آیا میدانستید یکی از دلایل اصلی شکست بسیاری از کسبوکارها نبود یک رهبری سازمانی اصولی است؟ بسیاری از افراد با هزاران امید و آرزو کسبوکار خود را راهاندازی میکنند، به این امید که خیلی زود به درآمدهای کلان برسند. اما پس از گذشت زمان کوتاهی تنها چیزی که نصیبشان میشود، بدهی، ناامیدی و سرشکستگی است.
ما در این مقاله از مجله بوکاپو شما را با اهمیت رهبری سازمان (Organizational Leadership) آشنا میکنیم و انواع رهبری را برمیشمریم. در انتها به شما چند کتاب بسیار مفید معرفی میکنیم که با مطالعه آنها میتوانید به یک رهبر موفق و تأثیرگذار تبدیل شوید.
اهمیت رهبری سازمانی
رهبری سازمانی یک مجموعه از مهارتها برای هدایت یک گروه از افراد است تا رسالت یک سازمان به سرانجام برسد و آن سازمان بهشکل کارآمدتر و مؤثرتری عمل کند. این مهارتها میتواند شامل ارتباط مؤثر، هوش هیجانی، مدیریت تغییر، داشتن خلاقیت، ذهنیت حل مسئله، تمامیت، قدرت پیشبینی چالشها، حفظ آرامش در زمان بیثباتی، خوب گوشدادن و… باشد.
کسی که این مسئولیت را بهعهده میگیرد باید بتواند تیمش را مدیریت کند و به اعضایش انگیزه دهد. او اهداف تیم را مشخص میکند؛ استراتژیهای مورد نیاز برای رسیدن به آنها را میچیند و هماهنگیهای لازم را با سایر بخشها انجام میدهد. او به افراد این اطمینان را میدهد که یک برنامه اصولی تنظیم شده است و هر فرد مسئولیت خودش را به عهده دارد.
بنابراین رهبری سازمانی به دلایل زیر از اهمیت زیادی برخورداری است:
- تقویت کار گروهی
- تقویت همکاری
- تعیین اهدافی معقول
- ایجاد محیطی امن برای کارکنان
- ایجاد یک چشمانداز روشن
- تصمیمگیری بهتر
- ایجاد محیطی مناسب برای رشد افراد
بسیاری از افراد رهبری را با مدیریت اشتباه میگیرند. برای جلوگیری از این اشتباه ما یک مقاله دیگر آماده کردهایم که میتوانید آن را در اینجا مطالعه کنید.
پیشنهاد مطالعه: تفاوت رهبری و مدیریت: آیا یکی بر دیگری برتری دارد؟انواع رهبری سازمانی
یک استارتاپ کوچک چالشها و نیازهای متفاوتی با یک شرکت چندملیتی دارد. به همین دلیل ممکن است در برخی از مواقع به سبکهای مختلفی از رهبری نیاز داشته باشند. در ادامه به معرفی برخی از انواع رهبری سازمان میپردازیم تا بتوانید متناسب با نیازتان یکی را برگزینید.
رهبر خودکامه (the autocratic leader)
این رهبر کسی است که تصمیم میگیرد و کارمندان نیز طبق آنچه که به آنها گفته شده است، عمل میکنند. در این سبک، گروه با کمبود ایده مواجه میشود و کارمندان نیز ممکن است بعد از مدتی خسته و از گروه خارج شوند. ویژگی مثبت این سبک آن است که تصمیمات بهسرعت گرفته میشود.
رهبر آزاد یا سبک عدم مداخله (the laissez-faire leader)
این سبک در مقابل رهبری خودکامه قرار میگیرد. در این شیوه رهبر آنچه را که برای موفقیت لازم است، در اختیار کارمندان قرار میدهد و برای اجرای کار به آنها اعتماد میکند. رضایت شغلی کارمندان در این سبک رهبری زیاد است، اما ممکن است برای کارمندان کمتجربه گزینه مناسبی نباشد.
رهبر تحولآفرین (the transformative leader)
این افراد در این سبک از رهبری سازمانی فقط بهدنبال تکمیل پروژه فعلی نیستند. آنها میخواهند تیم را توسعه بدهند تا بتواند هر بار بهتر از قبل عمل کند. آنها به آینده چشم دوختهاند و افرادی الهامبخش هستند.
رهبر دموکراتیک (the democratic leader)
این رهبر نظر افراد گروه را میپرسد و از آنها بازخورد میگیرد، اما تصمیم نهایی را خودش میگیرد. کارمندان این روش را به سبک خودکامه ترجیح میدهند. اما این روش برای تصمیمهای سریع مناسب نیست.
رهبری بروکراتیک (the bureaucratic leader)
در این شکل از رهبری کارمندان از قوانین و اختیارات خاصی که مافوق آنها ایجاد کرده است، پیروی میکنند. این سبک رهبری در صنایعی که باید بهشدت تحت نظارت باشد، کاربرد دارد. بااینحال اگر قرار است تصمیمات از چندین لایه مدیریت عبور کند، سیستم بروکراسی میتواند دستوپاگیر باشد.
رهبر کاریزماتیک (the charismatic leader)
این سبک رهبری در نقطه مخالف رهبری بروکراتیک قرار میگیرد. اقتداری که در این رهبران وجود دارد، به خاطر شخصیت خود آنهاست، نه به خاطر قدرتی که شرکت به آنها داده است.
