ثبت نام و دریافت هدیه
شاید بهتر باشد به جای صرف زمان زیاد برای یادگیری مسائل جدید و تکرار اشتباهات پی‌درپی، از یک منتور کمک بگیرید. منتورینگ (Mentoring) نه‌تنها به شما کمک می‌کند تا سریع‌تر در شغل خود پیشرفت کنید، بلکه می‌تواند بر فرایند توسعه فردی شما نیز تأثیر مثبتی بگذارد.
برای آشنایی بیشتر با این امر و مزایایی که دارد، حتماً این مقاله از مجله بوکاپو را مطالعه کنید. در انتهای مقاله برای شما یک راهنمای عملی نیز آماده کرده‌ایم. در این راهنما می‌توانید با مسیر تبدیل‌شدن به یک منتور آشنا شوید.
منتورینگ چیست و چه مزایایی دارد؟
هرگاه کسی دانش، مهارت یا تجربه خود را در اختیار شخصی دیگر قرار دهد تا به پیشرفت، رشد و یادگیری او کمک کند، به عنوان منتور شناخته می‌شود. این پیشرفت می‌تواند یک پیشرفت شخصی یا شغلی باشد. چنین پدیده‌ای در شرکتها و سازمان‌های حرفه‌ای کاربرد بسیاری دارد. بر این اساس می‌توان آن را به شکل زیر تعریف کرد:
«یک رابطه متقابل و مشارکتی که با میل و به‌دلخواه طرفین اتفاق میافتد. در دو طرف این رابطه معمولاً یک کارمند ارشد و یک کارمند رده‌پایین قرار دارند. هدف از این رابطه، رشد، یادگیری و پیشرفت کارمند رده‌پایین است.»
منتورینگ با کوچینگ متفاوت است. عملکرد منتور مبتنی بر توصیه و راهنمایی است؛ درحالی‌که در کوچینگ چنین چیزی وجود ندارد. برای آشنایی بیشتر با کوچینگ می‌توانید این مقاله از بوکاپو را مطالعه کنید.
پیشنهاد مطالعه: کوچینگ چیست؟ کاربرد انواع کوچینگ در رسیدن به هدف
مزایای داشتن یک منتور
- توسعه شخصی و پیشرفت شغلی
- بهبود مهارتهای هدف‌گذاری و دستیابی به این اهداف
- افزایش خودآگاهی
- بهبود مهارتهای ارتباطی و افزایش اعتمادبه‌نفس
- مورد حمایت قرارگرفتن
- مدیریت بهتر زمان و تعادل بهتر بین کار و زندگی
- حقوق بالاتر
- آشنایی با روش‌های جدیدتر
به‌طور کلی داشتن یک مربی حرفه‌ای در زندگی می‌تواند یک راه عالی برای یادگیری باشد. شما در هر جایگاهی که هستید، برای این که بتوانید به موفقیت برسید به کمک دیگران نیاز دارید. یک منتور می‌تواند با در اختیار قراردادن دانش و تجربه خود از شما پشتیبانی کند. بخشی از خلاصه‌کتاب درجازدن ممنوع به این موضوع پرداخته است.
مزایای منتورینگ برای منتورها
در یک مطالعه مشخص شد، افرادی که به‌عنوان منتور کار می‌کنند، سطوح پایین‌تری از اضطراب را تجربه می‌کنند. همچنین روند فعالیت در این شغل به منتورها کمک می‌کند تا:
- به یک شنونده خوب تبدیل شوند؛
- مهارتهای ارتباطی خود را تقویت کنند؛
- دربرابر دیدگاه‌های مختلف قرار گیرند؛
- احساس کنند، ارزشمند و مفید هستند؛
- مهارتهای مورد نیاز برای تبدیل‌شدن به یک مدیر یا رهبر را یاد بگیرند.
مزایای منتورینگ در سازمانها
- تعهد شغلی
- رضایت کارکنان
- بهره‌وری بیشتر
- جذب استعداد
- پرورش فرهنگ یادگیری
- حفظ کارکنان
به‌طور کلی داشتن یک مربی به افراد کمک می‌کند تا در مدت زمان کمتری مسائل را یاد بگیرند و مجبور نباشند، مدام با آزمون و خطا وقت خود را تلف کنند. برای مطالعه بیشتر در این باره می‌توانید به بخشی از خلاصه‌کتاب چیرگی مراجعه کنید.
