فهرست مطالب
احتمالاً شما هم این سؤال برایتان پیش آمده که انسان از چند درصد مغز خود استفاده می کند؟ نظرات، یافته‌های علمی و حتی افسانه‌های زیادی در ارتباط با توانایی، قدرت و ظرفیت مغز وجود دارد.
شما با خواندن این مقاله از مجله بوکاپو، جواب این دست سؤالات را می‌یابید، از انیشتین حال‌واحوالی می‌پرسید. می‌خوانید که در بالای سرتان چند گیگابایت حافظه دارید. به قدرت مغز پی می‌برید و در انتها با روش‌های تقویت مغز و رسیدن به بهره‌وری حداکثر آشنا می‌شوید.
انسان از چند درصد مغز خود استفاده می کند؟
بگذارید قبل از اینکه به این سؤال که انسان از چند درصد مغز خود استفاده می کند، جواب دهیم، فیلم لوسی (Lucy) با بازی اسکارلت جوهانسون و مورگان فریمن را به شما معرفی کنیم. اگر قصد تماشای این فیلم را دارید و برای آنکه اسپویل نشود، می‌توانید پاراگراف بعدی را نخوانید!
در این فیلم طی اتفاقی که در آن می‌افتد، شخصیت اول فیلم به دلیل ارتباطات جدیدی که بین نورون‌های مغزش شکل می‌گیرد، به صددرصد ظرفیت مغز خود می‌رسد و این رشد انفجاری، توانایی‌های ویژه‌ای مانند سفر در زمان، ذهن‌خوانی، تغییر و تولید اعضای جدید بدن، شناور شدن در مکان، یادگیری زبان در یک‌لحظه و… را برای او به ارمغان می‌آورد.
اما فیلم لوسی بر پایۀ یک افسانه ساخته شده است. این افسانه میگوید، انسان تنها از ۱۰ درصد ظرفیت مغز خود استفاده میکند. مشخص نیست این افسانه از چه کسی و از کجا شروع شد، اما انگشت اتهام به سمت دو نفر است که در ادامه بیشتر دربارۀ آن صحبت می‌کنیم.
به هر صورت، این افسانه در بین مردم همه‌گیر شد و مردم هم به‌دلیل ریشه‌های فرهنگی یا واکنش‌های احساسی، مسحور این هیجان شدند. لیزا فلدمن برت در کتاب هیجانات چگونه ساخته می‌شوند، به بررسی همین مفاهیم و شیوه شگفت‌انگیز شکل‌گیری عواطف و هیجانات در مغز می‌پردازد و شما را در کنترل بیشتر بر احساساتتان یاری میکند. پیشنهاد می‌کنیم این کتاب خواندنی را در وبسایت بوکاپو مطالعه کنید.
همچنین برای اینکه درگیر این هیجانات نشویم باید به خودشناسی برسیم. جلوگیری از هدر رفتن زمان باارزش و انرژی گرانبها و افزایش بهره‌وری مغزتان می‌تواند، هدف از خودشناسی برای شما باشد.
انیشتین از چند درصد مغزش استفاده کرد
برگردیم به افسانه ۱۰ درصد! همان‌طور که گفته شد افرادی که به این افسانه باور دارند، معتقدند که انسان تنها از ده درصد یا حتی کمتر از مغزش استفاده میکنند. بری گوردون، متخصص مغز و اعصاب در دانشکده پزشکی جان هاپکینز در بالتیمور، میگوید: اگرچه افسانه ده درصد جذاب است اما همان قدر اشتباه و خنده‌دار است. اگرچه تقریباً هیچ ریشه‌ای برای شروع این افسانه پیدا نمی‌شود اما برخی دلیل شروع این افسانه را صحبت‌های روان‌شناس و نویسنده آمریکایی، ویلیام جیمز می‌دانند. او معتقد بود که «ما فقط بخش کوچکی از منابع روحی و جسمی‌مان را استفاده می‌کنیم.» همچنین گفته شده، آلبرت اینشتین برای توضیح نظریه کیهانی‌اش از این موضوع استفاده کرده است. گوردون همچنین معتقد است که: «ما تقریباً از تمام قسمت‌های مغز استفاده می‌کنیم و [بیشترِ] مغز، تقریباً همیشه فعال است».
