در زندگی همه ما روزهایی وجود دارند که تنبلی به سراغمان میآید و تختخوابمان التماس میکند، کمی بیشتر در آن بمانیم. در چنین شرایطی بیدارشدن و انجام هر کاری، غیرممکن به نظر میرسد. اما اگر چنین روزهایی در هفتهها یا حتی ماههای بعد ادامه پیدا کند، چه باید کرد؟
اگر برای یافتن انگیزه، حتی برای انجام یک کار کوچک، تلاش زیادی میکنید، باید بدانید شما تنها نیستید. بسیاری از مردم چنین روزهایی را تجربه میکنند. قرارگرفتن در این حالت لزوماً به این معنی نیست که شما یک انسان تنبل هستید.
در بیشتر موارد، افرادی که توسط خود یا دیگران بهعنوان “تنبل” برچسب زده میشوند، در واقع از شرایط زمینهای رنج میبرند که آنها را از مشارکت فعال در زندگی بازمیدارد. اهمال کاری همیشه یک گناه یا نقص شخصیت نیست و گاهی حتی انتخاب ما هم نیست.
رهاکردن این باور منفی مبنی بر اینکه فردی تنبل هستید، اولین قدم برای دستکشیدن از بیکاری و بیتحرکی است. در این مقاله از مجله بوکاپو، ما مفهوم تنبلی را عمیقاً بررسی میکنیم و در مورد دلایل، راههای درمان و مبارزه با آن صحبت خواهیم کرد و در پایان کتابهای مفید و مؤثری برای خلاص شدن از شر غول تنبلی معرفی خواهیم کرد.
تنبلی چیست؟ چرا گاهی تنبل می شویم؟
ما تنبلی یا کاهلی را حالتی تعریف میکنیم که برای هیچ کاری انرژی و انگیزه لازم را نداریم و درعینحال نسبت به چیزهایی که ما را احاطه کردهاند، بیتفاوت هستیم.
در واقع کاهلی به یک حالت روانی گفته میشود که در آن فرد فاقد انرژی یا اراده است و تمایل لازم برای انجام یک کار معین را ندارد. این موقعیت میتواند دلایل مختلفی داشته باشد که در ادامه توضیح خواهم داد. اما اول بهتر است با انجام یک تست وخامت اوضاع را بررسی کنیم.
با تست تنبلی، خودت را به چالش بکش!
قبل از اینکه در مورد دلایل اهمالکاری و راههای درمان آن صحبت کنیم، بیاید ببینیم شما چقدر تنبل هستید و آیا اصلاً به درمان نیاز دارید؟ تست زیر، سطح بهرهوری شما را اندازهگیری میکند و میگوید چقدر تنبل هستید. برای انجام آن روی لینک زیر کلیک کنید:
مهم ترین دلایل تنبلی چیست؟
برای اینکه یاد بگیرید، چگونه تنبلی را کنار بگذارید، در ابتدا باید بدانید با چه چیزی روبرو هستید. به نظر میرسد دلایل زیادی برای کاهلی وجود دارد. به گفته لورا دی میلر، رواندرمانگر و روانکاو:
خوب است بدانید که مانند اهمالکاری، کاهلی هم یک علامت است نه یک علت؛ بنابراین قبل از بررسی راههای درمان آن، درک دلایل مختلف کاهلی میتواند مفید باشد:
- سردرگمی: «من نمیدانم چه کار کنم.»
- ترس عصبی: «من نمیتوانم.»
- طرز فکر ثابت: «میترسم شکست بخورم یا احمق به نظر برسم.»
- بیحالی: «خیلی خستهام. من انرژی ندارم.»
- بیتفاوتی: «من به هیچچیز اهمیت نمیدهم.»
- پشیمانی: «من برای شروع خیلی پیر هستم. خیلی دیر است.»
- هویت فردی: «من یک فرد تنبل هستم.»
- شرم: «من نباید اینقدر تنبل باشم.»
آیا این جملات برای شما آشنا هستند؟ شنیدن این صداها یا الگوهای فکری و پذیرش آنها بدون قضاوت یا انتقاد بسیار مهم است.