رهبر معاملاتی (the transactional leader)
اگر وظایفت را تکمیل کنی، جایزه میگیری وگرنه مجازات میشوی. این عصاره این سبک از رهبری سازمانی است. این رهبری میتواند باعث انگیزه شود ولی برای فضاهای خلاق مناسب نیست.
رهبر خدمتگذار (the servant leader)
این نوع رهبری گاهی بهعنوان رهبری دوستانه نیز شناخته میشود؛ چراکه در این شیوه رهبران رضایت کارمندان را در اولویت قرار میدهند و قدرت خود را با کمال میل به اشتراک میگذارند. اگرچه رضایت شغلی و تعهد کارمندان در این شیوه افزایش مییابد، اما برای همه سازمانها مناسب نیست.
رهبر موقعیت (the situational leader)
چنین رهبری هر وقت لازم باشد، سبک رهبری خود را تغییر میدهد. در یک موقعیت ممکن است بروکراتیک عمل کند و در موقعیت دیگر سبک عدم مداخله را در پیش بگیرد. بااینحال باید بدانید که همه افراد با این شیوه رهبری راحت نیستند و نمیتوانند به آسانی تغییر شیوه دهند.
کتاب هایی برای آشنایی بیشتر با رهبری در سازمان
رهبری سازمانی علاوهبر داشتن مهارت به دانش نیز نیاز دارد. برای افزایش دانش در این زمینه میتوانید کتابهای زیادی را مطالعه کنید. ما در ادامه برخی از معروفترین کتابها را در این زمینه به شما معرفی میکنیم.
پنج مرحله رهبری
برای این که تبدیل به یک رهبر موفق شوید، باید چه مراحلی را طی کنید؟ این کتاب به این مراحل میپردازد و از توسعه مهارتهای مدیریتی، حفظ احترام، توسعه مهارتهای گوشدادن و… صحبت میکند.
۲۱ قانون انکارناپذیر رهبری
اگر فکر میکنید، رهبری یک ویژگی ذاتی است و شما نمیتوانید مهارت آن را کسب کنید، این کتاب را مطالعه کنید. در این کتاب شما با ۲۱ قانونی آشنا میشوید که هر رهبری باید از آنها آگاه باشد.
چگونه رهبر مثبتی باشیم
چگونه میتوانید تیمی خلاقتر داشته باشید؟ چگونه انگیزه کارمندان خود را افزایش دهید؟ چه چیزی باعث خشنودی بیشتر و عملکرد بهتر کارکنان میشود؟ برای دست یافتن به جواب این سؤالها و مطالعه مطالب مفید دیگر این کتاب را بخوانید.
مدیران درونگرا
بسیاری از افراد گمان میکنند نقش رهبری سازمانی فقط مناسب افراد برونگرا است. اگرچه تصور یک رهبر درونگرا سخت است اما باید بدانید که نهتنها غیرممکن نیست، بلکه افراد درونگرا دارای ویژگیهای مثبت زیادی هستند که به رهبرشدن آنها کمک میکند. اگر درونگرا هستید و میخواهید به یک رهبر موفق تبدیل شوید، کتاب مدیران درونگرا برای شماست.
رهبری
اگر فوتبالی باشید، حتماً با الکس فرگوسن آشنا هستید و میدانید که چه موفقیتهای بزرگی را در دنیای فوتبال رقم زده است. اما راز او چه بوده است؟ این کتاب را بخوانید تا بفهمید از دید فرگوسن یک رهبر باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
رهبری بدون قدرت
برای این که رهبری را بهعهده بگیرید، منتظر نباشید تا به یک مقام و جایگاه خاصی برسید. شما میتوانید حتی زمانی که یک کارمند ساده هستید نیز رهبری را بهعهده بگیرید و ایدههای خود را اجرا کنید. اما چگونه؟ پاسخ شما در کتاب رهبری بدون قدرت است.
سخن آخر
رهبر سازمان مثل موتوری عمل میکند که سوخت مورد نیاز سایر بخشها را تأمین میکند تا سازمان بتواند روبه جلو حرکت کند. یک رهبر انگیزه کارمندان را افزایش میدهد؛ با ایجاد محیط امن امکان بیان ایدههای مختلف را فراهم میکند و در نهایت باعث رشد و پیشرفت سازمان میشود.
یک رهبر سازمان باید مدام مهارتهای خود را ارتقا دهد و مشخص کند که کدام یک از انواع رهبری سازمانی مناسب اوست. آیا شما میخواهید به یک رهبر موفق تبدیل شوید؟ برای رسیدن به این هدف تاکنون چه اقداماتی انجام دادهاید؟ آیا کتابی در این زمینه خواندهاید؟ آیا سعی کردهاید مهارتهایی مثل گوشدادن یا ارتباط مؤثر را در خود پرورش دهید؟ اگر نه، فکر میکنید تا چه زمانی میتوانید کسبوکار خود را بدون داشتن ویژگیهای رهبری سرپا نگه دارید؟
رهبری سازمانی به مجموعهای از مهارتها برای هدایت کارکنان گفته میشود که به یک سازمان کمک میکند تا بتواند بهشکل مؤثرتری به اهدافش برسد.
رهبر خودکامه، رهبر آزاد، رهبر تحولآفرین، رهبر دموکراتیک، رهبر بروکراتیک، رهبر کاریزماتیک، رهبر معاملاتی، رهبر خدمتگذار و رهبر موقعیت از انواع رهبر سازمانی هستند.