ثبت نام و دریافت هدیه
آیا احساس می‌کنید همه دارند روی مغز شما راه می‌روند؟ به‌راحتی با کوچک‌ترین مسئله‌ای مثل اسفند روی آتش می‌شوید؟ یک لحظه مشتاقید که دوستان خود را ببینید، اما لحظه بعد اصلاً حوصله معاشرت با هیچ کسی را ندارید؟ آیا خلق‌وخوی شما خیلی سریع تغییر می‌کند و این نوسانات خلقی (Mood Swings) شما را می‌آزارد؟
با این مقاله از مجله بوکاپو همراه باشید تا هم با علل و ریشه این نوسانات در خلق آشنا شوید و هم یاد بگیرید، چطور آن را درمان کنید.
نوسانات خلقی چیست؟
نوسان خلقی به تغییرات ناگهانی و شدیدی گفته می‌شود که در حالت عاطفی یک فرد رخ می‌دهد. در این شرایط معمولاً فرد به‌صورت تناوبی احساساتی مثل شادی، خشم یا افسردگی را تجربه می‌کند. یعنی ممکن است یک لحظه احساس کند از شادی در پوست خود نمی‌گنجد ولی در لحظه بعد غمگین‌ترین انسان روی زمین می‌شود.
به‌طور کلی تغییرات خلقی در زندگی همه انسان‌ها وجود دارد. برای مثال زمانی که در یک شرایط استرس‌زا قرار می‌گیرید، ممکن است با این تغییرات روبه‌رو شوید. اما گاهی این تغییرات چنان شدید است که روی عملکرد روزانه و سلامت انسان تأثیر می‌گذارد.
زمانی که این تغییرات سریع، مکرر و بدون دلیل اتفاق می‌افتد، حتماً باید به یک متخصص سلامت روان مراجعه کرد.
چرا به نوسانات خلقی دچار می شویم؟
مسائل مختلفی ممکن است باعث شود تا شما این نوسانات را در خلق خود تجربه کنید. برای مثال ممکن است، عوارض یک بیماری خاص باعث ایجاد این نوسان خلقی شود. یا ممکن است یک سبک زندگی ناسالم به این نوسانات منجر شود. بنابراین علل بروز این مسئله می‌تواند طیف وسیعی از عوامل را دربربگیرد.
برخی از بیماری‌ها
برخی از بیماری‌ها با نوسانات خلقی در ارتباطند. بیماری‌هایی مثل:
- اختلال دو‌قطبی
- اختلال شخصیت مرزی
- ADHD
- کم‌کاری یا پرکاری تیروئید
- دیابت
- مولتیپل اسکلروزیس (MS)
- پارکینسون
- زوال عقل
- اسکیزوفرنی
- التهاب روده (IBD)
- سلیاک
- سیکلوتیمیا
- صرع
- HIV
پیشنهاد مطالعه: علائم اختلال کم توجهی چیست؟ (درمان آن در کودکان و بزرگسالان)
غذاها
سعی کنید همیشه غذاهای سالم مصرف کنید. تغذیه درست کیفیت زندگی شما را بهبود می‌بخشد و حتی می‌تواند روی خلق شما هم مؤثر باشد.
در این راستا سعی کنید، از سه مورد زیر بپرهیزید.
- کافئین زیاد (قهوه، نوشابه و سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار)
- شکر زیاد (سس گوجه، سس سالاد، بیسکوییت‌ها و…)
- کمبود برخی از مواد مغذی مثل ویتامین‌های گروه B، آهن و منیزم
خلاصه کتاب ارکان چهار گانه اساسی با شما از سبک زندگی سالم برای داشتن یک زندگی بهتر صحبت می‌کند. برای مثال در بخشی از این کتاب نویسنده به شما گوشزد می‌کند که شکر هیچ فایده‌ای برای سلامتی شما ندارد و باید تا جایی که می‌شود، مصرف آن را به حداقل رساند.
برخی مسائل مربوط به زنان
بعضی از شرایطی که منجر به نوسانات خلقی می‌شود، فقط زنان را به خود درگیر می‌کند، مثل:
- بارداری
- سندروم پیش از قاعدگی (PMS)
- یائسگی
- اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD)
- افسردگی پس از زایمان
برخی از داروها
داروهای زیر با نوسانات خلقی در ارتباط است. اگر با مصرف این داروها دچار نوسان خلقی می‌شوید، با پزشک خود مشورت کنید.
- آنتی‌بیوتیک‌ها
- کورتیکواستروئید‌ها
- مسدودکننده‌های بتا
- استاتین‌ها
- داروهای ضد تشنج
- داروهای آنتی‌کولینرژیک
- داروهای ضد روان‌پریشی
- و…
سایر عوامل
به غیر از عوامل بالا می‌توان به موارد دیگری نیز اشاره کرد. از جمله:
- کم‌خوابیدن
- قند خون پایین
- استرس
- افسردگی
- آلرژی‌ها
- استفاده بیش از حد از الکل یا مواد مخدر
- یک تغییر قابل توجه در زندگی مثل نقل مکان یا تغییر شغل
- کم‌آبی بدن
بهترین راه های درمان نوسانات خلقی
بسته به این که دلیل نوسان خلقی شما چیست، باید کارهای متفاوتی انجام دهید. برای مثال اگر نوسانات خفیفی را تجربه می‌کنید، ممکن است تنها تغییر سبک زندگی بتواند آن را حل کند.
