خود نگاه کنید و مسئولیت کامل خوب و بد آن را به عهده بگیرید. اعمال این نوع مالکیت می‌تواند به شما کمک کند تا کنترل انتخاب‌های خود را در دست بگیرید.
پیشنهاد مطالعه: راهکارهای تقویت مسئولیت پذیری در جنبه های مختلف زندگی
-
از دیگران الگو بگیرید
یافتن یک الگوی قابل اعتماد می‌تواند به ما کمک کند تا به سطح بالاتری از بلوغ عاطفی دست پیدا کنیم. الگوهای مناسب به ما این امکان را می‌دهند که ببینیم راه‌های بهتری نیز برای مدیریت احساسات و نحوه واکنش ما به رویدادهای ناراحت‌کننده وجود دارد.
نتیجه گیری:
اگر کسی به احساسات، عواطف و هیجانات خود آگاه نباشد، مسلما در درک آن‌ها در وجود شما نیز دچار مشکل خواهد شد. تحقیقات، از رابطه مستقیم بین رضایت عاطفی و میزان بلوغ عاطفی در روابط حکایت می‌کنند. آگاهی از نشانه های بلوغ و عدم بلوغ عاطفی، می‌توانند ما را از میزان بلوغ خود و شریک زندگی‌مان آگاه کنند. نکته مثبت درباره بلوغ عاطفی این است که می‌توان با صرف زمان، روی آن کار کرد و آن را ارتقا داد.
بلوغ عاطفی به معنای "وجود توانایی بالا و متناسب برای درک و بیان عاطفه در یک فرد" تعریف می‌شود. ابراز عاطفه خارج از کنترل و نامتناسب با موقعیت، نشانه عدم بلوغ عاطفی است.
کینه نداشتن، عدم قضاوت سریع، کمالگرا نبودن، آگاهی از نواقص خود، داشتن دیدگاه واقع بینانه درباره رابطه، سرزنده بودن کودک درون، زیست ارزش محور، همدل بودن و شادی از چیزهای کوچک، از نشانههای بلوغ عاطفی هستند.
