ثبت نام و دریافت هدیه
او بدون هیچ دلیلی درباره همه‌چیز نگران است! دائماً مسئله‌ای را پیدا می‌کند که مجبور شود بیش از اندازه روی آن تمرکز کند و به سببش بترسد، آشفته شود یا به خودکشی فکر کند. کار، اجاره خانه، مریضی، تغییرات ظاهری، روابط خانوادگی و هر چیزی میتواند بهانه‌ای شود برای اینکه خودش را ناراحت کند. او دچار اختلال اضطراب فراگیر (Generalized anxiety disorder) است.
این حالت‌ها برای شما هم آشنا بود؟ آیا شما هم دائماً نگرانید؟ این آشفتگی‌ها همیشه مثل یک درد مزمن همراهتان هستند و رهایتان نمی‌کنند؟ حتماً شرایط دردناک و آزاردهنده‌ای است! اما شاید ما بتوانیم در آشنایی با این نوع از اضطراب و راه‌های رهایی از آن کمکتان کنیم. با ما در ادامه این مقاله بوکاپو همراه باشید.
اختلال اضطراب فراگیر چیست؟
اختلال اضطراب یعنی همیشه منتظر فاجعه و یک اتفاق وحشتناک بودن. اگر شما به این اختلال دچار باشید، هر اتفاقی که کمی چاشنی استرس و ناراحتی به همراه داشته باشد میتواند برای مدتی طولانی ذهنتان را درگیر کند و آزارتان بدهد. آدم‌هایی که اختلال اضطراب عمومی دارند، همه‌چیز را فاجعه‌بار می‌بینند.
این اختلال میتواند کاری کند که ناراحتی‌های روحی و روانی دیگری را نیز تجربه کنید؛ مثل افسردگی، وسواس فکری، نشخوار ذهنی و… .
دلیل اینکه نام اختلال را بر روی آن گذاشته‌ایم هم دقیقاً این است که باعث میشود تمام بخش‌های زندگیتان تحت تأثیر قرار بگیرد و مختل شود. اما هیچ‌چیز بدون راه‌حل نیست. پس برای اینکه بتوانید راه‌های درمانی این نوع از اختلال را پیدا کنید، بیایید بیشتر درباره علائم آن بدانیم.
پیشنهاد مطالعه: چگونه سلامت روان داشته باشیم؟
علائم اضطراب فراگیر چیست؟
همان‌طور که قبل‌تر گفتیم، افرادی که دچار اختلال اضطراب فراگیر هستند، بیش از هر چیزی افسردگی و وسواس فکری را تجربه می‌کنند. اما این اختلال، علامت‌های دیگری هم ممکن است داشته باشد؛ مثل:
- تپش شدید قلب
- بی‌حس شدن دست‌ها یا پاها
- سرگیجه
- تعریق دست‌ها یا بهطور کل، تعریق شدید بدن
- سردرد
- مشکلات گوارشی
- خستگی شدید
- اختلال در تمرکز
- اختلال در حافظه
- کم‌خوابی یا بی‌خوابی
- افکار خودکشی
- استفاده بیش‌از‌حد از مواد مخدر و مشروبات الکلی
اکنون ممکن است بپرسید که چگونه می‌توانید یک ذهن رها از اضطراب را به خودتان هدیه بدهید؟ اختلال اضطراب عمومی هم مانند بسیاری مشکلات روحی و روانی دیگر، درمان‌پذیر است و میتواند کاملاً حذف یا کمرنگ شود. اما قبل از بررسی راه‌های درمانی آن، بیایید ببینیم که اصلاً ریشه این اختلال در کجاست؟
ریشه و علت‌های دچار شدن به اضطراب فراگیر
مانند بسیاری از اختلالات دیگر، چند عامل می‌توانند در بروز اختلال اضطراب فراگیر نقش داشته باشند؛ عواملی مانند ژنتیک، ساختار مغزی متفاوت و عوامل محیطی.
ساختار مغز
ساختار مغز هم میتواند بر مبتلا شدن به این اختلال تأثیر بگذارد. فقط کافی است که فعالیت برخی بخش‌های مغز مثل آمیگدال، دچار مشکل شود تا توانایی تشخیص وضعیت استرس‌زا یا ترس‌‌آور را از دست بدهیم. اما بگذارید ببینیم آمیگدال چیست؟
آمیگدال، هسته‌ای بادامی‌شکل در مغز است که در یادگیری، حافظه و درک احساسات بسیار نقش دارد. این نقطه کوچک در مغز میتواند کاری کند که احساساتی مثل پرخاشگری، ترس، خشم و حتی رضایت، یا به خوبی پاسخ داده شوند یا دچار اختلال در پاسخ شوند.
همین بخش کوچک میتواند به‌راحتی کاری کند که ما دچار اضطراب فراگیر، افسردگی، اختلال وسواسی-اجباری و… شویم. تنها کافیست که دچار بیش‌فعالی بشود.