منتور کیست و چه وظایفی دارد؟
به شخصی که تجربه و دانش خود را طی فرایندی مشخص در اختیار فرد دیگر قرار می‌دهد، منتور گفته می‌شود. کسی که این دانش را دریافت می‌کند، منتی (Mentee) نامیده می‌شود. افراد زیادی از تأثیر منتور در مسیر موفقیت‌هایشان صحبت کرده‌اند؛ از جمله این افراد می‌توان به ریچارد برانسون، کریستن دیور و اپرا وینفری اشاره کرد.
یک منتور وظایف متنوعی دارد که به برخی از آن‌ها در ادامه اشاره می‌کنیم:
هدف‌گذاری
معمولاً در جلسه اول هدف‌گذاری انجام می‌شود که ممکن است در طول مسیر مورد بازبینی قرار گیرد.
ارائه منابع و پیشنهادات
منتورها باید منابع مناسبی برای کمک به توسعه منتی در دسترس داشته باشند. (کتاب‌ها، کارگاه‌ها و ابزارهای آموزشی)
پاسخگوکردن منتی
منتورها باید منتی‌ها را مسئول و پاسخگو نگه دارند؛ برای مثال باید در طول دوره منتورینگ خود به‌صورت هفتگی با آن‌ها تماس بگیرند.
تشویق‌‌کردن
منتورها باید حامی منتی‌ها باشند و بدانند جه زمانی منتی‌های خود را تشویق کنند.
سؤالات تفکربرانگیز
منتورها برخی اوقات با سؤالات تفکربرانگیز کمک می‌کنند تا منتی‌ها خودشان به جواب سؤالشان برسند.
شبکه‌سازی با افراد متخصص
منتورها دیگر افراد متخصص را به منتی‌ها وصل می‌کنند. به‌طور کلی شبکه‌سازی یکی از عواملی است که به رشد و پیشرفت افراد کمک می‌کند. خلاصه‌کتاب هرگز تنها نخورید! به این موضوع بیشتر پرداخته است.
آموزش مهارت
اگر منتور در مهارتی متخصص است، آن را به منتی آموزش می‌دهد.
در دسترس‌بودن
منتورها خود را در دسترس منتی‌ها قرار داده و حداقل یک روز در هفته را به آن‌ها اختصاص می‌دهند.
آشنایی با انواع منتورینگ
در یک دسته‌بندی ساده می‌توان این فعالیت را به چهار نوع تقسیم کرد:
یک به‌یک (One-on-one mentoring)
در این روش یک منتور باتجربه به یک منتی که تجربه کمتری دارد، کمک می‌کند. در این رابطه منتی هدفی را مشخص می‌کند؛ منتور به او مهارت‌هایی را یاد می‌دهد؛ منتی از منتور برای پیشرفت شغلی خود سؤال می‌پرسد و در نهایت منتور به منتی مشاوره می‌دهد.
این جلسات معمولاً در مدت سه‌ماهه تا یک‌ساله ادامه دارد و جلساتی منظم به‌صورت ماهانه یا کمتر برگزار می‌شود. این جلسه می‌تواند به‌صورت حضوری یا مجازی باشد.
موقعیتی (Situational mentoring)
زمانی که فردی به‌دنبال توسعه فقط یک مهارت یا حل تنها یک مشکل است، این روش می‌تواند راهگشا باشد. در این روش منتور از تجربیات خویش استفاده و منتی را در یک موقعیت خاص راهنمایی می‌کند.
معکوس (Reverse mentoring)
در این نوع از منتورینگ، متخصصان جونیور، متخصصان ارشد را راهنمایی می‌کنند. این روش به‌خصوص در زمینه‌های فناوری کاربرد دارد. برای مثال زمانی که یک فرد مسن می‌خواهد یک استراتژی بازاریابی در تیک‌تاک ایجاد کند می‌تواند از نسل جوان‌تر کمک بگیرد. نسل z (متولدین اواخر دهه ۷۰ و دهه ۸۰) می‌تواند به نسل x (متولدین دهه‌های ۴۰ و ۵۰) کمک کند تا درک بهتری از جوانان داشته باشند.
جالب است بدانید که افراد تازه‌کار در بسیاری از موارد نسبت‌به کارمندان مجرب به‌صورت خبره‌تری عمل می‌کنند. آن‌ها همچنین به‌دلیل سخت‌کوشی دست به نوآوری می‌زنند. روحیه تازه‌کاری مزایای زیادی برای سازمانها دارد و هر کسی می‌تواند این روحیه را در خود پرورش دهد. برای مطالعه بیشتر در این باره می‌توانید خلاصه‌کتاب تازه‌کار باهوش را در بوکاپو مطالعه کنید.