در هر صورت مدیریت نوسانات خلقی کار آسانی نیست. ولی انجام کارهای زیر می‌تواند برای شما بسیار مفید باشد.
مدیریت استرس
استرس در زندگی همه افراد وجود دارد. اصلاً به قول کتاب روی خوش استرس یک زندگی پراضطراب اغلب یک زندگی هدفمند است. اما زمانی که این استرس از حد بگذرد و بخواهد زندگی را فلج کند، باید قبل از هر چیز به فکر مدیریت آن بود. بنابراین سعی کنید مهارت‌هایی را که به شما کمک می‌کنتد استرس خود را مدیریت کنید، یاد بگیرید.
کارهایی مثل مدیتیشن، یوگا، آروماتراپی، ریلکس‌کردن قبل از خواب با یک موسیقی آرامش‌بخش یا صدای طبیعت و… می‌توانند مفید باشند. برای مدیریت استرستان می‌توانید خلاصه کتاب پایان استرس را نیز در بوکاپو مطالعه کنید.
خواب و آب کافی
در تحقیقات نشان داده شده است که کمبود خواب می‌تواند باعث نوسانات خلقی شود. وقتی به اندازه کافی نخوابید، بدنتان نمی‌تواند خودش را دوباره شارژ کند. هرچقدر هم سرتان شلوغ است، برای خواب خود ارزش قائل باشید. در پژوهش‌های دیگری نیز اثبات شده که حتی کم‌آبی خفیف هم روی نوسانات خلقی مؤثر است.
تعامل اجتماعی
از انزوا بپرهیزید و با خانواده و دوستان خود تعامل داشته باشید. شخص یا اشخاصی را در زندگی خود داشته باشید که بتوانید در شرایط مختلف، با او صحبت کنید. در خلاصه کتاب چگونه دیگران را شیفته خود کنید! به مطالعه‌ای از دکتر لیسا برکمن اشاره می‌شود.
در این مطالعه مشخص شده است، افرادی که ارتباطات اجتماعی کمتری دارند، تا ۳ برابر بیشتر احتمال دارد که در اثر بیماری بمیرند. فراموش نکنید که اجتماعی‌بودن برای انسان‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است.
تراپیست
بسیاری از اوقات نوسانات خلقی با سلامت روان در ارتباط است. یک تراپیست ابزارها و تکنیک‌هایی را در اختیار شما قرار می‌دهد که می‌تواند بسیار مفید باشد.
ورزش منظم
لازم نیست حتماً به باشگاه بروید و ورزش‌های سنگین انجام دهید. دانشمندان می‌گویند یک پیاده‌روی روزانه هم می‌تواند بر خلق شما مؤثر باشد.
رژیم غذایی مناسب
غذاهای مضر را کنار بگذارید و از گزینه‌های سالم استفاده کنید. برای پیداکردن غذاهای سالمی که برای شما جذاب هستند، وقت بگذارید.
نوشتن
کتاب چگونه عاقل بمانیم پیشنهاد می‌دهد، برای داشتن ذهنی آرام یک دفترچه یادداشت داشته باشید و حالات خود را در آن ثبت کنید. به گفته این کتاب وقتی احساسات خود را زیر نظر دارید، می‌توانید رفتارهایی که سلامت شما را به خطر می‌اندازد، شناسایی کنید.
با نوشتن در این دفترچه سعی کنید، الگوها، موقعیت‌ها و رفتارهایی که باعث تغییر خلق شما می‌شود، پیدا کنید و از آن‌ها اجتناب کنید.
مراجعه به پزشک
اگر با گذشت زمان مدیریت نوسانات خلقی، برای شما سخت‌تر می‌شود، وقت آن رسیده است که با یک پزشک مشورت کنید.
سخن آخر
اگر به‌ندرت تغییرات در خلق‌وخو را تجربه می‌کنید، ممکن است، بتوانید تنها با تغییر سبک زندگی آن را مدیریت کنید. اما توجه داشته باشید، هر زمان تغییر در خلق‌وخوی روی عملکرد روزانه شما اثر منفی گذاشت؛ این تغییرات شدید و منظم بود یا باعث ایجاد افکار خودکشی شد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
آیا شما هم از نوسانات خلقی رنج می‌برید؟ این نوسانات شدید هستند یا ضعیف؟ آیا هیچ کدام از راه‌هایی را که برای درمان این مسئله به شما معرفی کرده‌ایم، امتحان کرده‌اید؟ اگر بله، کدام یک برای شما مفیدتر بود؟ ممنون می‌شویم، تجربه خود را با ما به اشتراک بگذارید.