پشت هر صدایی که با خود تکرار میکنید، یک احساسْ حضور دارد و این احساسات فقط در حال انتقال اطلاعاتی به ما هستند، نه چیزی بیشتر. بیایید به هر الگوی فکری نگاه دقیقتری بیندازیم.
دلیل شماره یک تنبلی | سردرگمی: «من نمیدانم چه کار کنم.»
ممکن است این صدا در حال گفتن حقیقت باشد و واقعاً در این لحظه، بخشی از شما که این ندا را سر میدهد، نمیداند چه کاری انجام دهد. وقتی این صدا را میشنوید، سعی کنید آرام باشید و از سردرگمی به عنوان یک زنگ هشدار برای بازیابی ادامه مسیر استقبال کنید.
مطمئن باشید، این شرایط خواهد گذشت و همه چیز دوباره متوازن خواهد شد. گاهی احساس سردرگمی بهخاطر نداشتن هدف در زندگی اتفاق میافتد. اینکه نمیدانید از زندگی دقیقا چه چیزی میخواهید و چگونه باید آن را بهدست آورید، نشان میدهد که باید یک بار دیگر روش های تعیین هدف در زندگی را مرور کنید.
اما اگر اهداف مشخصی دارید ولی به دلایل مختلف برای رسیدن به آنها اقدامات به موقع و لازم را انجام نمیدهید، ممکن است دلایل بعدی در مورد شما صادق باشد.
دلیل شماره دو تنبلی | ترسِ عصبی: “من نمیتوانم.”
ترسِ واقعی، واکنشِ فرار یا مبارزه را در ما برمیانگیزد؛ اما تنبلی اغلب ناشی از ترسِ عصبی است. بهجای اینکه برای چیزی که میخواهیم بجنگیم، ترس عصبی ما را منجمد میکند و بیحرکت میشویم.
«من نمیتوانم» جملهای جهانی برای اعلام اعتمادبهنفس ضعیف است. بنابراین اولین و مهمترین اقدامی که باید پس از شنیدن این جمله از زبان خودتان انجام دهید، تقویت اعتماد به نفس است.
افزایش اعتماد به نفس به شما کمک میکند کاری که لازم است انجام دهید را تنها به این علت که تصور میکنید از عهده آن بر نمیآیید، کنار نگذارید.
دلیل شماره سه تنبلی | طرز فکر ثابت: «میترسم شکست بخورم یا احمق به نظر برسم.»
اگر این صدا را در ذهن خود میشنوید، شما طرز فکر ثابتی دارید. در طرز فکر ثابت، افراد معتقدند استعدادها، تواناییها و هوش آنها در بدو تولد مشخص میشود.
آنها از امتحان کردن چیزهای جدید میترسند؛ زیرا میخواهند باهوش و بااستعداد به نظر برسند؛ حتی اگر تجربهای نداشته باشند. اما این طرز فکر اشتباه اصلا اجازه اینکه شما کاری را شروع کنید تا در آن به مهارت برسید را صادر نمیکند.
در مقابل طرز فکر ثابت، افرادی که دارای طرز فکر مبتنی بر رشد هستند، استعدادها، تواناییها و هوش خود را میشناسند و از طریق تمرین آنها را پرورش میدهند.
در کتاب طرز فکر آدام گرنت این دو طرز فکر، نشانهها و نتایج آنها را به خوبی توضیح میدهد و کمکتان میکند تا طرز فکر خودتان را محک بزنید. پس از این بررسی، مشخص میشود که شما واقعا در عمل تنبل هستید یا این طرز فکر و دیدگاهتان به مسائل است که نمیگذارد از فرصتهایتان به خوبی استفاده کنید.
دلیل شماره چهار تنبلی | بیحالی: «خیلی خستهام. من انرژی ندارم.»
ما انرژی زیادی را صرف سرکوب بخش تنبل خود میکنیم؛ اما هر چه بیشتر از آن فرار کنیم، در ضمیر ناخودآگاه ما قویتر میشود.