گروهی (Group mentoring)
در این روش سه یا چند کارمند یا متخصص گرد هم جمع می‌شوند و دانش و مهارت خود را به اشتراک می‌گذارند. در این روش ممکن است همه افراد در یک سطح باشند یا یک منتور باتجربه‌تر وجود داشته باشد که چندین منتی را در جلسات گروهی راهنمایی می‌کند.
کارهایی که برای تبدیل شدن به یک منتور باید انجام بدهید
تبدیل‌شدن به یک منتور یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد. شما باید در زمینه تخصصی خود سال‌ها کار کنید و تجربه زیادی به دست آورید تا بتوانید به دیگران کمک کنید. همچنین ممکن است بتوانید افراد یا مؤسسه‌هایی را پیدا کنید که کلاس‌های آموزشی برای منتور شدن برگزار می‌کنند.
در کنار این مسائل شما به‌عنوان یک منتور باید دارای یک سری مهارتهای ویژه باشید؛ مثل:
- مهارتهای ارتباطی
- مهارتهای رهبری (پیشنهاد مطالعه: بخش مدیریت و رهبری بوکاپو)
- توانایی در ساخت سریع اعتماد
- شنونده خوب‌بودن
- دارای دانش زیاد و علاقه‌مند به پژوهش
- ارائه بازخورد سازنده و نه توبیخ
- شفقت و دلسوزی
- یادگیری سریع
یک راهنمای سریع برای تبدیل‌شدن به منتور در سازمان
اگر در حال حاضر در سازمانی کار می‌کنید و مایل هستید به یک منتور تبدیل شوید، راهنمای قدم‌به‌قدم زیر می‌تواند به شما کمک کند:
- از مدیر یا کارشناس منابع انسانی خود بپرسید، آیا برنامه‌ای برای حضور یک منتور در سازمان دارند یا خیر؟
- اگر چنین برنامه‌ای وجود دارد، از آن‌ها بپرسید، چه مدارک و صلاحیت‌هایی مورد نیاز است؟
- قبل از آن که منتور شوید، چندین جلسه منتی شوید.
- وقتی منتی هستید، سعی کنید، مراحل را گام‌به‌گام یاد بگیرید. نقاط قوت و نقاط بهبود را شناسایی کنید تا در جلساتی که منتور هستید، به کار برید.
- سعی کنید در زمینه‌های مختلف در محل کار، مهارت پیدا کنید.
- شوق خود را برای تبدیل‌شدن به یک منتور به مدیر خود نشان دهید.
- به مدیر نشان دهید که فردی ارزشمند و آگاه در سازمان هستید.
- برای شروع می‌توانید به کارمندانی که تازه استخدام شده‌اند، کمک کنید.
- به هم‌تیمی‌ها و همکارهای خود کمک کنید و به آن‌ها نشان دهید که همیشه برای پاسخ به سؤالات آن‌ها آماده هستید.
- یک نفر را به‌عنوان منتی انتخاب کنید و جلسات منتورینگ را تمرین کنید.
سخن آخر
اگرچه یک منتور می‌تواند طیف وسیعی از موضوعات را پوشش دهد و حتی راهنمایی‌هایی ارزشمندی در حوزه سلامت روان به منتی خود ارائه دهد، اما این نکته را فراموش نکنید که او هرگز جای یک تراپیست را نمی‌گیرد. بنابراین اگر هر زمان احساس کردید، به درمان نیاز دارید، رفتن پیش یک تراپیست ماهر را هرگز به تعویق نیندازید.
آیا شما تاکنون تجربه‌ای از جلسات منتورینگ داشته‌اید؟ آیا تابه‌حال به این فکر کرده‌اید که خودتان هم روزی به یک منتور تبدیل شوید؟ به نظر شما یک منتور چگونه می‌تواند به شما در مسیر زندگی شخصی و شغلیتان کمک کند؟
فرصت کافی برای مطالعه کامل کتاب‌های ضخیم حوزه موردعلاقه خود را ندارید؟ اپلیکیشن بوکاپو را از اینجا تهیه کنید تا خیلی سریع به خلاصه بیش از ۷۰۰ کتاب ارزشمند و پرفروش دسترسی پیدا کنید.
منتورینگ زمانی اتفاق میافتد که فردی تجربه، دانش و مهارت خود را در اختیار شخص دیگری قرار دهد. منتورینگ در شرکتها و سازمانها کاربرد زیادی دارد.
مهارتهای ارتباطی، مهارتهای رهبری، شنوندهبودن، علاقه به پژوهش، شفقت و دلسوزی، یادگیری سریع و... .
