افراد دارای ویژگی چند پتانسیلی (Multipotentiality) احتمالاً جملاتی مثل «بسه دیگه! خسته نشدی مثل گنجشکک اشیمشی از این شاخه به اون شاخه پریدی؟»، «نمیخوای روی یه موضوع عمیق بشی؟»، «تو که سوادش رو نداری، دریایی هستی به عمق ۱۰ سانت!» را زیاد میشنوند.
همان طور که میدانید شنیدن این جملهها، شور، هیجان و انگیزه را در افراد میکشد. همه شبیه به هم نیستند. بعضی از افراد نمیتوانند روی یک موضوع تمرکز کنند و دوست دارند بهقولی به همهکاری ناخنک بزنند. اگر میخواهید با چندپتانسیلیها و چالشهای پیشروی آنها بیشتر آشنا شوید تا انتهای این مقاله از مجله بوکاپو همراه ما باشید.
چند پتانسیلی چیست؟
چندپتانسیلی اصطلاحی روانشناختی است که به تواناییها و ترجیحات یک فرد اشاره دارد. افراد دارای این ویژگی، کنجکاوی شدید فکری برای یادگیری و تسلط بر دو یا چند زمینه مختلف دارند. اگر از چندپتانسیلیها در بچگی سوال شود که «در آینده میخواهی چه کاره شوی؟» به احتمال قوی نمیتوانند پاسخ درستی به این سوال دهند.
افراد دارای این ویژگی نمیتوانند علاقههایشان را تنها محدود به یک حوزۀ خاص کنند و تمایل دارند حوزههای مختلفی را تجربه کنند. بهطور خلاصه، چندپتانسیلیها افرادی بسیار کنجکاو با علاقههایی بینهایت هستند. افرادی که دوست دارند، چیزها و کارهای مختلفی را امتحان کنند.
نشانه ها و ویژگیهای متمایز افراد چند پتانسیلی – ۴ ابرقدرت آنها
افراد چندپتانسیل، دارای قدرتهایی هستند که حتی شاید خودشان هم باورشان نشود! این ویژگیها معمولاً توسط آنها دستگم گرفته میشود. در ادامه چند مورد از این ابرقدرتها را با هم مرور میکنیم:
۱) کسب مهارت سریع
این افراد اینقدر غرق در رشتههای مختلف و کسب دانش مورد نیاز آن رشته شدهاند که مهارت زیادی در یادگیری پیدا کردهاند. آنها بهواسطه تجربۀ موضوعات مختلف در مواجهه با مشکلات و موضوعات جدید، ترس کمتری به دل راه میدهند و با اطمینان خاطر بیشتری به دل مسیر میزنند.
این افراد به ندرت از صفر شروع میکنند چراکه از تجربههای گذشته در مسیر جدید استفاده میکنند. آنها شور و اشتیاق زیادی برای یادگیری دارند و همین اشتیاق، موتور محرک آنها برای رسیدن به درجههای بالای مهارت در زمینههای تازه و جدید است.
این افراد باید با انواع یادگیری بیشتر آشنا شوند تا پروسه یادگیری و کسب مهارتشان را سریعتر کنند. زیرا هر چه این پروسه سریعتر باشد، مهارتهای بیشتری را یاد میگیرند و در نتیجه به آرامش درونی بیشتری میرسند.
۲) اثرگذاری و الهامبخشی
پرشوری و اشتیاق تنها منجر به کسب مهارت جدید نمیشود! شور و شوق چند پتانسیل ها، آنها را به رهبرانی الهامبخش تبدیل میکند. افرادی که وقتی در جمعی قرار میگیرند، دیگران را دور خود جمع میکنند و شور و اشتیاق خودشان را به آنها منتقل میکنند.
این افراد برای اینکه بتوانند روی بقیه تاثیر بیشتری بگذارند و بتوانند به دیگران بقبولانند که مسیری که در آن قدم گذاشتهاند مسیر درستی است، باید متقاعد کردن را از خودشان شروع کنند! یعنی همان چیزی که کریس وایدنر در کتاب هنر تاثیرگذاری به آن اشاره کرده است.