به دلیل همین افسانه، عده‌ای معتقدند که انیشتین توانایی افزایش ظرفیت مغز خود را پیدا کرده است. احتمالاً این حرف و حدیث‌ها در مورد ظرفیت مغز انیشتین، به توانایی فوق‌العاده در مهارت‌های ریاضی به‌خصوص محاسبات ریاضی برمی‌گردد. البته تحقیقات انجام شده بر روی مغز اینشتین نیز مزید بر علت شد. طی این تحقیقات مشاهده شد که مغز انیشتین با دیگر مغزهای انسان‌ها اندکی متفاوت است. مغز او فاقد شیار آهیانه بود که برخی از محققین توانایی‌های خاصش را به نبود این شیار نسبت می‌دهند.
حالا که بحث انیشتین داغ است، بد نیست از کتابی که بیل گیتس آن را شگفت‌انگیز خوانده است، نام ببریم. کتاب قدم زدن روی ماه با انیشتین که حاصل زحمات و تحقیقات یک‌سالۀ جاشوا فوئر نویسنده این کتاب است. او در این کتاب به نحوه کارکرد حافظه، هنر حافظه و روش های کاربردی قوی کردن حافظه می‌پردازد. برای مطالعه خلاصه کتاب قدم زدن روی ماه با انیشتین در بوکاپو، روی اینجا کلیک کنید.
ظرفیت مغز انسان
ظرفیت مغز انسان در یک انسان بزرگسال به‌گونه‌ای است که تا تریلیون‌ها بایت می‌تواند ذخیره‌سازی اطلاعات را انجام دهد. طبق گزارش یک تحقیق در دانشگاه استنفورد، قشر مغز به‌تنهایی دارای ۱۲۵ تریلیون سیناپس است. دانشمندان در مطالعه دیگری به این نتیجه رسیدند که هر سیناپس توانایی ذخیره ۴.۷ بیت اطلاعات را دارد.
نورون‌ها سلول‌هایی هستند که وظیفه پردازش و انتقال پیام‌ها در مغز را دارند و سیناپس‌ها پل‌هایی بین نورون‌ها هستند که پیام‌های ارسالی را حمل میکنند.
نکتۀ مهم، استفاده از این ظرفیت برای داشتن حافظه‌ای قدرتمند است. کوین هورسلی، تجربیات ۲۵ ساله‌اش در زمینه حافظه انسان و نحوه عملکرد آن را در کتابی با اسم حافظه نامحدود گردآوری کرده است. او در این کتاب نکات و راهکارهای باارزشی را برای استفاده بیشتر از قدرت حافظه با شما در میان گذاشته است. خلاصه کتاب حافظه نامحدود در بوکاپو موجود است و می‌توانید با خواندن آن، برای داشتن حافظه‌ای قدرتمند آماده شوید.
برگردیم به پرسش اصلی، ظرفیت مغز انسان چقدر است؟ پل ریبر، استاد روانشناسی در دانشگاه نورث وسترن به این سؤال پاسخ داده است. وی معتقد است که ظرفیت مغز انسان چیزی در حدود ۲.۵ پتابایت است (هر پتابایت معادل ۱۰۲۴ ترابایت یا حدود یک میلیون گیگابایت است.)
امکان دارد در آینده، تحقیقات جدیدی انجام شود که این نتیجه این مطالعات را رد کند و نشان دهد، ظرفیت مغز انسان بیش از این‌هاست. یادتان باشد اینکه ظرفیت مغز انسان چقدر است یا اینکه انسان از چند درصد مغز خود استفاده می کند، مهم نیست، نکته مهم این است که با یک نقشه کاربردی، عملکرد مغز را بهبود ببخشیم. خلاصه کتاب بی حد و مرز نوشته جیم کوییک با ارائه راهکارها، تمرین‌ها و روش‌های شگفت‌انگیز، به شما برای رسیدن به ذهنیتی بی‌حدومرز کمک میکند.
قدرت مغز انسان
فرض کنید، در سیزده‌بدر همراه خانواده به دل جنگل زده‌اید. فردی بالای شاخه یک درخت مشغول بستن طناب برای تاب‌بازی است؛ مجید، پسرعموی سه‌سالۀ شما دقیقاً زیر آن شاخه مشغول بازی است. شما احساس خطر می‌کنید، در همین حین، یک‌آن شاخه می‌شکند و شما تنها چند ثانیه فرصت دارید تا وارد عمل شوید و مجید را نجات دهید. چشمان شما سیگنال‌هایی را به مغزتان مخابره میکند و مغزتان محاسبه میکند که چه زمانی، کجا و با چه سرعتی باید شیرجه بزنید تا بتوانید مجید را از مهلکه نجات دهید. مغز به‌سرعت بعد از انجام این محاسبه به عضلاتتان فرمان می‌دهد تا برای نجات مجید شیرجه بزنید. خدا رو شکر با قدرت جادویی مغزتان، جای مجید امن است و او سالم و سلامت به آغوش خانواده بازمی‌گردد.