عوامل ژنتیکی
تأثیر عوامل ژنتیکی بر اختلال اضطراب فراگیر، هنوز بهطور قطع ثابت نشده است، اما فرضیه‌هایی وجود دارند که می‌گویند ممکن است این اختلال از طریق ژن پدر و مادر به ما منتقل شود. نویسنده کتاب ژن معتقد است ژن انسان در انتقال بیماریهای موروثی تاثیر زیادی دارد. این بیماری هم احتمالا میتواند از طریق ژن به فرزندان منتقل شود.
عوامل محیطی
اما ریشه دیگری که ممکن است حتی از سایر ریشه‌ها مهم‌تر باشد، محیط است. محیط میتواند با روح و روان ما به‌خوبی بازی کند. باز هم قبل از هر چیزی پای خانواده وسط می‌آید و پس از آن جامعه بیشترین تاثیر را دارد.
-
خانواده
خانواده ممکن است خواسته یا ناخواسته، در کودکی ما اتفاقات ناخوشایندی را برایمان رقم زده باشند که ما را به مرور تبدیل به فردی بیش‌از‌حد نگران کند.
ممکن است پدر یا مادرمان در طول زندگی ما و در برابر ما، رفتارهای اضطراب‌آلود زیادی از خودشان نشان داده باشند و همین امر سبب شده باشد که ما فکر کنیم بهترین کار این است که همیشه نگران باشیم. در این رابطه کتاب والدین سمی میتواند کمک بزرگی به شما در رهایی از رفتارهای آزاردهنده والدین بکند.
-
جامعه
ممکن است فرهنگ و خرده‌فرهنگ‌های خاصی در جامعه این حالت را در ما به وجود بیاورند. مثلاً حتما برای شما هم پیش آمده که بارها اصطلاح «آرامش قبل از طوفان» را شنیده باشید. حتی شاید بارها با این جمله مواجه شده باشید: «هروقت خیالم راحته، یه اتفاق بدی می‌افته!» یا «هیچ‌وقت از همه‌چیز مطمئن نباش!» و… .
جملات و باورهایی از این دست، گاهی می‌توانند به راحتی زندگی و تصمیم‌گیری ما را دستخوش تغییراتی نه‌چندان خوب کنند. این باورها با ما کاری می‌کنند که با خودمان بگوییم: «پس من باید همیشه نگران چیزی باشم تا اتفاق بدی نیفتد!»
گاهی هم یک حادثه یا واقعه ناراحت‌کننده، مثل مرگ یا بیماری یک عزیز، جدایی، سانحه و حتی وقایع اجتماعی و سیاسی سبب می‌شوند که ما برای مدتی دچار اختلال اضطراب فراگیر شویم و برای مدتی کوتاه یا حتی طولانی با ناراحتی، نگرانی و ترس، دست‌و‌پنجه نرم کنیم.
اما قبل از رفتن به بخش بعدی مقاله که درباره راه‌های درمان این مشکل است، بد نیست نگاهی به خلاصه کتاب شاید نیاز داری با یک نفر حرف بزنی بیندازید. این کتاب، یک خودآموز مفید برای آشنایی افراد با مشکلات رفتاری‌شان در زندگی است. با خواندن این کتاب، توانایی مواجهه با مشکلات حقیقی خود را پیدا می‌کنید و یاد می‌گیرید که در موقعیت‌های دشوار زندگی چطور رفتار کنید.
درمان اضطراب فراگیر
اما بعد از بررسی علائم و دلایل اختلال اضطراب عمومی، بهترین کاری که می‌توانیم انجام بدهیم این است که برویم سراغ راه‌حل و درمان. در ادامه به معرفی چند روش رایج برای درمان این اختلال می‌پردازیم:
روش‌های درمان اضطراب فراگیر به شکل غیر دارویی
توجه داشته باشید که این روش‌ها زمانی کاربرد دارند که حالات و افکار شما توسط یک متخصص مورد بررسی قرار گرفته باشد و او بهطور قطعی بگوید که مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر هستید.
بعد از این مرحله، ممکن است که او به شما پیشنهاد کند که جلسات رواندرمانی داشته باشید. درمان شناختی-رفتاری یکی از بهترین روش‌ها برای رفع اختلال اضطراب عمومی است. در این روش، از طریق شناخت افکار اشتباه، دیدگاه‌های غلط و نادرست شما نسبت به زندگی، خودتان و اطرافیانتان، تمرین‌ها و راه‌هایی پیشنهاد میشود که از طریق آنها بتوانید مشکلتان را حل کنید.
گروه‌درمانی و روان‌کاوی هم از روش‌های دیگری هستند که می‌توانند در درمان این اختلال به شما کمک کنند و روزهای روشن‌تری را بر سر راهتان قرار بدهند.
کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید هم میتواند در شناخت برخی تله‌های روانی که ممکن است گاهی موجبات اختلال اضطراب فراگیر را به وجود بیاورند، شما را راهنمایی کند. این کتاب با زبانی ساده و روان به معرفی تله‌ها یا طرحواره‌های روانی ما می‌پردازد، ریشه‌ها، دلایل و علائمشان را مورد بررسی قرار می‌دهد و راه‌حل‌های مفیدی برای مواجه شدن با آنها ارائه می‌کند.
درمان دارویی اختلال اضطراب فراگیر
حالا نوبت بررسی درمانی دارویی این اختلال است. درمان‌های دارویی معمولاً در کنار رواندرمانی، تأثیر بیشتری دارند. داروها می‌توانند به ما در کوتاه‌مدت کمک کنند، اما در درازمدت و بعد از قطع کردن آنها ممکن است که دوباره همه‌چیز به سر جای قبلی خود برگردد. بنابراین، بهتر است که قبل از شروع این روش، با یک متخصص یا رواندرمانگر ماهر مشورت کنید و از مسیری که می‌خواهید برای کمک به خود پیش بگیرید مطمئن شوید.
اما داروهایی که معمولاً به رفع اختلال اضطراب عمومی کمک می‌کنند، داروهای ضدافسردگی هستند. این داروها با تأثیراتی که بر روی مغز و جذب سروتونین می‌گذارند تغییراتی در آن ایجاد می‌کنند که به اصطلاح، همه‌چیز در سر شما برگردد به جای اصلی خودش. اگر در کنار مصرف این داروها، رواندرمانی هم در پیش بگیرید که قطعاً نتایج قابل توجهی را شاهد خواهید بود.
برخی داروهایی که در درمان اختلال اضطراب عمومی مؤثرند عبارتند از:
- سرترالین
- فلوکستین
- بوسپیرون
- سیتالوپرام
- آلپرازولام
- کلونازپام
- لورازپام
- و…
حالا که تا اینجای مقاله آمده‌اید، خوب است که یک کتاب مفید دیگر هم به شما معرفی کنیم. کتابی که شما را با دروغ‌هایی آشنا می‌کند که گاهی به شکل ناخودآگاه به خودتان می‌گویید و به سبب آنها، خودتان را در معرض مشکلات و ناراحتی‌های روحی و روانی عدیده‌ای قرار می‌دهید: کتاب دروغ هایی که به خود می گوییم.
این کتاب را روانشناس برجسته جان فردریکسون نوشته است. او در این کتاب با آوردن مثال‌هایی از جلسات مشاوره‌اش به ما ثابت می‌کند که چطور با گفتن برخی دروغ‌ها که گاهی حتی شاید مثبت به نظر برسند، خودمان را در منجلاب می‌اندازیم. خلاصه این کتاب را می‌توانید در بوکاپو به شکل صوتی و متنی مطالعه کنید.
پیشنهاد مطالعه: چگونه پس از تجربه احساس شکست دوباره به زندگی برگردیم؟
سخن آخر
حالا دیگر باید با اختلال اضطراب فراگیر و دلایل، علائم و ریشه‌های آن آشنا شده باشید. دانستید که افراد مبتلا به این نوع از اختلال، دائماً نگران وقایع هر روز خود هستند. آنها به شکلی مزمن از این مشکل رنج می‌برند و به سبب آن، ممکن است درگیر برخی بیماریهای جسمی شوند.
اختلال اضطراب عمومی میتواند ریشه‌های ژنتیکی، مغزی و محیطی داشته باشد. البته که این اختلال یک مشکل بدقلق و سخت است، اما مثل بسیاری از مشکلات دیگر، راه‌حل دارد. برای درمان اختلال اضطراب عمومی می‌توانید از یک رواندرمانگر متخصص و یک روان‌پزشک ماهر به شکل همزمان کمک بگیرید و قدم به قدم، خودتان را دوباره به روزهای پر از آرامش و زیبایی نزدیک کنید.
اختلال اضطراب فراگیر به حالتی گفته میشود که در آن، فرد به شکلی مداوم، آزاردهنده و مزمن نگران اتفاقات زندگیاش است. این نگرانیها معمولاً هیچ دلیل منطقیای ندارند و او ممکن است خودش هم نداند که چرا نگران است.
اختلال اضطراب فراگیر میتواند با مشکلاتی مثل افسردگی، وسواس فکری و حتی بیماریهای جسمی، از جمله آریتمی قلبی، مشکلات گوارشی، سردردهای مزمن، اختلال تمرکز و حافظه، خودش را نشان دهد.
برای درمان اضطراب فراگیر نیاز است که بهطور همزمان از رواندرمانی و دارودرمانی کمک بگیرید. درمان این مشکل ممکن است کمی زمانبر باشد. بنابراین، امیدتان را حفظ کنید و به خودتان اجازه بدهید که گام به گام و آهسته آهسته به دوران اوج خود برگردید.