۳) منبع نامتناهی ایده
آنها بهواسطه اینکه خودشان را با موضوعات مختلف درگیر کردهاند، میتوانند موارد مختلفی را با هم ترکیب کنند و ایدههای نابی را بیان کنند. اگر شما هم چند پتانسیلی هستید این نعمت بزرگ را دستکم نگیرید و برای یافتن ایدههای جدید کمی ذهنتان را حفاری کنید تا به طلای ارزشمند ایده برسید.
چیپ هیث و دن هیث در کتاب ایده عالی مستدام به شما کمک میکنند تا ایدههای بکر و ناب را پیدا کنید. همچنین برای ماندگاری ایدههایتان، میتوانید شش اصل کلیدی ماندگاری یک ایده را در این کتاب بیابید. برای تراوش ایدههای ناب کتاب ایده عالی مستدام چیپ هیث و دن هیث در بوکاپو منتظر شما است.
۴) معدن خلاقیت
این دسته از افراد به واسطه تجربه چنگ زدن به کارهای مختلف و وصل بودن به منبع نامتناهی ایدهها، دارای تفکر خلاق هستند و در بیشتر کارهایشان خلاقیت موج میزند.
ترس از شکست و ترس از تغییر از موانع خلاقیت هستند؛ یعنی دقیقاً همان چیزی که اِد کتمال و امی والاس در کتاب کارخانه خلاقیت به آن اشاره میکنند. آنها در این کتاب روشهایی را ارائه میدهند که به شما کمک میکند تا بر نیروهایی پلیدی که در مسیر خلاقیتتان قرار دارند، غلبه کنید.
راهکارهایی برای موفقیت و شکوفایی چندپتانسیلی ها
چندپتانسیلی ها معمولاً با مشکلاتی دستوپنجه نرم میکنند که باید با آنها مبارزه کنند تا استعدادها و تواناییهایشان شکوفا شود. در ادامه چند کلید رسیدن به خودآگاهی و داشتن حس خوب برای رفع مشکلات افراد چند پتانسیلی را با هم مرور میکنیم.
۱. نیازی نیست بهترین باشید
بعضی از این افراد وقتی برای شغلی رزومه میفرستند، میترسند که شرکت مورد نظرشان فردی را انتخاب کند که از نظر تجربه و تخصص بهتر از آنها باشد. اگر شما هم همین ترس را دارید، پیشنهاد میکنیم مقاله مهارت نرم چیست را در مجله بوکاپو بخوانید.
پیشنهاد مطالعه: مهارت نرم چیست؟ اهمیت مهارت های نرم برای موفقیت شغلیامروزه مهارتهای نرم و شور و اشتیاق افراد خیلی بیشتر از تجربه و تخصص مورد نیاز شرکتها است و مدیران به این مقوله بیشتر از گذشته اهمیت میدهند.
استفان گایز در کتاب چگونه کمالگرا نباشیم راهکارهایی را ارائه میدهد که با اعتمادبهنفس بالا، دل به دریا بزنیم و اهدافمان را دنبال کنیم. او اشاره میکند که این نوع کمالگرایی، ریشه در انتظارات نامعقول از خودمان دارد. برای اینکه با راهکارهای استفان گایز آشنا شوید و آنها را در زندگی به کار ببرید، روی اینجا کلیک کنید.
۲. یاد بگیرید چطور با انتقادها برخورد کنید
اگر چند پتانسیلی باشید به احتمال زیاد با مردمی روبهرو شدهاید که شما را صرفاً بر اساس دامنه وسیع علایقتان قضاوت کردهاند. این مردم شما را به نداشتن هدف در زندگی محکوم کردهاند یا ممکن است گفته باشند که در هیچ زمینهای تخصص ندارید و حرفهای نیستید.