زمانی که احساس بیحالی میکنید، بهجای اینکه با کافئین ذهن خود را تحریک کنید، خستگی خود را بپذیرید. این خستگی میتواند دو علت اصلی داشه باشد؛ خستگی جسمی و خستگی ذهنی.
میتوانید روشهای افزایش انرژی مانند ژان ژوانگ یا تمرینات یوگا را انجام دهید. اما پیشنهاد بهتر این است که راهکارهای موثر برای رفع بی حالی را در مقاله چرا با وجود اینکه از سلامت کامل جسمی برخورداریم، همچنان رمق نداریم؟ مطالعه کنید و ریشه پایین بودن سطح انرژی را در خودتان بیابید.
دلیل شماره پنج تنبلی | بیتفاوتی: «من به هیچچیز اهمیت نمیدهم.»
بیتفاوتی صدای افسردگی است. همه ما افسرده میشویم و مانند کاهلی، وقتی با افسردگی مبارزه میکنیم، قویتر میشود. دلایل زیادی برای افسردگی وجود دارد.
گاهی اوقات ما کارهای زیادی خارج از علایق خود انجام میدهیم و بیعلاقگی را با کاهلی اشتباه میگیریم. اگر این صدا را میشنوید، برای کار خود یک دیدگاه الهامبخش بسازید و ارزشهای شخصی خود را دوباره کشف کنید.
بهترین مرهم در این مرحله خودشناسی و جستجو در دنیای درون است. اگر این احساس پوچی و بیاهمیتی مدت طولانی همراه شماست، شاید بهتر باشد از یک مشاور متخصص نیز کمک بگیرید.
دلیل شماره شش تنبلی | پشیمانی: «من برای شروع خیلی پیر هستم. خیلی دیر است.»
پشیمانی بخشی از بلوغ و بزرگسالی است. پشیمانی یعنی من آنقدر بالغ شدهام که از قدرت اختیار و انتخابم استفاده کنم تا دست به تجربههایی نو بزنم که ممکن است در آنها موفق نشوم اما بیاموزم.
اما وقتی به خودمان اجازه ندهیم برای گذشته غمگین باشیم، پشیمانی ما را از انجام هر کاری بازمیدارد. باید بدانید، این صدا فقط یک باور درونی است نه حقیقت کامل. در واقع بهانهای ناخودآگاه است برای جلوگیری از اقدام دوباره.
با این صدا، همصدا نشوید. تنها آن را بشنوید و در جواب بگویید که گذشته را با همه تجربههای خوب و بدش می پذیرید و اجازه نمیدهید سد راه آیندهتان شود. بزرگترین درس پشیمانی این است که از پشیمانی دوباره جلوگیری کنیم.
این یعنی مهارت زندگی در لحظه اکنون را بیاموزیم و از آن بهترین استفاده ممکن را ببریم. مهارت ارزشمندی که کتاب عادت به اکنون راهکارهای مفید و کاربردی برای تقویت آن دارد که پیشنهاد میکنیم در وبسایت بوکاپو مطالعه کنید.
دلیل شماره هفت تنبلی | هویت فردی: «من یک فرد تنبل هستم.»
شنیدن این صدا، نشانه مطمئنی است که بخش سرکوبگر و نکوهشگر درونتان کنترل را به دست گرفته است. در این مواقع معمولا اگر مقاومت کنید، ضمیر ناخودآگاهتان تمام اسناد تنبلیهای گذشتهتان را هم رو میکند تا به شما ثابت کند که اهمالکار هستید.
اما به یاد داشته باشید که هرگز به خاطر یک عمل اشتباه، تمام شخصیت و هویتتان را زیر سوال نبرید. برای اینکه بتوانید به شیوهای مفید و مسالمتآمیز این ندای درونی را تحت کنترل خودتان در بیاورید، روشهای تسلط بر ضمیر ناخودآگاه را مرور کنید.
دلیل شماره هشت تنبلی | شرم: «من نباید اینقدر تنبل باشم.»