آن احساس خطرتان درست چند لحظه قبل از وقوع حادثه را یادتان هست؟ این احساس خطر ناشی از قدرت ضمیر ناخودآگاه شما بوده است. ما در مقاله‌ای با عنوان ضمیر ناخودآگاه چیست و چه قدرتی دارد؟ تمام زوایای ضمیر ناخودآگاه را برایتان شرح داده‌ایم.
مغز انسان به‌طرز اعجاب‌انگیزی گرسنه است و برای ادامه فعالیت به انرژی زیادی نیاز دارد. مغز انسان بالغ تنها دو درصد از جرم بدن را تشکیل می‌دهد اما ۲۰ درصد انرژی دریافتی بدن را مصرف میکند. مغز کودکان، ۵۰ درصد از گلوکز دریافتی روزانه را مصرف میکند و این عدد در نوزادان به ۶۰ درصد می‌رسد.
نکته جالب توجه در رابطه با قدرت مغز وجود دارد، مغز انسان می‌تواند، ۲۳ وات برق تولید کند که برای روشن کردن یک لامپ کوچک کافی است.
رودلف ای. تانزی پروفسور دانشکده پزشکی هاروارد و دیپاک چوپرای پزشک، کتاب پرفروشی را به رشته تحریر درآورده‌اند که می‌تواند به شما کمک کند تا افسار قدرت مغزتان را در دست بگیرید. کتاب ابر مغز در کنار شماست تا به سطوح بالاتری از سلامت، آرامش و رشد فکری و معنوی برسید. برای مطالعه کتاب ابر مغز در بوکاپو می‌توانید روی این قسمت کلیک کنید.
استفاده از ۱۰۰ درصد مغز
برای اینکه از تمام ظرفیت مغز استفاده کنید، نیازی نیست منتظر بمانید تا تراشه‌ای بسازند تا عملکرد مغز را بهبود ببخشد یا اینکه مجبور نیستید با استفاده از ماشین زمان، دوباره به دوران مدرسه برگردید. روش‌های ساده‌تری وجود دارد که بتوانید از ۱۰۰ درصد مغز خود استفاده کنید.
مدیتیشن
ساده‌ترین نوع مدیتیشن که همین الان هم می‌توانید انجام دهید، بستن چشم‌ها و توجه دقیق به تنفستان است. وقتی ذهنتان مشوش است، توجه خود را به نفس‌هایتان معطوف کنید. فقط پنج تا ده دقیقه مدیتیشن می‌تواند به پاکسازی ذهن کمک کند و شما را برای انجام فعالیت ذهنی آماده کند. ما در مجله بوکاپو، مقاله‌ای را برای شما تدارک دیدیم که در آن انواع مدیتیشن و فواید مدیتیشن را توضیح داده‌ایم. می‌توانید این مقاله را در این صفحه بخوانید.
ورزش
وقتی تمرینات بدنی انجام می‌دهید، مغز نیز ورزش میکند. اگر هوای بدنتان را داشته باشید، مغزتان پردازش و به خاطر سپردن اطلاعات را با سرعت بیشتری انجام دهد. ورزش کردن علاوه بر اینکه اکسیژن‌‌رسانی به مغز را افزایش می‌دهد، خطر اختلالات حافظه، بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش می‌دهد.
خواب کافی
متیو واکر در کتاب چرا می‌خوابیم به‌اندازه کافی دربارۀ اثرات وحشتناک کم‌خوابی در زندگی انسان و عملکرد مغز صحبت کرده است. خواب برای بدن، حکم سم‌زدایی را دارد؛ زمانی که می‌خوابید، بدن، سلول‌ها را بازسازی میکند و سموم را از بدن خارج میکند.
کمبود خواب موجب می‌شود تا مغز نتواند بهترین عملکرد خود را داشته باشد. با کم‌خوابی، مهارت‌هایی مانند خلاقیت، مهارت های نرم مثل تفکر انتقادی و سایر مهارت‌هایی که به فکر کردن وابسته هستند، به‌طور جدی در معرض خطر قرار می‌گیرند.