شما باید خود را ثابت کنید، نه به آنها، بلکه اول از همه به خودتان. باید به خودتان ثابت کنید که نظر و قضاوت دیگران شما را از ادامه مسیر سرد نمیکند. اینکه این قضاوتها، شور و انگیزه شما را نمیکشد! حتی میتوانید این تهدیدها را تبدیل به فرصت کنید، با پذیرش این انتقادها، رشد کرده و با تقویت عزت نفس خود بر آنها غلبه کنید.
بهتر است در کنار همه این موارد، مهارتهای ارتباطی را هم یاد بگیرید تا نهتنها در برابر این انتقادها کم نیاورید، بلکه دیگران را هم با خودتان و تصمیمهایتان همراه کنید.
نیکولاس بوتمن آموزههایی دارد که به شما یاد میدهد چطور با استفاده از زبان بدن و تن صدا، روی دیگران تاثیر بگذارید. برای یادگیری این آموزهها پیشنهاد میکنیم خلاصه کتاب چگونه دیگران را شیفته خود کنید را در بوکاپو بخوانید.
۳. از شروع کارهای جدید نترسید
شما به عنوان کسی که دارای این ویژگی است، نقاط عطف زیادی از تواناییها و علایقتان دارید و این بدان معنا است که گزینههای زیادی برای امتحان کردن مسیرهای جدید پیشروی شما است.
شروع یک مسیر جدید مثل تغییر شغل همچون شروعی هیجانانگیز برای رسیدن به نقاط عطف جدید است. اگر توانایی و جرئت امتحان چیزهای جدید را دارید، بدانید که گوهرهای نابی از وجودتان کشف میشود که میتواند یاریرسان شما در ادامه مسیر زندگیتان باشد.
لازمه آن تنها شناسایی علائم کمبود اعتماد به نفس است. علائمی که علاوه بر کاهش اعتمادبهنفس، عزت نفس را نیز در شما میکشد. با شناسایی و برطرف کردن آنها به اعتمادبهنفس و عزت نفسی مثالزدنی دست پیدا کنید که ترسی از شروع مسیرهایی جدید در دلتان راه نیابد.
افراد مشهور دارای شخصیت چند پتانسیلی
چه بخواهیم باور کنیم یا نکنیم باید بپذیریم که بسیاری از افراد مشهور و تاثیرگذار دنیا چندپتانسیلی بودند. زیرا اشخاص دارای این ویژگی مبتکر، خلاق و سرشار از ایده هستند. در زیر چند تن از افراد مشهور دارای شخصیت چند پتانسیلی را با هم مرور میکنیم:
- ارسطو، فارابی و میرداماد به عنوان معلم اول، ثانی و ثالث که در زمینههای مختلف دارای دانش وسیعی بودهاند از جمله این افراد هستند.
- خیام علاوه بر شاعری، دستی بر فلسفه، موسیقی، ریاضی و نجوم داشته است.
- استیو جابز علاوه بر مدیریت اپل، هنرهایی مانند خوشنویسی را هم تجربه کرده است. همچنین در شرکت آتاری وظیفه ساخت بردهای الکترونیک را بر عهده داشته است.
بهترین شغل برای چند پتانسیلی ها
انتخاب شغل یکی از چالشهایی است که چند پتانسیلیها با آن دستوپنجه نرم میکنند. شغل مناسب این افراد باید پویا و سرشار از خلاقیت باشد وگرنه برای زندگی آنها کسلکننده و مانند جهنم میشود.
علاوه بر این باید پول کافی برای امرار معاش را برای آنها بههمراه داشته باشد. در ادامه چند شغل به شما معرفی میکنیم که میتواند شغلهای جذابی برای یک چندپتانسیلی باشد.
۱. تولید محتوا
به عنوان یک تولیدکننده محتوا، هر روز با چالشها و موضوعات جدیدی روبهرو هستید و برای اینکه درباره آنها بنویسید باید کلی تحقیق کنید و آنها را در قالبی بیاورید که همهفهم باشد. چالش جذابی است، نه؟
در این شغل، کلمات، ابزار شما هستند که شما را در این مسیر پرچالش یاری میکنند. آن هندلی و چالز چپمن در کتاب قوانین محتوا، اصول و قوانینی را مطرح میکنند که هر کارشناس محتوا باید از آنها مطلع باشد. اگر نیمنگاهی به این شغل دارید، خواندن این کتاب را فراموش نکنید.