شرم، بخش دیگری در وجود ما است که با تنبلی متحد میشود و یک چرخه معیوب تولید میکند. افکار و احساسات شرمآور تضمین میکند که بخش تنبل در کنترل باقی میماند.
اما شفقت و مهربانی با خود، ما را قادر میسازد تا مسئولیتپذیر باشیم و رفتارهای متفاوتی داشته باشیم. گاهی اوقات غلبه بر کاهلی بهآسانی پذیرش این بخش از وجود شماست.
اگر با احساس شرم از کسی که هستید و آنچه که دارید دستبهگریبان هستید، برنی براون در کتاب جرئت بسیار در بوکاپو منتظر شما است تا با ارائه راهکارهایی مفید، کمکتان کند اشتباهات خود را بپذیرید و دیگر شرمنده هیچچیز نباشید.
بهترین راه درمان تنبلی
ساما ودا کبیر، در یک متن باستانی سانسکریت ودایی میگوید:
حالا که علائم کاهلی را شناسایی کردید، وقت آن است که روی طرز فکر خود کار کنید. یک راه عالی برای شروع این است که از خود بپرسید: «اگر تغییری ایجاد نکنم یک سال، ۲ سال، ۵ سال و ۱۰ سال دیگر زندگی من چگونه خواهد بود؟»
پیشنهاد مطالعه: چگونه فرصتهای زندگی را به بهترین صورت شکار کنیددرمان اول تنبلی | باانگیزه درونی خود ارتباط برقرار کنید
اکنون که تشخیص دادهاید نمیخواهید با حضور تنبلی چه اتفاقی در آینده زندگیتان بیفتد، وقت آن است که تعیین کنید چه نوع زندگیای میخواهید؟ میخواهید چه احساسی داشته باشید؟
چه نوع روابطی دوست دارید؟ اهداف شما چیست؟ چه بخواهید رئیس خود باشید یا به دور دنیا سفر کنید، بهتر است در آغاز کمی خلاق باشید و یک تابلوی چشمانداز یا vision board تهیه کنید.
اپرا وینفری، مجری و غول رسانهای میگوید: «عالیترین چشمانداز ممکن را برای زندگی خود بسازید، زیرا شما همان چیزی میشوید که به آن باور دارید.»
درمان دوم تنبلی | مسئولیتپذیر باشید و خود را قدرتمند کنید
در این مرحله، شما باید درک روشنی از اینکه کجا هستید و کجا میخواهید باشید، داشته باشید. برای درمان تنبلی باید کنترل زندگی خود را دوباره به دست بگیرید و به یاد داشته باشید که چقدر میتوانید قدرتمند باشید.
چطور میتوانید این کار را انجام دهید؟ ساده است: مسئولیت آینده خود را بپذیرید. مهم نیست کجا هستید، زندگیتان چگونه است، یا در گذشته چه کارهایی را اشتباه انجام دادهاید. این زندگی شماست، بنابراین شما مسئول بهبود آن هستید.
همانطور که استفان آر. کاوی، کارآفرین و نویسنده گفت: «من محصول شرایطم نیستم، من محصول تصمیماتم هستم.»
اگر فکر میکنید انسان مسئولیتپذیری نیستید، چرایی آن را در عزتنفس خود جستجو کنید. عزت نفس یکی از احساسات عمیق انسانی است که ارتباط تنگاتنگی با مسئولیتپذیری دارد.
هرچه در این مبحث عمیقتر شوید و کارهایی را که برای تقویت عزت نفس لازم است انجام دهید، خواهید دید که با کمال میل مسئولیت رویدادهای بیشتری را درباره خود و زندگی شخصیتان میپذیرید. در این راه مطالعه کتاب شش ستون عزت نفس کمک بزرگی به شما میکند.
درمان سوم تنبلی | فقط با یک قدم کوچک شروع کنید
نویسنده معروف خودیاری دیل کارنگی میگوید: «تنبلی شک و ترس ایجاد میکند؛ اما اقدام باعث ایجاد اعتمادبهنفس و شجاعت میشود. اگر میخواهید بر ترس غلبه کنید، در خانه ننشینید و به آن فکر نکنید. بیرون بروید و مشغول شوید.»