داشتن روابط اجتماعی
انسان‌ها موجودات اجتماعی هستند، تعامل و داشتن انواع روابط اجتماعی با دیگران یکی از بهترین روش‌های تقویت مغز است. تحقیقات نشان می دهد که داشتن روابط اجتماعی نه‌تنها برای سلامت عاطفی، بلکه برای سلامت مغز نیز حیاتی است. در تحقیق اخیر دانشکده بهداشت عمومی هاروارد، محققان دریافتند، افرادی که زندگی اجتماعی فعال‌تری دارند، کمترین سرعت زوال حافظه را دارند. خواندن کتاب چگونه با هر کسی صحبت کنیم به شما کمک میکند تا روابط اجتماعی بهتری داشته باشید.
پیشنهاد مطالعه: ۷ روش کاربردی و مهم برای تقویت روابط اجتماعی نوشتن
نوشتن روشی برای ثبت چیزهای مهم در حافظه و شفاف‌سازی افکار است. نوشتن کمک میکند تا سوار بر قوۀ تخیلتان به سرزمین‌های پر از شگفتی سفر کنید و در آینه به تماشای فیگورهای عضله‌های پولادین خلاقیتتان بنشینید.
همچنین روشی است که با ایده‌نویسی، ثبت خاطرات و یادداشت‌های روزانه، شعر و داستان‌نویسی به پرورش عضله‌های مغزتان کمک میکند. همۀ این مواردی که گفته شد، بدین معنا نیست که شما باید جایزه نوبل ادبیات یا پولیتزر را ببرید؛ فقط از این راه برای بهره‌گیری از تمام ظرفیت مغز استفاده کنید.
علاوه بر این، نوشتن یک روش عالی برای تخلیه ذهنتان از افکار منفی و کوتاهتر کردن زمان رسیدن به آرزوهایتان است. معجزات دیگر نوشتن را هنریت کلاوسر در کتاب بنویس تا اتفاق بیفتد با ذکر مثال‌های واقعی و جذاب بیان کرده است که پیشنهاد می‌کنیم در اولین فرصت آن‌ها را مطالعه کنید.
رژیم سالم غذایی
همیشه افراط در هر چیزی بد است. رژیم‌های سخت و طاقت‌فرسا جز نابودیِ سلامت روانی و جسمی چیزی عایدتان نمی‌کند. رژیم غذایی تاثیر زیادی بر عملکرد مغز دارد. مغز بیش از ۲۰ درصد از تمام اکسیژن و مواد مغذی بدنتان را مصرف میکند. داشتن رژیم سالم غذایی از ضروریات یک سبک زندگی سالم و شاد است. ربکا اسکریچفیلد در کتاب با بدن خود مهربان باشید به شما یاد می‌دهد که چطور روش‌ها و رژیم‌های سفت‌وسخت را کنار بگذارید و با خود مهربان باشید تا به سلامتی برسید.
مغز یک ماهیچه است
آیا پاسخِ سؤال انسان از چند درصد مغز خود استفاده می کند را یافتید؟ همان‌طور که گفتیم، انسان از تمام ظرفیت مغزش استفاده میکند اما برای بهره‌وری بالاتر نیاز به مراقبت و پرورش دارد. یادتان نرود که مغز یک ماهیچه است، نیاز به ورزش منظم دارد.
در انتها یک سؤال از شما داریم. به نظر شما، ظرفیت مغز انسان چند ترابایت است؟ چقدر با نظر دکتر پل ریبر دربارۀ ظرفیت مغز انسان موافقید؟
پل ریبر، استاد روانشناسی در دانشگاه نورث وسترن معتقد است که ظرفیت مغز انسان در حدود ۲.۵ پتابایت است (هر پتابایت معادل ۱۰۲۴ ترابایت یا حدود یک میلیون گیگابایت است.)
یک افسانه در این باره وجود که میگوید، انسان تنها از ده درصد مغزش استفاده میکند اما این حرف درست نیست. طبق مطالعات علمی، انسان از تمام مغزش در طول روز استفاده میکند.
راههای متفاوتی برای افزایش راندمان مغز و رشد و بهبودش وجود دارد. مدیتیشن، ورزش، خواب کافی، داشتن روابط اجتماعی، نوشتن، رژیم سالم غذایی، مواردی هستند که ما را برای داشتن یک مغز پویا و فعال کمک میکنند.