۲. متخصص بازاریابی
برای اینکه به یک متخصص بازاریابی تبدیل شوید باید دانش زیادی داشته باشید و به همین دلیل است که این شغل میتواند، مقصد جذابی برای شما باشد.
ست گادین معتقد است دوران تبلیغات انبوه تمام شده است و دیگر روشهای قدیمی تبلیغات و بازاریابی اثربخش نیستند. وی کتاب جامعی را در باب بازاریابی نوشته است که میتواند مسیر بازاریابی را در عصر اینترنت برای شما بهعنوان یک متخصص بازاریابی روشن کند. کتاب بازاریابی یعنی این نوشته ست گادین در بوکاپو منتظر شماست.
۳. طراح گرافیک
مشتریها و سفارشهای مختلف و چالشهای جذاب در این شغل باعث شده است تا افراد شاغل در این حرفه دچار روتینهای کسلکنندهای که دیگران با آن روبهرو هستند، نشوند! بهعلاوه دست شما باز است تا با استفاده از ایدههایی که به سرتان میزند و با استفاده از ابزارهای این شغل، خلاقیت خود را به رخ دیگران بکشید.
۴. مترجم
اگر مهارتهای زبانی خوبی دارید، این شغل میتواند یکی از جذابترین مشاغلی باشد که بهعنوان یک چند پتانسیلی انتخاب میکنید. آشنایی با آداب و رسوم جدید، داستانهای تازه، تاریخ دیگر کشورها و در انتها چالش ترجمه همه اینها به زبان مادری، میتواند یکی از جذابترین چالشهایی باشد که میتوانید در طول عمرتان تجربه کنید.
۵. تدریس و آموزش
ورود به حوزه آموزش اعم از معلمی، استاد دانشگاه و تدریس خصوصی، یکی دیگر از شغلهای جذاب برای این دسته از افراد است. آموزش تجربهها و دانستههایتان به دیگران و سروکله زدن با دانشپذیرانی شبیه خودتان میتواند برایتان جذاب باشد.
در انتها از اینکه شغلهای مختلف را تجربه کنید نترسید. فرصتها و تجربههای زیادی در شغلهای مختلف وجود دارد که اگر آنها را تجربه نکنید، شاید در آینده حسرتش را بخورید. در کنار تمام این موارد، آلن دو باتن در کتاب شغل مورد علاقه راهکارهای عملی و تمرینهایی را طراحی کرده است که میتواند شما را در یافتن شغل مورد نظرتان کمک کند.
۶. عکاس یا فیلمبردار
این شغل، مهارتهای بصری شما را هدف میگیرد. فرصتها و موضوعات زیادی در این شغل وجود دارد که میتوانید با آنها سروکله بزنید. عکاسی صنعتی، عکاسی از مراسم ازدواج، حیاتوحش، عکاسی از رویدادها و… گوشهای از زیباییهای این شغل است.
معرفی کتاب برای چند پتانسیلی ها
برای اینکه استعدادهایتان را شکوفا کنید و تواناییهایتان را بهبود ببخشید، نیاز دارید تا از کتابها کمک بگیرید. بعضی از کتابها شامل دستورالعملهایی هستند که میتوانند به شما به عنوان یک چند پتانسیلی کمک شایانی کنند. برخی از این کتابها را با هم مرور میکنیم.
کتاب بیحد و مرز
جیم کوک در این کتاب نقشه راهی را طراحی کرده است که به شما در راه رسیدن به ذهنیتی بیحد و مرز و انگیزهای نامتناهی یاری میرساند. این راهکارها و تمرینها را که در راستای بهبود عملکرد مغزتان است، میتوانید در کتاب بی حد و مرز بیابید.