سختترین کار اغلب این است که شروع کنید؛ بنابراین تا جایی که میتوانید کار را آسان کنید تا مقاومت درونی خود را کاهش دهید و فعالانه شروع به اقدام کنید. فقط با برداشتن یک قدم کوچک به جلو شروع کنید:
- فقط ۱۵ دقیقه برای پیادهروی به بیرون بروید
- به مدت ۵ دقیقه ظرفها را بشویید
- برای نوشتن مقاله خود ۱۰ دقیقه وقت بگذارید
چگونه برای انجام این کارهای کوچک سریع دست به کار شویم و وقت را تلف نکنیم؟ بهترین پاسخ متعلق به کتاب قانون ۵ ثانیه است. پیشنهاد میکنیم نکات مهم آن را همین حالا مرور کنید. قبل از اینکه ذهن هوشیارتان شما را منصرف کند!
درمان چهارم تنبلی | تمرینات خود را پیگیری کنید
در نهایت، یادگیری اینکه چگونه کمتر تنبل باشید نیاز به تمرین دارد و هر تلاش کوچکی مهم است؛ همه چیز را یادداشت کنید و تمرینات خود را پیگیری کنید.
ونسان ونگوگ، نقاش معروف امپرسیونیست، میگوید: «کارهای بزرگ باانگیزه انجام نمیشوند، بلکه با مجموعهای از چیزهای کوچک گرد هم میآیند».
بگذارید خیالتان را راحت کنم، مبارزه و سرکوب تنبلی کارساز نیست. بیشتر تلاشهای ما در توسعه شخصی، انضباط شخصی و کشف راههای مقابله با کاهلی، تلاشهایی است که باعث میشود، بخش تنبل خود را در قفس زندانی کنیم.
در کتاب شفای زندگی لوئیز هی از شما میخواهد، خودتان را دوست داشته باشید و زندگی خود را در افکار منفی غرق نکنید؛ چون در غیر این صورت به بیماریهای سختی دچار خواهید شد و از یک زندگی شاد و سالم محروم خواهید شد.
چگونه کمتر تنبل باشیم: بهترین راه فرار از تنبلی
خب حالا که برای درمان تنبلی نباید با آن مبارزه کرد، راهحل چیست؟ پاسخ ساده است. اگر میخواهید یاد بگیرید که چگونه تنبل بودن را کنار بگذارید، باید مهربانی با خود را تمرین کنید.
به این فکر کنید، چگونه با خودتان صحبت میکنید. اگر دوستی داشتید که با شما مثل خودتان صحبت میکرد، آیا بازهم با آن شخص دوست بودید؟ در پایان روز، صرفنظر از اینکه چقدر به کارهایتان رسیدهاید یا تنبلی کردهاید، شما باید بزرگترین تشویقکننده و مدافع خود باشید.
پیشنهاد مطالعه: تقویت اراده – چگونه اراده خود را تقویت کنیم؟اگر سهل انگاری کردید، زمان خود را تلف کردید، یا نتوانستید از تعلل دست بردارید، خودتان را مورد ضرب و شتم قرار ندهید.
خودگویی منفی فقط احساساتی را تغذیه میکند که باعث تنبلی بیشتر شما میشود. برای رهایی از این افکار منفی، خواندن کتاب الهام بخش مرا بیرون بیاور میتواند کمککننده باشد. مورگان اسکات؛ روانپزشک و نویسنده میگوید:
لطفاً ارزش قائلشدن برای خود را از همین الان تمرین کنید.
معرفی کتاب در مورد تنبلی
در تمام این مقاله سعی داشتیم بگوییم، اگر با تنبلی یا به تعویقانداختن کار دستوپنجه نرم میکنید، شما آدم بدی نیستید و این صفات و عادات نباید شما را تعریف کنند.