کتاب مهره حیاتی
کتاب مهره حیاتی نوشته ست گادین به این نکته اشاره دارد که برای اینکه به مهرهای غیرقابل جایگزین در سازمانتان تبدیل شوید، نیاز دارید تا مهارتهای مختلفی مانند حل مشکلاتی که دیگران قادر به حل آن نیستند را کسب کنید.
کتاب استعداد نافرمانی و شکستن قوانین کار و زندگی
به عنوان یک چندپتانسیلی گاهی باید خلاف جهت آب شنا کنید. نافرمانی و عدم رعایت قانون همیشه باعث هرجومرج نمیشود! گاهی نافرمانی موجب شکوفایی نیز میشود. کتاب استعداد نافرمانی روایتگر داستانهایی است که شخصیتهای اصلی آنها، از قوانین و مقررات سرپیچی کردهاند و دست به کارهای بزرگی زدهاند.
کتاب دیدن آنچه دیگران نمیبینند
این کتاب حاصل سالها تحقیق و مطالعه روانشناس معروف، گری کلین است. خواندن این کتاب به شما کمک میکند تا با روند تفکر و کسب بینشهای جدید بیشتر آشنا شوید. میتوانید خلاصه کتاب دیدن آنچه دیگران نمی بینند را در بوکاپو مطالعه کنید.
سخن آخر
بهعنوان یک چند پتانسیلی از اینکه تجربههای جدیدی داشته باشید نترسید. نگذارید صحبتهای دیگران دستانداز شما در جادۀ رشد و پیشرفت باشد. یادتان باشد شخصیت شما بهگونهای است که برای اینکه به آرامش برسید باید دست به کارهای مختلف بزنید و تجربههای گوناگونی را کسب کنید.
اگر فکر میکنید نیاز دارید تا با آمادگی بیشتر در این راه قدم بردارید، پیشنهاد میکنیم، خلاصه کتاب های رشد و توسعه مهارتهای فردی را در بوکاپو مطالعه کنید.
چند پتانسیلی اصطلاحی روانشناختی است که به تواناییها و ترجیحات یک فرد اشاره دارد. این افراد کنجکاوی شدید فکری برای یادگیری و تسلط در دو یا چند زمینه مختلف دارند.
این افراد باید با تکیه بر تجربه و دانشی که در طول مسیرهای مختلفی که رفتهاند یاد گرفتهاند، اهدافشان را انتخاب کنند. این هدفها باید شور و انگیزه را در آنها تقویت کند تا از ادامه دادن مسیر دلسرد نشوند.
شغل مناسب این افراد باید پویا و سرشار از خلاقیت باشد وگرنه برای زندگی آنها کسلکننده میشود. بهعلاوه باید تامینکننده مخارج زندگی نیز باشد. تولیدکننده محتوا، مترجم، عکاس، بازاریاب، طراح، استاد یا معلم بهترین گزینه برای این افراد است.
مرسی🖐️ مطلب خوبی بود
علی اقای کاشی,واقعا عالی بود,خیلی وقته بخاطر این قضیه که”جنرالیست یا متخصص”با خودم درگیری داشتم.اما حالا بهتر میدونم که با کدومشون بیشتر میتونم به موفقیت برسم!☻
میدنستید برای اولین بار توی ایران این موضوع توسط خانم تارا یحیی نژاد مطرح شده؟ کتاب چطور همه چی باشیم از امیلی وپنیک رو ترجمه، تالیف و بومی سازی کردند و به دعوت تداکس دانشگاه اصفهان درباره مسائلی که در مسیر موفقیت چندپتانسیلیها پیش میاد سخنرانی کردند و طی پنج سال به بیش از ده هزار نفر برای پیدا کردن مسیرشون کمک کردن، بد نیست تنها شخص ایرانی که درمورد این موضوع فعالیت میکنه معرفی بشه. سایتشون هم میذارم براتون. من شخصا خیلی از ایشون آموختم و زندگیم تغییر کرد، مدیونشونم.
درود بر این بانو ، امیدوارم هرجا که هست سلامت باشه و خیلی از ایشون تشکر میکنم، از شماهم تشکر میکنم که همچین اشخاص رو به مردم معرفی میکنید.