برای یادگیری اینکه چگونه از به تعویقانداختن کارها دست بردارید، کتابهای زیادی نوشته شدهاند تا به یاری شما بیایند که هرکدام از جنبه متفاوتی به شناسایی دلایل و رفع آنها در مورد تنبلی میپردازند.
کتاب غول درونتان را بیدار کنید:
در این کتاب یاد میگیرید با جایگزینکردن احساسات منفی با احساسات خوب، قدرت عظیم درونتان را بیدار کنید.
در پشت پرده هر عادتی، انگیزههای پنهانی وجود دارند که آن رفتار را تبدیل به عادت کردهاند. در این کتاب با چرایی انجام برخی کارهایتان آشنا میشوید.
در این کتاب خواهید آموخت، با تمرین و ممارست بر عادتهای بد خود غلبه کنید و زندگی رؤیایی خود را خلق کنید.
کتاب راهنمای درمان اهمال کاری:
اگر تنها یک کتاب بخواهد شما را از چنگال تنبلی نجات دهد، کتاب راهنمای درمان اهمال کاری میتواند بهترین گزینه باشد.
کتاب برنامه ریزی به روش بولت ژورنال:
بولت ژورنال روشی موثر و کاربردی است که اخیرا بسیار مورد توجه قرار گرفته زیرا راهکارهای آن کنترل زمان و زندگی عده زیادی را به آنها بازگردانده است.
خط پایان:
اکثر مردم «تنبل» بودن را انتخاب نمیکنند. اغلب، موانع نامرئی در مسیر زندگی آنها وجود دارد که با تنبلی اشتباه گرفته میشود. کلماتی که به خود میگویید تغییر دهید و از معرفی خود بهعنوان یک فرد «تنبل» دست بردارید.
در عوض، عادات خوب ایجاد کنید، دستاوردهای کوچک را جشن بگیرید و سبک زندگی سالمتری داشته باشید. اگر تمام این کارها را انجام دادید و شکست خورد، به دنبال کمک از یک درمانگر حرفهای باشید تا مطمئن شوید که «تنبلی» شما در واقع اضطراب یا افسردگی پنهان نیست.
اما اگر راهکارها چارهساز بودند، به عنوان تیر خلاص به غول اهمال کاری، مهارت مدیریت زمان را در خودتان تقویت کنید و از این گوهر گرانبها بیشترین بهره ممکن را ببرید.
شما چه فکر میکنید؟ آیا خود را فردی تنبل میدانید؟ و بهسختی میتوانید عادتهای مفیدی ایجاد کنید؟ ما دوست داریم از شما و راهکارهایتان برای غلبه بر تنبلی بیشتر بشنویم.
اولین قدم تغییر ذهنیتهای منفی نسبت به خودتان است. باید بدانید استفاده از تنبلی برای جلوگیری از رویارویی با ترسهایتان مفید نیست. در واقع، این فقط مشکلات شما را در زندگی افزایش میدهد.
یک ترفند مؤثر برای درمان تنبلی این است که ابتدا از چیزهای ساده شروع کنید. انجام این کار به شما کمک میکند تا مقاومت درونی خود را بشکنید.
سعی کنید بهآرامی از قلمرو تنبلی خارج شوید. اگر عمیقاً در این قلمرو هستید، ممکن است کمی طول بکشد تا حرکت کنید. درست مانند دو استقامت، باید قدمبهقدم آن را طی کنید.
هر بار که توانستید بر تنبلی غلبه کنید و کاری را با موفقیت انجام دادید، به خودتان پاداش دهید. این کار به شما کمک میکند تا احساسات مثبتی را در مورد تلاش برای انجام کارها به وجود آورید.
غلبه بر تنبلی در ذهن شما شروع میشود و به پایان میرسد. روزی که تصمیم گرفتید تنبلی را در ذهن خود حل کنید، نیمی از بازی را بردهاید.
مطالعه خود را در مکانی آرام و راحت شروع کنید. اگر بین مطالعه احساس تنبلی کردید، اتاق خود را عوض کنید. این یکی از مؤثرترین گامها برای غلبه بر تنبلی دانشآموزان است.